Sint-Genesius-Rode
Sint-Genesius-Rode (Frans: Rhode-Saint-Genèse) is een faciliteitengemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente telt ongeveer 18.000 inwoners. Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen. De inwoners van Sint-Genesius-Rode zijn de Rodenaars[1]. De gemeente wordt gerekend tot de streek Zennevallei.
Gemeente in België .svg.png){kind=small} | |||||
| |||||
  | |||||
Geografie | |||||
| Gewest |  | ||||
| Provincie |  | ||||
| Arrondissement | Halle-Vilvoorde | ||||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 22.77 km² (2017) 55,64% 30,41% 13,96% | ||||
| Coördinaten | 50° 45' NB, 4° 21' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 18.387 (01/01/2019) 48,26% 51,74% 807,42 inw./km² | ||||
| Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 22,48% 58,33% 19,19% | ||||
| Buitenlanders | 17,52% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
| Burgemeester | Pierre Rolin (IC-GB) | ||||
| Bestuur | IC-GB, Respect | ||||
| Zetels IC-GB ENGAGEMENT 1640 | 25 18 7 | ||||
| Economie | |||||
| Gemiddeld inkomen | 23.852 euro/inw. (2016) | ||||
| Werkloosheidsgraad | 5,2% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
| Postcode 1640 | Deelgemeente Sint-Genesius-Rode | ||||
| Zonenummer | 02 | ||||
| NIS-code | 23101 | ||||
| Politiezone | Rode | ||||
| Hulpverleningszone | Vlaams-Brabant West | ||||
| Website | www.sint-genesius-rode.be | ||||
| Detailkaart | |||||
 | |||||
| ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde in de provincie Vlaams-Brabant | |||||
| |||||
Geschiedenis
Rode lag vanaf de Frankische tijd in de Brabantgouw, in de invloedssfeer van de Sint-Gertrudisabdij te Nijvel.
In tegenstelling tot het nabijgelegen Henegouwse Halle maakte Rode later deel uit van het hertogdom Brabant. Binnen Brabant vormde Rode een meierij, die in de 14e eeuw werd uitgebreid door het opheffen van de meierij van Wambeek. Een aanzienlijk deel van Rode wordt tot op heden in beslag genomen door het Zoniënwoud.
Verstedelijking en verfransing
In de twintigste eeuw werden vele nieuwe woonwijken aangelegd, waaronder die bij de plaatsen Grote Hut en Middenhut, in het oosten van de gemeente. Door de ligging tussen Brussel en Waals-Brabant en mede door de spoorlijn Brussel-Eigenbrakel kwamen in de 20e eeuw Franstalige Brusselaars en Walen in deze wijken wonen, terwijl de dorpskern zelf overwegend Nederlandstalig bleef. In 1963 kreeg Sint-Genesius-Rode taalfaciliteiten voor de Franstaligen, ondanks het feit dat bij de laatste talentelling in 1947 het percentage Franstaligen lager lag dan 30%. Bij de splitsing van de provincie Brabant in 1995 werd deze gemeente ingedeeld bij het arrondissement Halle-Vilvoorde en de nieuwe provincie Vlaams-Brabant.
Het uitdijen van de verfransing van Brussel, waardoor een meerderheid van de bevolking Franstalig werd, net als de burgemeester, Delacroix-Rolin, en de meerderheid van het schepencollege, maakte de gemeente een van de brandpunten van de taalstrijd in België. Allereerst was er de controverse rond de benoeming van de burgemeester zelf. Daarnaast wilden de Franstaligen graag dat de gemeente zich zou aansluiten bij Brussel, zodat er een corridor kon ontstaan tussen Brussel en Wallonië.[2] De Vlamingen willen echter niet dat aan de grenzen van Vlaanderen wordt geraakt.
Demografie
Stilaan is een meerderheid van de Rodense bevolking Franstalig geworden. Sint-Genesius-Rode kent tientallen verschillende nationaliteiten onder zijn inwoners, met onder meer minderheden van niet-Belgische EU-inwoners en Amerikanen. Een niet onbelangrijk deel van hen woont er tijdelijk, terwijl ze werken voor internationale bedrijven of organisaties. Zie ook: Resultaten van de talentelling per faciliteitengemeente.
Demografische ontwikkeling
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Politiek
Net zoals bij de andere faciliteitengemeenten in de Vlaamse rand, worden de schepenen (en OCMW-raad) rechtstreeks verkozen. Het schepencollege is eentalig Frans geworden, met uitzondering van de enige Vlaamse schepen die door de wetgeving wordt aangemoedigd. Dit was Anne Sobrie vanaf 2012 en Geertrui Van Rompuy-Windels vanaf 2013.
Burgemeesters
- 1932-1938: Leo Carlier (katholiek)
- 1938-1945: Georges Straete (liberaal)
- 1946-1970: Albert De Coster (CVP)
- 1970-1976: Willy Clerens (PLP-FDF)
- 1977-1988: Céline Algoet (CVP)
- 1989-2012: Myriam Delacroix-Rolin (cdH)
- 2013-heden: Pierre Rolin (cdH)
Verkiezingen
Myriam Delacroix-Rolin werd in 2006 in eerste instantie niet onmiddellijk benoemd door de bevoegde Vlaams minister Marino Keulen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 waren er namelijk inbreuken op de taalwetgeving vastgesteld. Later werd ze echter toch benoemd.
