Sprinter Lighttrain

De Sprinter Lighttrain (SLT) is een type elektrisch treinstel van de Nederlandse Spoorwegen voor sprinter-diensten in Nederland.

Sprinter Lighttrain
Treinstel 2613 te 's-Hertogenbosch
AantalTotaal: 131

SLT 4: 69
SLT 6: 62

Serie4: 2401-2469
6: 2601-2662
Fabrikant4: Bombardier
6: Siemens
VervoerderNS
Bouwjaar2007-2012
Indienststelling2009-heden
Samenstellingvan de bakken

4: mABk1 + mB1 + B1 + mABk2
6: mABk3 + mB2 + AB/B31 + B2 + mB3 + mABk4

Aantal delen4: 4 bakken
6: 6 bakken
Asindeling4: Bo' Bo' 2' 2' Bo'
6: Bo' Bo' 2' 2' 2' Bo' Bo'
Assen4: 10
6: 14
Spoorwijdte1435 mm
Massa4: 129 ton
6: 176 ton
AslastC (max. 18,5 t)
Lengte over buffers4: 69,36 m
6: 100,54 m
Breedte2,84 m[1]
Hoogte4,21 m
OmgrenzingsprofielG1 / UIC 505-1[1]
Maximumsnelheid160 km/h
Dienstsnelheid140 km/h
Wieldoorsneenieuw: 850 mm
gebruikt: 780 mm
Minimale boogstraal150 m (120 m op depots)
Vloerhoogtelage vloer: 850 mm
hoge vloer: 1055 mm
DeurenElektrische zwenk-schuifdeuren
4: 6 per zijde
6: 10 per zijde
Aantal zitplaatsenTotaal:

4: 216/2042
6: 342/3302

Zitplaatsen 1e klas4: 40
6: 56-401
Zitplaatsen 2e klas4: 144/1422
6: 228-2441/2422
Aantal klapzittingen4: 32/222
6: 58/482
Aantal staanplaatsen4: 213 (4 per m²)
6: 348 (4 per m²)[2]
Techniek
Stroomsysteem= 1.500 V
Aandrijvingelektrisch
Overbrengingtramophanging
Vermogen4: 1500 kW (6×250 kW)
6: 2000 kW (8×250 kW)
TreinbeïnvloedingATB-EG + ERTMS L1/2[3]
TreinradioGSM-R
Remsysteem* luchtdrukrem
* elektropneumatische rem
* recuperatieve rem
RemopschriftenKB C-pn-R-A-E-Mg
KoppelingScharfenberg
Bijzonderheden1Na degratatie van de 1e klas in de AB bak
2Na inbouw van het toilet
Portaal    Openbaar vervoer
Verkeer & Vervoer
Twee vierdelige treinstellen type SLT op de pendeldienst tussen Station Utrecht Centraal en het Spoorwegmuseum vertrekken van Station Utrecht Maliebaan.

Geschiedenis

Reden van aanschaf

In 1983 werden de eerste plannen gemaakt voor de vervanging van het Materieel '64. De bedoeling was om vanaf het begin van de jaren negentig een grote serie stoptreinen in dienst te laten komen, die in een keer het Materieel '64 zouden vervangen. De serie werd bekend als SM '90. Vanaf 1992 bouwde treinbouwer Talbot een kleine proefserie van negen treinstellen, als opmaat naar een grote serie van circa 250 twee- en driewagenstellen. De proefserie was voorzien van voor die tijd nieuwe technieken, zoals computergestuurde besturings- en diagnosesystemen. Deze technieken bleken echter minder betrouwbaar dan voorzien, en daarom werd afgezien van een grote vervolgorder. De serie werd eind 2005 buiten dienst gesteld.

Omdat er behoefte was aan nieuw materieel ter vervanging van het Materieel '64, plaatste NS in 2005 een order voor 35 treinstellen van het type Sprinter Lighttrain. Deze stellen zijn gebaseerd op het Duitse treintype Baureihe 425.

Hiervoor waren de eerste 35 nieuwe treinstellen werden in 2005 bij het consortium van Siemens en Bombardier Transportation besteld. Deze bestelling bestond uit 18 vierdelige (2401-2418) en 17 zesdelige (2601-2617) treinstellen. Op 24 januari 2008 arriveerde het eerste, vierdelige, treinstel 2402 in Nederland. Het tweede treinstel , bestaande uit zes delen (nr. 2602), kwam op 18 februari naar Nederland, om vervolgens testritten te gaan maken.

