Kraainem
Kraainem is een plaats en faciliteitengemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. Kraainem grenst aan de Brusselse agglomeratie en is daardoor sterk verstedelijkt en verfranst. De gemeente telt ruim 13.000 inwoners en is gelegen aan het riviertje de Woluwe. De inwoners van Kraainem zijn Kraainemmaars en hun dialect is het Kraainems.[1]
Gemeente in België | |||||
| |||||
Geografie | |||||
Gewest | |||||
Provincie | |||||
Arrondissement | Halle-Vilvoorde | ||||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 5.8 km² (2017) 27,42% 43,5% 29,07% | ||||
Coördinaten | 50° 52' NB, 4° 28' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 13.730 (01/01/2019) 48,59% 51,41% 2365,43 inw./km² | ||||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 22,8% 59,3% 17,9% | ||||
Buitenlanders | 31,34% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
Burgemeester | Bertrand Waucquez (Kraainem-Unie) | ||||
Bestuur | LB & Kraainem-Unie | ||||
Zetels Défi+MR+Ind Kraainem-Unie LB | 23 11 8 4 | ||||
Economie | |||||
Gemiddeld inkomen | 22.293 euro/inw. (2016) | ||||
Werkloosheidsgraad | 6,42% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
Postcode 1950 | Deelgemeente Kraainem | ||||
Zonenummer | 02 | ||||
NIS-code | 23099 | ||||
Politiezone | WOKRA | ||||
Hulpverleningszone | Vlaams-Brabant West | ||||
Website | www.kraainem.be | ||||
Detailkaart | |||||
ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde in de provincie Vlaams-Brabant | |||||
|
Geografie
Kernen
De kern van Kraainem bevindt zich in het noorden van het grondgebied, tussen de kernen van Sint-Stevens-Woluwe en Wezembeek in. Er bevinden zich geen andere kernen in de gemeente Kraainem. De kern van Stokkel, in het midden van de gemeente, ligt juist over de gemeentegrens met Sint-Pieters-Woluwe. De oude kern van Kraainem bestond uit Hoog-Kraainem, rond het huidige gemeentehuis aan de Dezangrélaan, en Neer-Kraainem, in het Woluwedal aan de Statieplaats, deels versmolten met de dorpskern van Sint-Stevens-Woluwe.
Topografie
Het grondgebied van de gemeente bestaat uit een langgerekte, smalle strook met aan beide uiteinden een breder stuk. Het noordelijke bredere deel bevat de oude kernen Hoog- en Laag-Kraainem, terwijl het zuidelijke bredere deel het (voormalige) Stokkelbos omvat. Tot de 18de eeuw was Stokkel in zijn geheel een gehucht van Sint-Lambrechts-Woluwe, zoals ook nog zichtbaar op de Ferrariskaarten. Bij de oprichting van de gemeente Sint-Pieters-Woluwe in 1800 werd het grootste deel van het toenmalige Stokkel bij Sint-Pieters-Woluwe gevoegd. Het oostelijke deel van Stokkel, een smalle strook, werd tezamen met het Stokkelbos (later de Baron d'Huartlaan), toegevoegd aan de gemeente Kraainem. Hierdoor kreeg deze een heel rare vorm kreeg met een lang maar smal grondgebied waarbij de twee belangrijkste kernen, Hoog- en Laag-Kraainem in het uiterste noorden van de nieuwe gemeente kwamen te liggen.
Aangrenzende gemeenten
Naast het nabije Sint-Stevens-Woluwe en Wezembeek had Kraainem al van oudsher een verbinding met het zuidelijker gelegen Stokkel, een herenhoeve aan de rand van het Stokkelbos. Er liep een holle weg van Hoog-Kraainem naar Stokkel waar men brandhout ging halen of ging jagen (of stropen). Het Stokkelbos, dat eigendom was van de familie d'Huart en zich uitstrekte over de huidige gemeenten Kraainem en Sint-Pieters-Woluwe, werd in de 20ste eeuw verkaveld. In het zuidelijke deel van Kraainem werden zo villawijken aangelegd in het Stokkelbos die min of meer naadloos aansluiten op de oostelijke wijken van Stokkel in de Brusselse gemeenten Sint-Pieters-Woluwe en Sint-Lambrechts-Woluwe.
Demografische ontwikkeling
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Bezienswaardigheden
- Sint-Pancratiuskerk met romaanse westertoren (12e eeuw). Het koor dateert van 1500-1550. Het schip met stucwerk werd in 1770 verbouwd. De halfronde doopkapel en de sacristieën dateren van ca. 1920.
