Openbaar vervoer in Groningen (stad)
Het openbaar vervoer in de stad Groningen bestaat uit treinverbindingen van de Nederlandse Spoorwegen en Arriva, stads- en streekbussen van Qbuzz en Qliners van Arriva.
Groningen beschikt over drie stations: station Groningen (door Qbuzz aangeduid als Hoofdstation), station Groningen Noord en station Groningen Europapark. De stad heeft een uitgebreid lijnennet van stadsbussen en ook veel streekbuslijnen hebben hun eindpunt in Groningen. Het Hoofdstation is het belangrijkste knooppunt van openbaar vervoer in Groningen.
Geschiedenis
Groningen had oorspronkelijk een eigen vervoersbedrijf en in het verleden hebben er ook trams en trolleybussen gereden.
Paardentram
De eerste vorm van openbaar vervoer binnen de stad was de paardentram van de Societé Anonyme Belge des Tramways de Groningen et de la Province (TGP) die in 1880 ging rijden van de 'Ebbingepoort' naar het Sterrebos en het Hoofdstation. In 1885 werd de dienst uitgebreid naar de Halte SS (Noorderstation). In 1906 werd de tram overgenomen door de gemeente. Het trambedrijf heette voortaan Gemeentetram Groningen (GTG).
Elektrische tram en trolleybus
In 1910 ging de eerste elektrische tram rijden. De spoorwijdte was 1000 mm (meterspoor). De Noord-Zuidlijn (lijn 1) reed van Halte SS (Noorderstation) naar de Heerebrug, later Esserweg. De Oost-Westlijn (lijn 2) liep van Kostverloren (Kraneweg) naar de Oosterpoort. Voorts waren er een lijn 3 van de Grote Markt naar het Hoofdstation (opgeheven in 1949) en een lijn 4 van de Grote Markt naar de Veemarkt (opgeheven in 1926). De buitenlijn, lijn 5, reed vanaf 1921 van de Grote Markt naar Haren – De Punt (opgeheven in 1939).
Op lijn 2 ging in 1927 als proef de eerste trolleybuslijn in Nederland rijden. Na de oorlog (in 1949) werden ook de Noord-Zuidlijn, en de lijn tussen Noorderstation en Hoofdstation vervangen door een trolleybus.
Autobus
De eerste busdienst ging in 1924 rijden tussen de Grote Markt en de Oranjewijk. Na de oorlog werden nieuwe lijnen steeds gewone buslijnen. In 1965 werden de trolleybussen vervangen door dieselautobussen.
Treinstations in Groningen
Er zijn drie stations in Groningen:
Groningen
Station Groningen is geopend in 1866. Dit station wordt in stad en provincie gewoonlijk hoofdstation genoemd en wordt sinds 5 januari 2014 ook zo aangeduid in de naamgeving op de bussen. Vanaf hier heeft men een directe verbinding naar het zuiden via Assen, Zwolle, Den Haag en Rotterdam. Naar het westen rijden treinen naar Leeuwarden, naar het noorden naar Roodeschool, de Eemshaven en Delfzijl en naar het oosten naar Veendam, Bad Nieuweschans en Leer (Duitsland).
Groningen Noord
Station Groningen Noord, lokaal Noorderstation genoemd, is een spoorwegstation in het noorden van de stad Groningen, nabij de wijk Selwerd. Het is in 1884 geopend als halte aan de in dat jaar geopende spoorlijn Groningen - Delfzijl. In 1893 werd het station tevens een halte aan de spoorlijn Groningen - Roodeschool. Het station wordt tevens aangedaan door diverse lijnen van de Groninger stadsbusdienst.
Groningen Europapark
Station Groningen Europapark is het jongste station van Groningen. Het is geopend in 2007, als halte aan de spoorlijn Groningen - Nieuweschans. Het eerste perron was een tijdelijke halte, op 9 december 2012 is er verderop een nieuw station in gebruik genomen. Dit nieuwe station wordt ook gebruikt door sprinters richting Assen en Zwolle.