Al in september 2007 kondigde de NS aan nog 64 van deze Sprinter-treinstellen te bestellen. Deze tweede levering, bestaande uit 32 vierdelige (2419-2450) en 32 zesdelige (2618-2649) treinstellen, kwam vanaf najaar 2009 in bedrijf.[4] In 2009 is een derde levering van 32 stellen besteld, verdeeld over 19 vierdelige (2451-2469) en 13 zesdelige (2650-2662) treinstellen. Vanaf maart 2011 vond de aflevering hiervan plaats. Het laatste treinstel is op 3 mei 2012 aan NS overgedragen.

Invoering

Na de aflevering in 2008 en diverse proefritten zonder reizigers werd de Sprinter Lighttrain vanaf 23 februari 2009 ingezet op het traject Den Haag Centraal – Zoetermeer - Gouda – Utrecht Centraal, twee maanden later dan oorspronkelijk gepland. Reizigers waren positief over het frisse interieur, de comfortabele zittingen en de gelijkvloerse instap waardoor er een goed overzicht ontstaat in de trein wat bijdraagt aan de sociale veiligheid.

Bij het proefbedrijf kwamen diverse problemen aan het licht, met name wanneer een vierdelig en een zesdelig stel gekoppeld reden. Daarom werd het proefbedrijf tussen 1 mei 2009 en december 2009 meermalen stopgezet; tussen 21 september 2009[5] en februari 2010[6][7] werd de levering van treinen onderbroken.

Kritiek

Na de levering van de eerste treinstellen bleken enkele kritiekpunten te ontstaan. De treinstellen zijn geleverd zonder toilet wat klachten van reizigers en NS-personeel opleverde. Ook is de steek tussen de zitplaatsen, vooral die geplaatst zijn op verhogingen, nogal krap bemeten. In de winter van 2010-2011 bleek dat de treinen niet goed tegen sneeuw konden. Smeltwater veroorzaakte kortsluiting in de elektronica, waardoor twee derde van de Sprinter Lighttrains niet meer ingezet konden worden.[8] Bombardier Transportation stuurde 30 technici vanuit Duitsland om de problemen te onderzoeken en te verhelpen.[8] NS Reizigers heropende in samenwerking met NedTrain de eerder in het jaar gesloten Lijnwerkplaats Amsterdam Zaanstraat om te kunnen werken aan de defecte SLT-stellen. Om capaciteitsproblemen te beperken besloot NS Reizigers tevens om in deze werkplaats extra onderhouds- en veiligheidsbeurten te verrichten aan het Plan V-materieel dat anders afgevoerd zou worden. Voorts werden daartoe de eerder in het jaar terzijde gestelde DDM-1 met bijbehorende 1800-serie locomotieven opnieuw in dienst gesteld.

Vanuit verschillende hoeken was er kritiek op het beleid van NS Reizigers. Wat betreft de sneeuwproblemen ontdekte RTL Nieuws dat het onderwerp 'winterhardheid' bij de bestelling van de SLT-treinen geen rol speelde[8] en drong reizigersorganisatie ROVER al voor de eerste problemen met sneeuw aan op het opnieuw in gebruik nemen van het DDM-1-materieel, omdat zij bang waren voor vele defecten bij het niet op winterhardheid geteste SLT-materieel.[9] Het ontbreken van toiletten leidde tot een motie in de Tweede Kamer, waarna in de Hoofdrailnet-concessie 2015-2025 is opgenomen dat vanaf 2015 alle nieuw geleverde treinstellen een toilet moeten hebben, en vanaf 2025 alle NS-treinstellen voor de Hoofdrailnet-concessie een toilet moeten hebben.

Er is afgezien van een verdere vervolgbestelling voor 64 extra Sprinter Lighttrains. Hierdoor bleef Mat '64 langer op de baan. De laatste Sprinter Lighttrain werd in 2012 geleverd.

Ontwerp en bouw

Er zijn zowel vier- als zesdelige treinstellen, die door hun afwijkende korte baklengte qua lengte vergelijkbaar zijn met oudere typen drie- of vierdelige treinstellen. Met dit moderne materieel wordt tijdens het remmen elektrische stroom aan de bovenleiding teruggeleverd, waarmee andere treinen in de buurt gevoed kunnen worden. Afgeleid van de lengte van de vierdelige treinstellen (69,36 m) heet het materieel S70. De zesdelige treinstellen van 100,54 m lengte heten S100.