- 17e-eeuwse pastorij aan de A. Dezangrelaan
- Park Jourdain met een vijver en een 18e-19e-eeuwse verbouwde hoeve
- Boerenhuis van 1749 aan de Van Hovestraat
- Vlakbij aan dezelfde straat een 18e-eeuwse voormalige gesloten hoeve, nu gesplitst in twee eenheden, met scheidingsmuur dwars over het erf. Nummer 92 is op de imposten van een zandstenen deuromlijsting gedateerd 1749.
- 17e-18e-eeuwse voormalige hoeve met geplaveid erf aan de Zaventemsesteenweg
- Sint-Dominicuskerk, een moderne zaalkerk van 1965 van architect A. Milis. De kerk herbergt een wandtapijt uit 1965-1970 van Anne De Bodt-De Visscher (het Oneindige).
Cultuur
Taal
Kraainem kent, net als buurgemeente Wezembeek-Oppem, een sterke verfransing (circa 76%) die zich voornamelijk manifesteert in de zuidelijke villawijken.
Religie en levensbeschouwing
Sint-Pancratius is de patroonheilige van de gemeente.
Onderwijs
In Kraainem zijn er twee gemeentelijke basisscholen, het Nederlandstalige GBS Kraainem en het Franstalige École Diabolo. Als gemeentescholen zijn ze beide officieel gesubsidieerd onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Net als in Brussel sturen Franstaligen hun kinderen vaak naar Nederlandstalig onderwijs.[2]
Sinds 2000 is er ’t Kraaiennestje, dat zorgt voor Nederlandstalige kinderopvang.[3]
Mobiliteit
Wegen
Het noordoosten en het uiterste zuiden van Kraainem wordt doorsneden door de Brusselse Ring. Via de afrit Wezembeek-Oppem zijn Kraainem en Stokkel te bereiken. Het zuiden van de gemeente (Stokkelbos) is bereikbaar via het kruispunt van de Vier Armen. De R22 passeert langs het westen van Kraainem. Hier kruist de A3 eveneens de vallei van de Woluwe via het viaduct van Kraainem. Op deze A3 is er een afrit 'Kraainem' die zowel Kraainem als Sint-Stevens-Woluwe bedient.
Openbaar Vervoer
In het noorden van de wijk Stokkel ligt het metrostation Kraainem, al ligt dat eigenlijk nog juist binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, op de grens met Sint-Pieters-Woluwe en Sint-Lambrechts-Woluwe. Er zijn plannen om de Brusselse tramlijn 94 van Roodebeek via Kraainem en Sint-Stevens-Woluwe te verlengen tot de luchthaven.
Politiek
Kraainem heeft als faciliteitengemeente het speciale statuut dat de schepenen én het OCMW-bestuur rechtstreeks verkozen worden volgens het aantal stemmen en niet volgens meerderheidsvorming. Het is er dus voordeliger om met kartellijsten te werken.
- Bij de verkiezingen van 1994 was er KARTEL (25,54%) en Lijst van burgemeester Maricq of LBM (74,46%).
- Bij de verkiezingen van 2000 kwam KARTEL op als K2000 maar omdat cijfers niet mochten als KZOOO (21,81%). Union kwam op naast LBM, die respectievelijk 50,69% en 27,51% behaalden. Union wou een akkoord met LBM, om een front tegen de Vlaamse lijst te vormen, maar LBM weigerde dat. Hierdoor verloor LBM zeer veel radicaal-Franstalige stemmen.[4]
- Enkel Union en de Vlaamse lijst onder de naam OPEN kwamen op bij de verkiezingen van 2006. Deze behaalden respectievelijk 76,4% en 23,6%.
- Bij de verkiezingen in 2012 kwam het FDF op als Lijst van de Burgemeester.[5]
Lijst van burgemeesters
Naam | Duur mandaat | Politieke partij |
---|---|---|
Jean Vandenplas | 1849-1855 | |
Charles De Rycke | 1856-1866 | |
Van Den Hoven | 1867-1877 | |
Dekeyzer | 1877-1879 | |
Joseph Van Hove | 1879-1921 | |
Charles Verhaegen | 1921-1926 | |
Arthur Dezangré | 1927-1951 | |
G. Morleghem | 1952-1952 | |
Edmond Coppens | 1953-1976 | |
Léon Maricq | 1977-2000 | Lijst van burgemeester Maricq, LBM |
Pol Willemart | 2000-2005 | cdH (UNION) |
Arnold d'Oreye de Lantremange * | 2005-2012 | FDF (UNION) |
Véronique Caprasse ** | 2013-2015 | FDF (UNION) |
Dorothée Cardon de Lichtbuer | 2016-2018 | cdH (UNION) |
Bertrand Waucquez | 2019-heden | Kraainem-Unie |
- * Niet benoemd door de bevoegde Vlaamse minister Marino Keulen omwille van inbreuken op de taalwetgeving bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2006. De niet-benoeming is betwist door de Franstalige meerderheid.
