Stadler FLIRT

De Stadler FLIRT is een elektrisch, lichtgewicht treinstel van de Zwitserse firma Stadler Rail. Volgens de Duitse uitleg van Stadler was het een acroniem voor Flinker Leichter Innovativer Regionaltriebzug, volgens de Engelse stond het voor Fast Light Innovative Regional Train. Vanwege de ontwikkelingen aan het treintype is dit aangepast naar de Duitse Flinker Leichter Intercity- und Regional-Triebzug", of het Engelse Fast Light Intercity- and Regional-Train.

Stadler FLIRT
SBB 523 001-6 in januari 2006 als S1 te Zug (CH)
Aantalzie tekst
FabrikantStadler Rail werk Bussnang, werk Altenrhein, werk Berlin-Pankow en werk Siedlce (Polen)
In dienstsinds 2004
Portaal    Verkeer & Vervoer

Kenmerken

Kenmerken van de FLIRT zijn het snelle optrekken, de grote remkracht en het lage gewicht. De eerste versie kreeg een maximumsnelheid van 160 km/h.

De FLIRT is modulair, waardoor hij makkelijk aan te passen is aan de eisen en wensen van de klant. De aanpasbaarheid komt tot uiting in de maximumsnelheid (120 tot 200 km/h), de lengte (twee tot zes rijtuigen), de vloerhoogte (55 of 76 cm) en de voeding van de bovenleiding (25 kV/50 Hz en 15 kV/16,67 Hz wisselspanning, en 3 kV en 1,5 kV gelijkspanning). De uiteinden van de rijtuigen rusten op jacobsdraaistellen, waardoor brede rijtuigovergangen mogelijk zijn. De aandrijving maakt gebruik van IGBT, die zich in de draaistellen van de kopbakken bevindt. Bij langere treinstellen en treinstellen met een hogere maximumsnelheid kan daarnaast een extra motor geplaatst worden in een draaistel in het midden van de trein.

Geschiedenis

Ontstaan

Stadler ontwikkelde de FLIRT voor een aanbesteding voor nieuwe regionale treinen van de Zwitserse SBB, die deze wilde gebruiken op S-Bahn-netwerken rond Zug en Basel. Hiermee won Stadler het van concurrent Bombardier, die een nieuwe variant aanbood van treinstellen die dit bedrijf al eerder voor dit doel aan de BLS leverde. Dit was het NiNa-ontwerp, van Niederflur-Nahverkehrszug, ofwel lagevloertrein voor lokaal verkeer, en door de BLS aangeduid als de RABe 525.[1] De eerste treinstellen zijn in 2004 geleverd.

Succes

De grote mate van modulariteit maakte het treintype populair bij verschillende spoorwegmaatschappijen in Europa, waardoor de trein nu op veel plaatsen te zien is op het Europese spoorwegnet. Op 22 november 2011 maakte Stadler Rail bekend dat met de order voor de bouw van acht 6-delige Flirt-treinstellen voor de Societá Automobilistica Dolomiti AG (SAD) er in totaal 707 treinen zijn verkocht.[2]

Flirt 3

Sinds 2013 worden Flirt-treinen geleverd met een nieuw ontwerp, dat bekendstaat als Flirt 3. Dit ontwerp was nodig, nadat de Europese Commissie nieuwe regels had opgesteld voor de botsveiligheid van treinen, de EN 15227-norm.[3]

WINK

De WINK – afkorting voor Wandelbarer, Innovativer Nahverkehrs-Kurzzug. De kracht van deze oplossing ligt in de grote flexibiliteit van de aandrijving: DMU met diesel, DMU met HVO, BMU als diesel met accu’s, elektrisch met accu of zelfs brandstofcellen zijn mogelijk.

Arriva Nederland

De nieuwe treinen voor Arriva Nederland zijn in een eerste fase ontworpen als bi-modale tweedelige treinstellen. Ze worden aangedreven door een Deutz-dieselmotor aangedreven door gehydrogeneerde plantaardige olie (HVO) en hebben ook batterijen om de remenergie op te slaan. Door de opgeslagen energie in de accu's kunnen de dieselmotoren in de stations worden uitgeschakeld met een langere levensduur.

Inzet in Nederland
Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Inzet Opmerkingen
NS FLIRT Nederlandse Spoorwegen 2016-2017 58 3 en 4 1500 volt gelijkspanning Het Hoofdrailnet, voornamelijk in Zuidoost-Nederland.
NS R-net FLIRT Nederlandse Spoorwegen 2016 6 2 1500 volt gelijkspanning Spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn In huisstijl van R-net.
Arriva FLIRT Arriva 2016 15 2 1500 volt gelijkspanning Limburg
2020 13 3 1500 volt gelijkspanning Limburg
2017-2020 8 3 1500 volt gelijkspanning
3000 volt gelijkspanning
15 kV 16,7 Hz wisselspanning		 Limburg + verbinding Maastricht – Aken Voorbereid voor inzet op de treindienst Maastricht – Luik.
Arriva WINK Arriva 2020 18 2 Hybride diesel-elektrisch / batterijen / 1500 volt gelijkspanning[4] De Noordelijke Nevenlijnen
Keolis Nederland FLIRT Keolis 2017 16 3 en 4 1500 volt gelijkspanning Blauwnet (Zwolle – Enschede en Zwolle – Kampen)
Connexxion FLIRT Connexxion 2018 2 3 1500 volt gelijkspanning Valleilijn

