Haacht
Haacht is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente telt ruim 14.000 inwoners. Sinds de fusie van 1977 bestaat de gemeente Haacht uit de deelgemeenten Haacht, Wespelaar, Tildonk en verder de gehuchten Wakkerzeel en Kelfs die respectievelijk van Werchter en van Herent werden afgescheiden en bij Haacht gevoegd. Haacht is al sinds de Franse Revolutie de hoofdplaats van het gelijknamige gerechtelijke kanton en kieskanton, behorende tot het arrondissement Leuven. De gemeente ligt in de landstreek Dijleland en in de Brabantse Kempen.
Gemeente in België .svg.png){kind=small} | |||||
| |||||
  | |||||
Geografie | |||||
| Gewest |  | ||||
| Provincie |  | ||||
| Arrondissement | Leuven | ||||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 30.57 km² (2017) 73,68% 16,19% 10,13% | ||||
| Coördinaten | 50° 59' NB, 4° 38' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 14.577 (01/01/2019) 48,86% 51,14% 476,86 inw./km² | ||||
| Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 19,57% 60,23% 20,2% | ||||
| Buitenlanders | 2,54% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
| Burgemeester | Steven Swiggers (Open Vld) | ||||
| Bestuur | Open Vld, sp.a, CD&V | ||||
| Zetels Open Vld N-VA Groen CD&V sp.a | 23 9 5 4 3 2 | ||||
| Economie | |||||
| Gemiddeld inkomen | 21.860 euro/inw. (2016) | ||||
| Werkloosheidsgraad | 3,84% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
| Postcode 3150 3150 3150 | Deelgemeente Haacht Tildonk Wespelaar | ||||
| Zonenummer | 016 - 015 | ||||
| NIS-code | 24033 | ||||
| Politiezone | Boortmeerbeek-Haacht-Keerbergen | ||||
| Hulpverleningszone | Oost Vlaams-Brabant | ||||
| Website | www.haacht.be | ||||
| Detailkaart | |||||
 | |||||
| ligging binnen het arrondissement Leuven in de provincie Vlaams-Brabant | |||||
| |||||
Toponymie
De naam "Hacht" werd voor het eerst gebruikt in een document uit de eerste helft van de 12e eeuw. Hach, wat haag betekent, wordt gecombineerd met het verzamelende -t. Hacht zou dus een plaats geweest zijn waar hagen groeiden. Een ander argument voor deze naamverklaring is dat als Haacht in het dialect van de wijde regio wordt uitgesproken, namelijk "Hoght", krijgt men het dialectwoord voor haag.
Geschiedenis
De vondst van twee weefgewichten getuigt van bewoning in Haacht nog voor het begin van de jaartelling, terwijl uit pollenonderzoek blijkt dat er in het oosten van de gemeente al 1500 jaar daarvoor graan werd geteeld. Potscherven wijzen dan weer op bewoning tijdens de Gallo-Romeinse periode.
Kerkelijk behoorde de gemeente eeuwenlang tot het bisdom Luik, meer bepaald tot het aartsdiakonaat Brabant. Zo zorgde de vroegere bedding van de Dijle, die zuidelijker liep, voor een kerkelijke scheiding van de gemeente. De rivier vormde de grens tussen het bisdom Luik (Haacht) en het bisdom Kamerijk (Wespelaar en Tildonk) en zelfs een grens tussen de 2 kerkprovincies, respectievelijk het aartsbisdom Keulen en het aartsbisdom Reims. Na de hervorming van 1559 behoort de gemeente Haacht kerkelijk tot het aartsbisdom Mechelen-Brussel
Het bestuur van de gemeente werd uitgeoefend door de ridders van Rotselaar, die tussen de 14e en de 16e eeuw ook een kasteel te Haacht verkregen, het Kasteel van Roost, dat sinds de 19e eeuw verdwenen is. Rotselaar en Haacht vormden dus één heerlijkheid, die in de 16e eeuw in de handen van de hertogen van Croÿ kwam. In de 17e à 18e eeuw verhuisde de macht naar de hertogen van Arenberg.
Geografie
Kernen
Naast de dorpskern van Haacht telt de gemeente nog volgende woonkernen: Kelfs, Tildonk, Wakkerzeel, Wespelaar en Sint-Adriaan. De bebouwing van die laatste sluit aan op die van Haacht-centrum.
