geven

naamwoord van handeling
geven	gevend
gift	gegeven
gave	-

Nederlands

Uitspraak

Geluid: geven (hulp, bestand)
IPA: / 'xevə(n) /
IPA: /ˈɣevə(n)/
- (Noord-Nederland): /ˈχevə(n)/
- (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈɣevə(n)/

Woordafbreking

ge·ven

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘aanreiken, verschaffen, schenken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1] [2]

afkomstig van:

Middelnederlands: gheven

Oudnederlands: gevan

Germaans: *gebanan

Indo-Europees: *ghab-, *ghabh-, *gheb-, *ghebh-

Verwant in Germaans:

West: Engels: give (Angelsaksisch: ġiefan), Duits: geben, (Oudhoogduits: geban), Fries: jaan (Oudfries: jeva)

Noord: Zweeds: giva, ge, Deens: give, Noors: gi, gje, gjeva, (Oudnoords: gefa), IJslands: gefa, Faeröers: geva

Oost: Gotisch: giban

Etymologisch verwant met gaaf en gift, het Oudsaksische en Oudhoogduitse geban, Gotisch giban, Iers gabim, Litouwse gabenù.

Werkwoord

geven

overdragen van het bezit van iets aan iemand anders
aanbieden
opleveren, veroorzaken, verschaffen

Synoniemen

[1] schenken, doneren
[2] aanreiken

Antoniemen

nemen, krijgen

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

alarmgever
avalgever
berichtgever
berichtgeving
betekenisgeving
bewaargever
bewaargeving
bloedgever
bodemerijgever
bodemgever
bruikleengever
commissiegever
consignatiegever
decreetgever
depositogever
discontogever
franchisegever

gastgever
geefachtig
geefster
gehoorgeving
geldgever
geluidgever
geluidgeving
gestaltegeving
geveling
gever
grondwetgever
hoekgever
hypotheekgever
impulsgever
inbewaringgeving
inktgeving
inpandgeving
kredietgever
kredietgeving

kwartiergever
lastgever
lastgeving
leasinggever
levensgever
licentiegever
maatgever
maatgeving
machtgever
mandaatgever
naamgever
naamgeving
nieuwsgeving
noodseingever
normgeving
oliegever
onderduikgever
onderlastgeving
opdrachtgever

opstalgever
pachtgever
pandgever
pandgeving
peilingsgever
plaatsbegever
premiegever
raadgever
raadgeving
redengeving
regelgever
regelgeving
rentegever
roerstandgever
rustgever
seingever
seingeving
seksuitgever
signaalgever

simultaangever
spanninggever
subsidiegever
terleengeving
tipgever
toonaangever
toongever
toongeving
volmachtgever
vonkgever
voorbeeldgever
voordrachtgever
voorschotgever
vrijgevig
werkgeefster
werkgever
zingever
zingeving
zuurstofgever

Uitdrukkingen en gezegden

'm van jetje geven

er flink tegenaan gaan

de aftrap geven

iets starten

de brui geven aan

teleurgesteld ophouden met

de nekslag geven

door iets wordt de situatie een te groot probleem waardoor men het niet meer aan kan

de pijp aan Maarten geven

opgeven, doodgaan

een draai om de oren geven

een gegeven paard niet in de bek kijken

een draai aan iets geven

een hele eigen versie van wat er gebeurd is vertellen

een duwtje in de rug geven

iemand steunen

een kat geven

naar iemand snauwen

een pluim krijgen of geven

een compliment krijgen of geven

geen krimp geven

niet opgeven

geen sjoege geven

haken en ogen geven

iets heeft veel moeilijkheden

Iemand carte blanche geven

Iemand de bons geven

iemand waarmee je een relatie hebt niet meer willen zien

Iemand de genadeslag geven

iemand die al in grote moeilijkheden zit nog een probleem erbij geven zodat diegene het niet meer aan kan

Iemand de schop geven

iemand ontslaan

Iemand de volle laag geven

Iemand de zak geven

iemand ontslaan

Iemand een steek onder water geven

tegen iemand lelijke dingen zeggen op een bedekte/verborgen wijze

Iemand het volle pond geven

uitvoerig en duidelijk antwoorden

Iemand iets in de mond geven

iemand de mening van een ander laten geven in plaats van de eigen mening

Iemand iets op een briefje geven

ergens zeker van zijn

Iemand iets op zijn brood geven

iemand onvriendelijk iets verwijten

Iemand op zijn falie geven

Iemand van katoen geven

Iemand met een pak slaag of woorden straffen

Iemand zijn vet geven

iemand flink de waarheid zeggen

stenen voor brood geven

iets geven waar de ander niets aan heeft

te geef

voor een zeer lage prijs

tekst en uitleg geven

precies tot in detail over iets vertellen

zijn ogen de kost geven

alles goed in zich opnemen

Spreekwoorden

Aalmoezen geven verarmt niet.