De treinstellen zijn ontwikkeld uit de Baureihe 425 van de Deutsche Bahn AG, en aangepast aan de eisen en wensen die door NS worden gesteld voor Sprinter-materieel. Zo werden onder meer buffers geplaatst. Deze zijn ook op de in hetzelfde jaar ontwikkelde treinstellen van de Baureihe 422 geplaatst. Door het gebruik van Jacobsdraaistellen zijn de bakovergangen kort en breed. Kenmerkend voor de SLT is de grote mate van transparantie. Deze wordt voornamelijk bewerkstelligd door het ontbreken van dwars- en kopwanden en tussendeuren. De eerste en tweede klas worden alleen door glazen deuren en tussenwanden van elkaar gescheiden. De treinstellen zijn onder andere voorzien van airconditioning, een reizigersinformatiesysteem met displays en automatische omroep, (beveiliging)camera's en een noodoproepsysteem waarmee na bediening van de reizigersnoodrem akoestisch contact met de machinist mogelijk is. Daarnaast wordt dit intercomsysteem door conducteurs gebruikt om een bericht door de hele trein om te roepen. Zo kan een conducteur in de buurt van de deuren blijven als een bericht moet worden omgeroepen, waardoor hij/zij zich in (over)volle treinen niet hoeft te verplaatsen door de trein.

De vierdelige SLT-treinstellen zijn door Bombardier Transportation gebouwd in Hennigsdorf (casco) en in Aken (kop en afbouw). De zesdelige SLT-treinstellen zijn gebouwd in de Siemens-vestiging in Uerdingen. Om de juiste verdeling van de (losse) rijtuigen tussen Bombardier en Siemens te realiseren is het laatste vierdelige treinstel niet door Bombardier maar door Siemens gebouwd.

NS is de samenwerking met een consortium van Bombardier en Siemens in Aken om de 131 treinstellen te moderniseren ingegaan. De treinstellen werden voorzien van onder meer rolstoeltoegankelijke toiletten, een plek voor twee fietsen en een schuiftrede, zodat de treinstellen beter toegankelijk worden. Ook kwamen er twee plaatsen voor rolstoelen met daarbij een speciale noodknop (call for aid), waarmee de treinstellen aan de meest recente eisen op dit punt voldoen. In 2016 ging het eerste treinstel naar Aken voor de inbouw van toilet en schuiftrede. In 2017 startte de verbouwing van de serie. Na toelating door de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILenT) keren de compleet vernieuwde treinstellen stuk voor stuk terug op het spoor.[10] Inmiddels zijn de eerste 2 stellen (2424 en 2601) weer in de reizigersdienst opgenomen op 9 augustus 2018.[11]

Inzet dienstregeling 2020

De SLT is bedoeld voor inzet op sprinter-trajecten met korte halteafstanden, hierdoor komen ze met name in de Randstad goed tot hun recht. Door het grote acceleratievermogen en vele deuren wordt de reistijd verkort, en kan de capaciteit van de trajecten beter worden benut.

Anno 2020 is SLT te vinden op de volgende trajecten:

