tand

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  tand    (hulp, bestand)
  • IPA: /tɑnt/
Woordafbreking
  • tand
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘uitsteeksel in kaak om mee te bijten’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1220 [1]
enkelvoud meervoud
naamwoord tand tanden
verkleinwoord tandje tandjes

Zelfstandig naamwoord

tand m

  1. (anatomie) een hard, wit voorwerp in de mond, meestal in 2 horizontale rijen aanwezig (één in elke kaak) en algemeen gebruikt om te eten
  2. (techniek) een meestal scherp uitsteeksel aan voorwerpen (bijvoorbeeld aan zagen of tandwielen)
Synoniemen
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
   
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
   
  • De tand des tijds
De verwoesting waar alle voorwerpen op den duur onder lijden.
  • De tanden laten zien
zich heel erg fel verdedigen
  • Haar op de tanden hebben
erg moedig zijn in het geven van een mening/ Bazig zijn
  • Iemand aan de tand voelen
op strenge manier ondervragen (oorspronkelijk: de leeftijd en gezondheid van paarden onderzoeken)
  • een tandje bijsteken
extra je best doen
Het aanpakken van zwart geld bij buitenlandse banken is voor staatssecretaris FransWeekers (Financiën) al jaren een speerpunt. Maar door de berichten over geheime rekeningen in belastingparadijzen gaat hij er nog „een tandje bijsteken”. [2]
Al in de aanbevelingen van de onderzoekscommissie 22/3 rond terrorisme stond dat de gevangenissen een tandje moesten bijsteken en meer deradicaliseringsprogramma’s en opleidingen voor extremistische gedetineerden moesten aanbieden. ‘Ook de religieuze en spirituele ondersteuning kan beter.’ [3]
  • Met de mond vol tanden staan
niet weten wat je moet zeggen/ergens versteld van staan
  • Met lange tanden eten
met tegenzin eten, kieskauwen
  • Op de tanden bijten
Zich bedwingen om zijn gevoelens niet te tonen.
  • Tot de tanden gewapend zijn
van allerlei soorten wapens voorzien zijn
  • Van de hand in de tand leven
zo gauw iets verdiend is het meteen weer uitgeven
  • Zich met hand en tand verzetten
zich zich heftig verzetten en er alles aan doen om het niet te laten doorgaan
  • Zijn tanden in iets zetten
Zich intensief met iets bezig (gaan) houden.
  • Zijn tanden op iets stukbijten
Ondanks alle inspanning iets niet bereiken.
Vertalingen
    1. hard wit voorwerp in de mond   
    2. scherp uitsteeksel   

Werkwoord
vervoeging van
tanden

tand

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van tanden
    • Ik tand. 
  2. gebiedende wijs van tanden
    • Tand! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van tanden
    • Tand je? 

Gangbaarheid
  • Het woord tand staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie

Verwijzingen
  1. "tand" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. Reformatorisch Dagblad 05-04-2013 Aanpak zwart geld speerpunt voor Weekers
  3. De Standaard 05/06/2018 om 19:07 door rdc Vlaanderen schakelt imams in voor deradicalisering ex-gedetineerden


Zweeds
Uitspraak
Woordafbreking
  • tand

Zelfstandig naamwoord

tand g

  1. tand
Verbuiging
  enkelvoud meervoud
onbepaald bepaald onbepaald bepaald
nominatief   tand     tanden     tänder     tänderna  
genitief   tand     tanden     tänder     tänderna  
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.