Treinverbindingen
De Groninger stations worden bediend door de volgende treinseries:
Serie | Treinsoort | Route | Bijzonderheden |
---|---|---|---|
500 | Intercity | Rotterdam Centraal – Utrecht Centraal – Amersfoort Centraal – Zwolle – Groningen | Vormt tussen Rotterdam Centraal en Zwolle een halfuursdienst met serie 600. Vormt tussen Zwolle en Groningen een halfuursdienst met serie 700. Stopt tussen Zwolle en Groningen alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat op alle stations. |
662 | Treinvervangende snelbus (Arriva) | Groningen – Leer (Ostfriesl) | Er is langdurig geen treinverkeer mogelijk tussen Weener en Leer. Er rijden vervangende snelbussen ter aanvulling van treinserie 20100. |
700 | Intercity | Den Haag Centraal – Schiphol Airport – Amsterdam Zuid – Almere Centrum – Lelystad Centrum – Zwolle – Groningen | Vormt tussen Den Haag Centraal en Zwolle een halfuursdienst met serie 1800. Vormt tussen Lelystad Centrum en Leiden Centraal samen met de 1800 een scheve kwartierdienst met de serie 2400. Vormt tussen Zwolle en Groningen een halfuursdienst met serie 500. Stopt tussen Zwolle en Groningen alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat op alle stations. |
6200 | Sprinter | Groningen – Groningen Europapark – Assen | Rijdt alleen in de spits. |
8100 | Sprinter | Zwolle – Meppel – Assen – Groningen Europapark – Groningen | |
12600 | Intercity | Groningen – Groningen Europapark – Assen – Zwolle – Lelystad Centrum – Almere Centrum – Amsterdam Centraal | Een trein op vrijdag- en zaterdagnacht in de richting van Amsterdam C. |
20100 RB 57 | Stoptrein (Arriva) | Groningen – Groningen Europapark – Zuidbroek – Bad Nieuweschans – Weener – |
Ook wel Wiederline genoemd. Langdurig geen treinverkeer mogelijk tussen Weener en Leer maar lijnbus 620 door Weser-Ems Bus. Er rijden ook vervangende bussen tussen Groningen en Leer. |
37300 | Sneltrein (Arriva) | Leeuwarden – Groningen | |
37400 | Stoptrein (Arriva) | Leeuwarden – Groningen | In de ochtendspits rijden enkele extra treinen tussen Zuidhorn en Groningen |
37500 | Stoptrein (Arriva) | Groningen – Groningen Europapark – Zuidbroek – Winschoten – Bad Nieuweschans | Enkele treinen van/naar Bad Nieuweschans |
37600 | Stoptrein (Arriva) | Groningen – Groningen Noord – Roodeschool – Eemshaven | Vier à vijf treinen per dag van/naar Eemshaven |
37700 | Stoptrein (Arriva) | Groningen – Groningen Noord – Delfzijl | |
37800 | Stoptrein (Arriva) | Groningen – Groningen Europapark – Veendam |
Busverbindingen
Stadsbussen
Dit betreft de dienstregeling 2020. Deze is ingegaan op 15 december 2019 en duurt tot en met 12 december 2020.