Inzet in overige landen

De treinstellen van het type FLIRT zijn geleverd in de volgende landen:

Algerije
Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
SNTF 541 SNTF 2008-2009 64 4 25 kV 50 Hz Inzet op voorstadstreinen rond Algiers

Duitsland

Door een fout bij de aanmelding van de treinen die in 2009 voor Berchtesgadener Land Bahn (BLB) en voor Rhein-Ruhr-Express (RRX) werden gebouwd, werd door Eisenbahn-Bundesamt (EBA) geen toelating afgegeven. Deze toelatingen werden eind maart 2010 alsnog verstrekt.

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
ET 22 Abellio Rail 2007 8 2 15 kV 16,7 Hz Inzet in Noordrijn-Westfalen
ET 23 Abellio Rail 2007 9 3 15 kV 16,7 Hz Inzet in Noordrijn-Westfalen
ET 25
(2201-2213)		 Abellio Rail 2016 13 5 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
Inzet in Noordrijn-Westfalen
ET 25
(2301-2307)		 Abellio Rail 2017 7 5 15 kV 16,7 Hz
25 kV 50 Hz
1500 V gelijkspanning		 Naar het Flirt 3-design
Inzet op de treindienst Arnhem – Düsseldorf
ET 25 Abellio Rail 2019 29 5 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
Inzet in S-Bahn Rijn-Ruhr
Baureihe 427 BLB 2009 5 3 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 427 cantus 2006 14 3 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 428 cantus 2006 6 4 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 429 DB Regio 2007 5 5 15 kV 16,7 Hz Inzet in Mecklenburg-Voor-Pommeren op lijnen rond Rostock en Stralsund
Baureihe 1428 DB Regio AG Haard-Achse (NRW)[5] 2014 14 4 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
Inzet op de Haard-as in Noordrijn-Westfalen
Baureihe 1429 DB Regio AG Rheinland-Pfalz[6] 2014 28 5 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
Inzet in Rijnland-Palts
Baureihe 428 Eurobahn 2007 25 4 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 428 Eurobahn 2009 4 4 15 kV 16,7 Hz Enkele stellen in de Rhein-Ruhr-Express huisstijl
Baureihe 429 Eurobahn 2009 14 5 15 kV 16,7 Hz Enkele stellen in de Rhein-Ruhr-Express huisstijl
Flirt 3 Go Ahead Verkehrsgesellschaft Deutschland GmbH 2019 11 en 15 3 en 5 15 kV 16,7 Hz Stuttgarter Net 1, lot 2 (Rems – Fils)
Flirt 3 Go Ahead Verkehrsgesellschaft Deutschland GmbH 2019 9 en 10 4 en 6 15 kV 16,7 Hz Stuttgarter Net 1, lot 3 (Franken – Enz)
Baureihe 427 Hessische Landesbahn GmbH (HLB) 2010-2014 7 3 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 429 Hessische Landesbahn GmbH (HLB) 2010 6 5 15 kV 16,7 Hz
Flirt 3
ET 4.01-08		 Keolis 2017 8 5 1500 volt / 3000 volt = en 15 kV / 25 kV ~~ Inzet Hengelo – Bielefeld
Baureihe 1429
Baureihe 1430		 Nordbahn Eisenbahngesellschaft (NBE)
Schleswig-Holstein: Netz Mitte Los B [7][8]		 2014 15 5-6 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
RABe 521 SBB GmbH 2006 9 4 15 kV 16,7 Hz Voor 2011 bekend als RABe 526
Inzet op de enkele lijnen van de Regio S-Bahn Basel
ET 300 Vias GmbH 2010 5 3 15 kV 16,7 Hz
ET 400 Vias GmbH 2010 14 4 15 kV 16,7 Hz
ET 301 MERIDIAN 2013 28 6 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
ET 351 MERIDIAN 2013 7 3 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
ET 3 Westfalenbahn 2007 14 3 15 kV 16,7 Hz Teutoburgerwaldnetz per 10 december 2017 naar Keolis
ET 5 Westfalenbahn 2007 5 5 15 kV 16,7 Hz Teutoburgerwaldnetz per 10 december 2017 naar Keolis
ET 4 Westfalenbahn 2015 15 4 15 kV 16,7 Hz Flirt 3-design Inzet: Emslandstrecke

Estland
Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
2200,
2300,
2400		 Elron (ER) 2013-2014 20 2, 3 en 4[9] Dieselelektrisch Breedspoor
1300,
1400		 Elron (ER) 2013-2014 18 3-4[10] 3000 V Gelijkspanning Breedspoor

Finland
Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
VR Sm 5 Junakalusto Oy 2009, 2012, 2014 41 4 25 kV 50 Hz Breedspoor