Je moet een gegeven paard niet in de mond kijken.

je moet niet te kritisch zijn over cadeaus, of koopjes

Je zal ze de kost moeten geven!

er zijn veel van zulke personen

Veel beloven en weinig geven, doet de gek in vreugde leven.

veel mensen zijn al blij met een belofte en geloven alles

Wie geeft wat hij heeft, is waard dat hij leeft.

als je zoveel geeft zoveel je kunt, dan kan niemand je iets verwijten

Vertalingen

1. overdragen van het bezit van iets aan iemand anders

Albanees: jep ^(sq)
Angelsaksisch: sellan ^(ang), giefan ^(ang)
Arabisch: أعْطَى ^(ar) (áʕʈa)
Nadjdi-Arabisch: dau ^(ars)
Bosnisch: dati ^(bs), davati ^(bs)
Bretons: rei ^(br), roi ^(br)
Catalaans: donar ^(ca)
Chinees: 給 ^(zh), 给 ^(zh) (gěi)
Deens: give ^(da)
Duits: geben ^(de), abgeben ^(de)
Engels: give ^(en)
Esperanto: doni ^(eo)
Estisch: andma ^(et)
Filipijns: magbigáy
Fins: antaa ^(fi)
Frans: donner ^(fr)
Fries: jaan ^(fy)
Grieks: δίνω ^(el) (díno)
Guarani: me'ẽ ^(gn)
Hebreeuws: נתן ^(he) (nātān)
Hongaars: ad ^(hu)
Ido: donar ^(io)
Iers: tabhair ^(ga)
IJslands: gefa ^(is)
Indonesisch: beri ^(id), memberi ^(id), memberikan ^(id)
Interlingua: dar ^(ia)
Italiaans: dare ^(it)
Japans: あげる ^(ja) (agéru), あげる ^(ja) (ageru), 下す ^(ja) (くだす ^(ja), kudasu) (beleefd), 差し上げる ^(ja) (さしあげる ^(ja), sashi-ageru) (nederig)

Koerdisch: dan ^(ku), دان ^(ku)
Koreaans: 주다 ^(ko) (juda)
Kroatisch: dati ^(hr)
Laotiaans: ມອບ ^(lo) (mööb)
Latijn: dare ^(la)
Lets: dot ^(lv)
Litouws: duoti ^(lt)
Nedersorbisch: daś ^(dsb)
Noors: gi ^(no), overrekke, overlate, skjenke
Oppersorbisch: dać ^(hsb)
Oudgrieks: δίδωμι (didomi)
Oudnoords: reiða
Perzisch: دادن ^(fa)
Pools: dawać ^(pl), przekazywać ^(pl)
Portugees: dar ^(pt)
Roemeens: a da ^(ro)
Russisch: давать ^(ru) / дать (davát’ / dat’)
Servisch:
Cyrillisch: дати ^(sr), давати ^(sr)

Westers: dati ^(sr), davati ^(sr)
Sloveens: dati ^(sl), podariti ^(sl)
Slowaaks: dat' ^(sk)
Spaans: dar ^(es), entregar ^(es), pasar ^(es)
Tagalog: bigay ^(tl)
Tsjechisch: darovat ^(cs), dát ^(cs)
Tupinambá: me'eng
Turks: vermek ^(tr)
Welsh: rhoi ^(cy)
Zweeds: ge ^(sv)

de aftrap geven

Albanees: den Startschuss geben

iemand een duwtje in de rug geven

Albanees: jemandem auf die Sprünge helfen

iemand een kat geven

Duits: jemandem eins auf den Deckel geben

Gangbaarheid

Het woord geven staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'geven' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Verwijzingen

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[p{{{1}}}-1] "geven" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[qgeven-2] geven op website: Etymologiebank.nl

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
geven	gaf	gegeven
klasse 5	volledig