- ** Aanvankelijk niet benoemd door de bevoegde Vlaamse minister Geert Bourgeois na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Op 20 juni 2014 werd ze wel benoemd door Bourgeois.
Fusie
Omdat Kraainem een faciliteitengemeente is, kon (en kan) deze niet met andere gemeenten fusioneren. Nochtans zijn Kraainem en Wezembeek-Oppem gewonnen voor het idee om met elkaar te fusioneren.[6]
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij | 10-10-1976[7] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[8] | 14-10-2012[9] | 14-10-2018 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 23 |
PS | - | 3,7 | 0 | - | - | - | - | - | - | |||||||
PSC | 17,04 | 3 | 13,66 | 2 | - | - | - | - | - | - | ||||||
PRL | - | 6,01 | 0 | - | - | - | - | - | - | |||||||
UDRT | - | 1,54 | 0 | - | - | - | - | - | - | |||||||
Kraainem Samen | 29,78 | 7 | 26,62 | 6 | - | - | - | - | - | - | ||||||
Francof | 40,58 | 9 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
IC-GB | 12,6 | 2 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
L.B.M. | - | 48,46 | 13 | 72,59 | 16 | 74,46 | 16 | 27,51 | 6 | - | - | - | ||||
K88 | - | - | 27,41 | 5 | - | - | - | - | - | |||||||
KARTEL | - | - | - | 25,54 | 5 | - | - | - | - | |||||||
UNION | - | - | - | - | 50,69 | 12 | 76,4 | 18 | 62,84 | 16 | - | |||||
KZOOO | - | - | - | - | 21,81 | 5 | - | - | - | |||||||
OPEN | - | - | - | - | - | 23,6 | 5 | 16,6 | 3 | - | ||||||
Kraainem-Unie | - | - | - | - | - | - | 20,56 | 4 | 32,5 | 8 | ||||||
DéFI+MR+Ind. | - | - | - | - | - | - | - | 43,8 | 11 | |||||||
LB | - | - | - | - | - | - | - | 19,6 | 4 | |||||||
N-VA | - | - | - | - | - | - | - | 4,2 | 0 | |||||||
Totaal stemmen | 7315 | 7505 | 7496 | 7068 | 7047 | 7307 | 7009 | 7079 | ||||||||
Opkomst % | 91,41 | 90,16 | 88,78 | 91,33 | 88,24 | 90,6 | ||||||||||
Blanco en ongeldig % | 2,87 | 2,48 | 3,01 | 5,12 | 4,73 | 3,54 | 2,64 | 4,3 |
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
Partnersteden
St-Trojan-les-Bains (Frankrijk) Karaba (Rwanda)
Externe link
Zie de categorie Kraainem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|
Gemeenten in de provincie Vlaams-Brabant | ||
---|---|---|
Aarschot · Affligem · Asse · Beersel · Begijnendijk · Bekkevoort · Bertem · Bever · Bierbeek · Boortmeerbeek · Boutersem · Diest · Dilbeek · Drogenbos · Galmaarden · Geetbets · Glabbeek · Gooik · Grimbergen · Haacht · Halle · Herent · Herne · Hoegaarden · Hoeilaart · Holsbeek · Huldenberg · Kampenhout · Kapelle-op-den-Bos · Keerbergen · Kortenaken · Kortenberg · Kraainem · Landen · Lennik · Leuven · Liedekerke · Linkebeek · Linter · Londerzeel · Lubbeek · Machelen · Meise · Merchtem · Opwijk · Oud-Heverlee · Overijse · Pepingen · Roosdaal · Rotselaar · Scherpenheuvel-Zichem · Sint-Genesius-Rode · Sint-Pieters-Leeuw · Steenokkerzeel · Ternat · Tervuren · Tielt-Winge · Tienen · Tremelo · Vilvoorde · Wemmel · Wezembeek-Oppem · Zaventem · Zemst · Zoutleeuw |