Hongarije
Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
MÁV 5341 Magyar Államvasutak (MÁV) 2007, 2009/2010, 2014/2015, 2015/2016 123 4 25 kV 50 Hz
GySEV 6341 Győr-Sopron-Ebenfurti Vasút (GySEV) 2014-2015 10 4 25 kV 50 Hz

Italië
Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
ETR 350 FER 2011-2013 32 5 3000 volt gelijkspanning De draaistellen zijn door AnsaldoBreda vervaardigd.
ETR 155 SAD 2008 4 4 15 kV 16,7 Hz
3000 volt gelijkspanning
ETR 170 SAD 2008 4 6 15 kV 16,7 Hz
3000 volt gelijkspanning
ETR 340 ST 2009, 2011 22 4-6 3000 volt gelijkspanning De draaistellen zijn door AnsaldoBreda vervaardigd
ETR 330 Ferrovie del Gargano (FdG) 2009-2012 10 3-4 3000 volt gelijkspanning
ETR 340 Ferrotramviaria (FT) 2009, 2010 4 4 3000 volt gelijkspanning
ETR xxx Region Aostatal 2016 3 5 Dieselelektrisch en 3000 volt gelijkspanning Naar het Flirt 3-design

Noorwegen
Serie Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
BM 74 NSB 2011-2012, 2014 37
(1 gesloopt)		 5 15 kV 16,7 Hz Met afwijkend design
BM 75 NSB 2010-2015
2016-2018		 70
26[11]		 5 15 kV 16,7 Hz Met afwijkend design

Polen
Serie Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
PKP EN 75 PKP 2008 4 4 3000 volt gelijkspanning
KM ER 75 KM 2008 10 4 3000 volt gelijkspanning
ŁKA EN 75 ŁKA 2015 20 2 3000 volt gelijkspanning Naar Flirt 3-design
PKP ED 160 PKP Intercity 2015[12] 20[13] 8 3000 volt gelijkspanning Naar Flirt 3-design

Servië
Serie Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
ŽS 413 Železnice Srbije (ŽS) 2014 21 4 25 kV 50 Hz Naar Flirt 3-design

Tsjechië
Serie Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
LEO Express LEO Express 2012 5 5 3000 volt gelijkspanning Inzet op de trajecten
* Praag – Ostrava
* Praag – Staré Město

Verenigd Koninkrijk
Serie Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
Flirt 3 UK Abellio East Anglia[14] 2019 24 10 25 kV 50 Hz elektrisch
24
14		 4
3		 Hybrid 25 kV 50 Hz met Dieselelektrisch

Verenigde Staten
Serie Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
Flirt 3 Fort Worth Transportation Authority
(TEX Rail)		 2017-2018 8 4 Dieselelektrisch[15]
Flirt 3 San Bernardino County Transportation Authority 2021 3 2 Dieselelektrisch[16]

Wit-Rusland
Serie Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
EPg Belaroeskaja Tsjyhoenka
(BCh) of (BC)		 2011-2012 10 4 25 kV 50 Hz Breedspoor

Zweden
Serie Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
X 74 MTR 2015 6 5 15 kV 16,7 Hz Afgeleid van BM 74
Inzet op het traject Stockholm – Göteborg

Zwitserland
Serie Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
n.n.b. BLS 2021-2026 58 6 15 kV 16,7 Hz 30 voor Regio Express-Verkehr en 28 voor S-Bahn Bern[17]
RABe 521 SBB 2004-2006 30[18] 4 15 kV 16,7 Hz Inzet op S-Bahn rond Basel en Zug
RABe 522 SBB 2011-2012
2017-2019		 14[19]
23[20]		 4 15 kV 16,7 Hz, 25 kV 50 Hz FLIRT France
RABe 523 SBB 2004-2005
2009-2010
2007-2009
2012-2017
2017		 12
19
12*
30
4[21]		 4 15 kV 16,7 Hz *12 stellen hernummerd uit de serie RABe 522, deze stellen zijn ook geschikt voor 25 kV 50 Hz
RABe 524.0 Treni Regionali Ticino Lombardia (TILO)[22] 2007, 2013-2014 23 4 15 kV 16,7 Hz
3000 volt gelijkspanning		 Inzet in Ticino en op de verbindingen Ticino – Milaan
RABe 524.1 Treni Regionali Ticino Lombardia (TILO) 2010-2011
2014		 11
6 [23]		 6 15 kV 16,7 Hz
3000 volt gelijkspanning		 Inzet in Ticino en op de verbindingen Ticino – Milaan
RABe 526 SOB 2007-2008, 2012-2013 23 4 15 kV 16,7 Hz
Flirt 3 SOB 2019
Inzet 2020		 6
5		 8
4		 15 kV 16,7 Hz Voralpen-Express[24]
RABe 527 TRN 2007, 2010 3 4 15 kV 16,7 Hz
RABe 527 TPF 2011-2012 8 4 15 kV 16,7 Hz

Zie ook
Zie de categorie Stadler Flirt van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.