Voor de verkiezingen van 2012 kwam in plaats van Samen, een nieuwe lijst Respect op, met als lijsttrekker Geertrui Windels, de echtgenote van Herman Van Rompuy. Zij werd Nederlandstalige schepen in 2013.[3] De Franstaligen behielden hun eenheidslijst en verwierven een aanzienlijke meerderheid.[4] Myriam Delacroix-Rolin was geen kandidaat meer in 2012, haar broer Pierre Rolin werd daarop voorgedragen als burgemeester en werd in februari 2013 benoemd, nadat er was gecontroleerd of hij de taalwetgeving wel zou naleven. Dit in tegenstelling tot burgemeesters uit enkele andere faciliteitengemeenten die niet benoemd werden.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij | 10-10-1976[5] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | 14-10-2018 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 23 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 |
| LB | 9,4 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
| LBM | - | 46,19 | 13 | 45,77 | 12 | - | - | - | - | - | ||||||
| CVP | 42,52 | 11 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
| NMR | - | - | 3,11 | 0 | - | - | - | - | - | |||||||
| SP | 6,99 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
| SAMEN (CD&V, Open VLD en sp.a) | - | - | - | - | 38,95 | 9 | 34,25 | 8 | - | - | ||||||
| A P R 76 | 41,1 | 10 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
| IC-GB (Franstalige eenheidslijst) | - | 26,17 | 7 | 51,12 | 13 | 54,71 | 15 | 61,05 | 16 | 63,94 | 17 | 65,53 | 17 | 69,3 | 18 | |
| APR | - | 22,71 | 5 | - | - | - | - | - | - | |||||||
| RAD-UDR | - | 4,93 | 0 | - | - | - | - | - | - | |||||||
| CVR | - | - | - | 27,17 | 7 | - | - | - | - | |||||||
| RODE | - | - | - | 14,68 | 3 | - | - | - | - | |||||||
| UNP | - | - | - | 3,45 | 0 | - | - | - | - | |||||||
| Rode&Rhode | - | - | - | - | - | 1,8 | 0 | - | - | |||||||
| Respect1/Engagement 16402 (Vlaamse eenheidslijst) | - | - | - | - | - | - | 34,471 | 8 | 30,72 | 7 | ||||||
| Totaal stemmen | 9231 | 10508 | 10693 | 10479 | 10754 | 11044 | 10664 | 10911 | ||||||||
| Opkomst % | 94,46 | 91,73 | 91,12 | 92,45 | 89,30 | 90,0 | ||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 2,47 | 2,4 | 3,42 | 4,48 | 4,26 | 3,54 | 4,01 | 5,3 | ||||||||
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt
Bezienswaardigheden
- De Sint-Genesiuskerk
- De Blarethoeve
- Het hof Sint-Gertrudis
- De Sint-Annahoeve
- Het hof ten Gehuchte
- Het kasteel Revelingen
- Zevenbronnen
- De Boesdaalhoeve
Evenementen
- Eerste zondag van september: De Gordel tot in 2012.
- Eind september: jaarmarkt en Feest in Rode
Bekende inwoners
- Charles Bertin (1919 - 2002), schrijver
- Pieter Wiegersma (1920 - 2009), kunstenaar
- Arthur Grumiaux (1921 - 1986), violist
- Georges Clerfayt (1935), FDF-politicus
- Alexander van België (1942 - 2009), halfbroer van koning Albert II
- Herman Van Rompuy (1947), voorzitter van de Europese Raad
- Koen Wauters (1967), popzanger
- Sophie Wilmès (1975), eerste minister van België
- Mathias Vergels (1992), acteur
Externe link
 |
Zie de categorie Sint-Genesius-Rode van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Gemeenten in de provincie Vlaams-Brabant | |
|---|---|---|
|
Aarschot · Affligem · Asse · Beersel · Begijnendijk · Bekkevoort · Bertem · Bever · Bierbeek · Boortmeerbeek · Boutersem · Diest · Dilbeek · Drogenbos · Galmaarden · Geetbets · Glabbeek · Gooik · Grimbergen · Haacht · Halle · Herent · Herne · Hoegaarden · Hoeilaart · Holsbeek · Huldenberg · Kampenhout · Kapelle-op-den-Bos · Keerbergen · Kortenaken · Kortenberg · Kraainem · Landen · Lennik · Leuven · Liedekerke · Linkebeek · Linter · Londerzeel · Lubbeek · Machelen · Meise · Merchtem · Opwijk · Oud-Heverlee · Overijse · Pepingen · Roosdaal · Rotselaar · Scherpenheuvel-Zichem · Sint-Genesius-Rode · Sint-Pieters-Leeuw · Steenokkerzeel · Ternat · Tervuren · Tielt-Winge · Tienen · Tremelo · Vilvoorde · Wemmel · Wezembeek-Oppem · Zaventem · Zemst · Zoutleeuw | ||