De verdeling van het aantal inwoners over de kernen was per 31 december 2019 als volgt:
- Kelfs: 443
- Wakkerzeel: 917
- Tildonk: 2.572
- Wespelaar: 3.712
- Haacht (inclusief Sint-Adriaan): 7.189
Totaal gemeente Haacht: 14.833
Demografische ontwikkeling
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Bestuur en politiek
Burgemeesters
- Anno 1931: Verhoeven
- Anno 1942: Joseph Vermeylen
De burgemeesters sinds de gemeentefusie van 1977 zijn als volgt:
- 1977-1982: André Le Roy (CD&V), voordien burgemeester van Wespelaar
- 1983-1998: René Van Langendonck
- 1998-2000: Marc Verbeeck
- 2001-2006: Edmond Fillet (VLD)
- 2007-2012: Armand Van Cappellen (CD&V)
- 2013-2015: Edmond Fillet (Open Vld)
- 2016-heden: Steven Swiggers (Open Vld)
2019-2024
In de legislatuurperiode 2019-2024 wordt Haacht bestuurd door een coalitie van Open Vld, CD&V en sp.a. Samen vormen ze de meerderheid met 14 op 23 zetels. Steven Swiggers blijft burgemeester. Jos Verdeyen is de enige CD&V-schepen en Karin Jiroflée de enige sp.a-schepen. Tom Van der Auwera, Nico Bogaerts en Ilse Fillet zijn schepenen voor Open Vld.
2013-2018
In de legislatuurperiode 2013-2018 werd Haacht bestuurd door een coalitie van Open Vld, Groen en sp.a. Samen vormden ze de meerderheid met 13 op 23 zetels. Van 2013 tot 2015 was Edmond Fillet (Open Vld) burgemeester. Halverwege de legislatuur werd hij opgevolgd door zijn partijgenoot Steven Swiggers.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij | 10-10-1976[1] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[2] | 14-10-2012[3] | 14-10-2018 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 23 |
| CVP1/CD&V2 | 52,141 | 12 | 28,361 | 7 | 30,461 | 7 | 28,381 | 6 | 28,511 | 7 | 28,182 | 7 | 17,722 | 4 | 15,32 | 3 |
| N-VA | - | - | - | - | - | - | 23,58 | 6 | 22,8 | 5 | ||||||
| VU | 7,56 | 1 | 10,42 | 1 | 12,15 | 2 | - | - | - | - | - | |||||
| PVV1/VLD2/Open Vld3 | 12,321 | 2 | 9,761 | 1 | - | 15,892 | 3 | 28,022 | 7 | 27,662 | 7 | 28,943 | 7 | 34,03 | 9 | |
| SP1/sp.a2 | 27,981 | 6 | 27,061 | 6 | 35,71 | 9 | - | 20,581 | 5 | - | 14,732 | 3 | 10,42 | 2 | ||
| sp.a-DNA | - | - | - | - | - | 30,46 | 7 | - | - | |||||||
| AGALEV1/Groen2 | - | - | 6,141 | 0 | - | - | - | 15,032 | 3 | 17,52 | 4 | |||||
| Vlaams Blok1/Vlaams Belang2 | - | - | - | - | 8,61 | 1 | 13,702 | 2 | - | - | ||||||
| GBH | - | 24,41 | 6 | 15,55 | 3 | 7,51 | 1 | - | - | - | - | |||||
| D.N.A. | - | - | - | 14,29 | 3 | 14,28 | 3 | - | - | - | ||||||
| LVB | - | - | - | 33,93 | 8 | - | - | - | - | |||||||
| Totaal stemmen | 7424 | 8244 | 8740 | 9102 | 9443 | 9936 | 10202 | 10582 | ||||||||
| Opkomst % | 95,49 | 93,27 | 92,29 | 93,49 | 91,89 | 92,4 | ||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 3,1 | 4,52 | 4,43 | 6,36 | 5,1 | 4,59 | 4,44 | 4,6 | ||||||||
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
Gemeentebedrijf
De gemeente heeft in 2003 het Autonoom Gemeentebedrijf Haacht (AGB Haacht) opgericht, dat instaat voor het beheer en de exploitatie van de gebouwen van het dienstencentrum Den Breughel, het vrijetijdscomplex Den Dijk en het cultuurprogramma in GC Den Breughel.
Bezienswaardigheden
Bezienswaardigheden zijn onder andere de Sint-Remigiuskerk, waarvan de koorzijmuren nog van de originele kerk uit 1281 stammen, en de anti-tankgracht, die gebouwd werd in 1939 als onderdeel van de KW-stelling in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog. De gracht had weinig nut, omdat het Duitse leger een wijde omtrekbeweging rond het verdedigingswerk maakte. Sinds 1997 beheert Natuurpunt er 10 hectare natuurgebied. Anno 2005 verkozen de lezers van de krant Het Nieuwsblad de gracht tot mooiste plekje van Vlaanderen in de categorie 'Rivieren en beken'.
De Brouwerij Haacht, de grootste Belgische brouwerij die nog in Belgische handen is en derde brouwerij in België qua marktaandeel, draagt wel de naam van de gemeente, maar ligt in werkelijkheid in de naburige gemeente Boortmeerbeek. De grens tussen beide gemeenten ligt namelijk midden op de Provinciesteenweg richting Brussel, waarbij het ene rijvak Haachts en het andere eigendom van Boortmeerbeek is.