Serie Treinsoort Route Bijzonderheden
4000 Sprinter Uitgeest – Zaandam – Amsterdam Centraal – Breukelen – Woerden – Gouda – Rotterdam Centraal
4300 Sprinter Hoofddorp – Schiphol Airport – Amsterdam Zuid – Weesp – Almere Centrum – Almere Oostvaarders Enkele ritten naar Lelystad C
4400 Sprinter Oss – 's-Hertogenbosch – Eindhoven Centraal – Helmond – Deurne In de ochtendspits van Oss naar ’s-Hertogenbosch, in de avondspits in omgekeerde richting. Wordt in combinatie gereden met NS FLIRT
4600 Sprinter Den Haag Centraal – Leiden Centraal – Schiphol Airport – Amsterdam Sloterdijk – Amsterdam Centraal In Amsterdam C. gekoppeld aan serie 14600 van/naar Zwolle. Wordt in combinatie gereden met SNG
4900 Sprinter Utrecht Centraal – Hilversum – Almere Centrum Stopt niet in Hollandsche Rading, Hilversum Media Park en Bussum Zuid. Rijdt 's avonds als 14900.
5500 Sprinter Utrecht Centraal – Den Dolder – Baarn
5800 Sprinter Hoofddorp – Schiphol Airport – Amsterdam Sloterdijk – Amsterdam Centraal Te Amsterdam C. gekoppeld aan de 15800 van/naar Amersfoort Vathorst
6000 Sprinter Woerden – Utrecht Centraal – Geldermalsen – Tiel Rijdt niet na 20.00 uur en in het weekend tussen Woerden en Utrecht Centraal.
6500 Sprinter Utrecht Centraal – Houten Castellum Rijdt alleen in de spits. Stopt alleen in de spitsrichting op tussengelegen stations (ochtendspits naar Utrecht Centraal en avondspits naar Houten Castellum).
6800 Sprinter Den Haag Centraal – Gouda – Gouda Goverwelle Rijdt niet 's avonds en in het weekend
6900 Sprinter Den Haag Centraal – Gouda – Utrecht Centraal – Geldermalsen – 's-Hertogenbosch
7300 Sprinter Breukelen – Utrecht Centraal – Driebergen-Zeist – Veenendaal Centrum – Rhenen Rijdt alleen in de spits, 's avonds en in het weekend. 's Avonds en in het weekend vervangt deze serie 7400.
7400 Sprinter Uitgeest – Zaandam – Amsterdam Centraal – Breukelen – Utrecht Centraal – Driebergen-Zeist – Rhenen Rijdt alleen op werkdagen overdag, op de overige tijden tussen Breukelen en Rhenen vervangen door serie 7300.
7700 Sprinter Rotterdam Centraal – Gouda – Gouda Goverwelle Rijdt alleen in de spits.
8900 Sprinter Leiden Centraal – Alphen a/d Rijn Rijdt alleen in de brede spits. Vormt een kwartierdienst met de serie 8800.
14000 Sprinter Utrecht Centraal – Gouda – Rotterdam Centraal Rijdt alleen 's morgens vroeg en alleen richting Rotterdam.
14600 Sprinter Amsterdam Centraal – Weesp – Almere Centrum – Lelystad Centrum – Zwolle In Amsterdam C. gekoppeld aan serie 4600 van/naar Den Haag C. Wordt in combinatie gereden met SNG.
14900 Sprinter Almere Centrum – Hilversum – Utrecht Centraal Rijdt alleen 's avonds. Stopt niet in Bussum Zuid en Hilversum Media Park.
15400 Sprinter Haarlem – Zandvoort aan Zee Extra strandtrein, rijdt alleen in de zomerperiode.
15600 Sprinter Amersfoort Centraal – Nijkerk – Harderwijk Rijdt alleen in de spits. 's Ochtends richting Amersfoort Centraal, 's middags richting Harderwijk. Stopt onderweg alleen in Nijkerk.
15800 Sprinter Amersfoort Vathorst – Amersfoort Centraal – Hilversum – Weesp – Amsterdam Centraal Te Amsterdam C. gekoppeld aan de 5800 van/naar Hoofddorp
28300 Sprinter Utrecht Centraal – Utrecht Maliebaan Trein naar het Spoorwegmuseum, alleen als dit open is (niet op maandag, behalve tijdens de schoolvakanties)

Interieurfoto's
  • Interieur 1e klas
  • Interieur 2e klas
  • Interieur 2e klas
  • Interieur multifunctionele ruimte
  • Bestemmingsdisplay (VGA-bord, OBIS of RIS)
  • Cabine
  • 1 van de 2 plaatsen voor rolstoelen in SLT 2424.
  • Het nieuwe toilet in SLT 2424.
  • Het nieuwe toilet van de binnenkant gezien in SLT 2424.
Zie de categorie Sprinter Lighttrain van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Nederlandse treinstellen
Voormalig materieel:Elektrisch: ZHESM-materieel · Mat '24 (Blokkendoos) · Mat '35 (Stroomlijnmaterieel) · Mat '36 · Mat '40 · Mat '46 · Mat '54 (Hondekop) · Mat '64 (Plan T) · SM '90 (Railhopper) · V250 · Mat '64 (Plan V) · GTW (Velios / Connexxion)
Diesel: Verbrandingsmotorrijtuigen om(B)C · Stroomlijnmotorrijtuig omBC · Mat '34 (Dieseldrie) · Mat '40 (Dieselvijf) · Plan X (Blauwe Engel) · DE4 (TEE) · Plan U · DH (Wadloper) · GTW (Velios) · DM '90 (Buffel)
Huidig materieel:Elektrisch: SGM (Sprinter) · ICM (Koploper) · VIRM · Thalys PBA / PBKA · ICE 3M · Protos · GTW (Spurt / Arriva Limburg) · SLT · DDZ/NID · Stadler FLIRT 3 (NS / R-net / Arriva / Connexxion / Keolis) · SNG (Sprinter Nieuwe Generatie)
Diesel: Kameel (directierijtuig) · LINT 41 · GTW (Arriva Limburg / Breng / Spurt)
Toekomstig materieel:Elektrisch: ICNG (Intercity Nieuwe Generatie) · Arriva WINK
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.