In Arboretum Wespelaar staan meer dan 2000 verschillende bomen, struiken en andere planten.
Mobiliteit
Doorheen de gemeente loopt de gewestweg N21.
Openbaar vervoer
Station Haacht ligt ten zuiden van het centrum en is een belangrijk lokaal vervoersknooppunt met verbindingen tussen Leuven en Mechelen, Sint-Niklaas en Gent. De halte aan spoorlijn 53 had tot juli 2015 loketten maar is sindsdien een stopplaats. Bij het station is ook een stelplaats van bussen van De Lijn.
Verderop lijn 53 liggen ook de haltes Wespelaar-Tildonk en Hambos. Deze worden echter minder frequent bediend.
Er was sprake van het aanleggen van een tramlijn naar Brussel in het kader van Brabantnet maar anno 2013 is dat idee afgevoerd wegens niet rendabel.
Onderwijs
Ondanks het landelijk karakter van de gemeente, zijn er op veel niveaus onderwijsvoorzieningen aanwezig. Op het niveau van kleuteronderwijs en lager onderwijs zijn er gemeentescholen in Haacht en Wespelaar. De katholieke vrije basisscholen bevinden zich in Haacht, Haacht-Station, Wakkerzeel en Tildonk. Bovendien is er ook een Freinetschool in Haacht.
Op het middelbare onderwijsniveau bestaat er zowel a.s.o.-, t.s.o.- als b.s.o.-onderwijs in Don Bosco Haacht (DBH) en Sint-Angela Tildonk (SATI).
Sport
In Haacht speelt handbalclub HC AtomiX. De herenploeg speelde jaren in de Belgische Eerste Klasse en speelt zijn thuismatchen in het sportcomplex Den Dijk. Anno 2014 spelen de heren en de dames in 2de Nationale. AtomiX heeft een sterke jeugdwerking die behoort tot de top in Vlaanderen.
Sportevenementen
- Sinds 2007 vindt de Haachtse Stratenloop plaats. De wedstrijd is zowel voor mannen als vrouwen. Er is keuze uit 5km,10km en 15km.
- Sinds 2011 eindigt de eindejaarsklassieker Primus Classic Impanis-Van Petegem in Haacht. Sinds 2015 behoort deze wedstrijd tot de hoogste categorie. De afgelopen jaren werd de koers steevast gewonnen door een grote naam met André Greipel, Sep Vanmarcke en Greg Van Avermaet op de erelijst.
Faciliteiten
- De gemeente Haacht bezit sedert 2003 een moderne en complete sporthal ('Den Dijk' gelegen in Wespelaar'), met een aparte gymnastiekhal.
- In september 2012 opende het gemeenschapscentrum Den Breughel de deuren.
Bekende inwoners
- Peter J. Verhaegen, S.J. (21 juni 1800 - St. Charles, Missouri, 21 juli 1868), onder meer stichter (1832) en eerste president van Saint Louis University in St. Louis in de Amerikaanse staat Missouri.
- Remi Van de Sande, (11 november 1893 - Antwerpen, 30 november 1969), bevelhebber van L'Avenir en de Mercator.
- Eva Daeleman (presentatrice)
- Frédéric Frans (voetballer)
- Yves Vanlinthout (tv-figuur)
- Staf Coppens (presentator)
- Mathias Coppens (presentator)
- Spoelberch (brouwerijfamilie)
- Wouter Van Besien (politicus)
- Milow (singer-songwriter)
Externe links
| Bronnen, noten en/of referenties |
 |
Zie de categorie Haacht van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| Gemeenten in de provincie Vlaams-Brabant | |
|---|---|---|
|
Aarschot · Affligem · Asse · Beersel · Begijnendijk · Bekkevoort · Bertem · Bever · Bierbeek · Boortmeerbeek · Boutersem · Diest · Dilbeek · Drogenbos · Galmaarden · Geetbets · Glabbeek · Gooik · Grimbergen · Haacht · Halle · Herent · Herne · Hoegaarden · Hoeilaart · Holsbeek · Huldenberg · Kampenhout · Kapelle-op-den-Bos · Keerbergen · Kortenaken · Kortenberg · Kraainem · Landen · Lennik · Leuven · Liedekerke · Linkebeek · Linter · Londerzeel · Lubbeek · Machelen · Meise · Merchtem · Opwijk · Oud-Heverlee · Overijse · Pepingen · Roosdaal · Rotselaar · Scherpenheuvel-Zichem · Sint-Genesius-Rode · Sint-Pieters-Leeuw · Steenokkerzeel · Ternat · Tervuren · Tielt-Winge · Tienen · Tremelo · Vilvoorde · Wemmel · Wezembeek-Oppem · Zaventem · Zemst · Zoutleeuw | ||