De concessiehouder voor de stadsbusdiensten is Qbuzz. De stadsbussen in Groningen zijn te herkennen aan gekleurde lijnnummers (met uitzondering van lijnen 12 en 18). Het lijnennet bestaat per 15 december 2019 uit de volgende lijnen:
Q-link Groningen
Lijn | Route | Via | Opmerkingen | |
---|---|---|---|---|
Q-link Groningen | ||||
P+R Reitdiep - Hoofdstation | Zernike Campus, Paddepoel, Station Noord, UMCG, Grote Markt en Zuiderdiep | |||
Zuidhorn - Station Europapark | Aduard, P+R Reitdiep, Zernike Campus, Paddepoel, Station Noord, UMCG, P+R Euroborg P3 | Rijdt doordeweeks tot 21:30 uur en op zaterdag tot 19:30 uur. Rijdt 's avonds na 18:30 uur niet tussen Zuidhorn en Reitdiep. Op zondag rijdt lijn 2 niet. | ||
Ruischerbrug - Leek/Tolbert | Lewenborg, P+R Kardinge, Oosterhamriktracé, UMCG, Grote Markt, Zuiderdiep, Hoofdstation, P+R Hoogkerk | Rijdt om en om van/naar Tolbert of Leek Oostindie. Op zaterdag en zondagmiddag rijdt een deel van de ritten alleen tussen Ruischerbrug en P+R Hoogkerk, deze gaan op P+R Hoogkerk over in lijn 4. | ||
Beijum - Roden | P+R Kardinge, Oosterhamriktracé, UMCG, Grote Markt, Zuiderdiep, Hoofdstation, P+R Hoogkerk, Peize | Donderdagavond en vrijdagavond rijdt een deel van de ritten alleen tussen Beijum en Hoofdstation, op zaterdag en zondagmiddag rijdt een deel van de ritten alleen tussen Beijum en P+R Hoogkerk, deze gaan op P+R Hoogkerk over in lijn 3. | ||
Scharmer/Meerstad - Annen | (Harkstede, Engelbert, Middelbert,) P+R Meerstad, IKEA, UMCG, Grote Markt, Zuiderdiep, Hoofdstation, P+R Haren/A28, Zuidlaren | Rijdt om en om naar Scharmer of Meerstad. Rijdt op bepaalde tijden niet tussen P+R Haren/A28 en Annen. | ||
Station Delfzijl - P+R Haren/A28 | Appingedam, Ten Post, Ten Boer, Garmerwolde, Ruischerbrug, UMCG, Zuiderdiep en Hoofdstation | Rijdt 's avonds en op zondag niet tussen Hoofdstation en P+R Haren/A28. Slechts een deel van de ritten rijdt na Appingedam door naar Delfzijl. | ||
Hoofdstation - Zernike Campus | Westelijke Ringweg, Paddepoel | Rijdt alleen doordeweeks van 7:00 tot 19:00 uur. |
Stadsdienst Groningen
Streekbussen
Vanuit Groningen vertrekken vele streekbuslijnen, onderhouden door Qbuzz en Arriva, naar de provincie. Zij doen op enkele lijnen na allen het busstation van Groningen bij het Hoofdstation aan. De lijnen 18, 171, 182 t/m 184, 335, 563 en 679 rijden niet langs het Hoofdstation. Ook rijden er sinds 3 december 2015 door de versperring van de Friesenbrücke een maal per twee uur bussen tussen Groningen en Leer. Deze bussen stoppen niet bij andere stations onderweg.
Qbuzz
Arriva
Internationale bussen
Vanuit Groningen vertrekken een aantal internationale bussen:
- 6 à 8x per dag reden tussen oktober 2004 en 2 augustus 2015 richting Bremen en Oldenburg, door Publicexpress.
- 2x per week van Rotterdam richting Berlijn, met overstap naar Gdańsk, door Ecolines.
- 1x per dag (niet elke dag) vanuit Rotterdam richting Aalborg en Kopenhagen, met overstap naar Uddevalla en Oslo, door Eurobus en Eurolines.
- 1x per dag (niet elke dag) vanuit Rotterdam richting Gdańsk, Warschau en Bialystok, door Becker Reisen.
- 5 à 8x per dag van Amsterdam via Groningen naar Uplengen, Westerstede, Oldenburg, Bremen en Hamburg door FlixBus.
- 3x per dag van Amsterdam, via Groningen, Oldenburg en Bremen naar Berlijn, door FlixBus
Sinds 3 december 2015 rijdt FlixBus ook op de volgende nationale trajecten. Beide lijnen zijn ondertussen alweer opgeheven.
- 4x per dag van Groningen naar Enschede.
- 4x per dag van Groningen via Apeldoorn naar Eindhoven.
Deze buslijnen vertrekken van de Stationsweg bij de Werkmanbrug, naast het Groninger Museum.
Tram
Hoewel er na het afschaffen van de trolleybussen met regelmaat discussies zijn geweest om deze schone vorm van openbaar vervoer weer in te voeren zijn dergelijke plannen nimmer uitgevoerd. De tram daarentegen maakte een goede kans in Groningen terug te keren. In 2006 werd in principe besloten om op de zeer drukke lijn tussen het hoofdstation en Zernike een tramlijn in normaalspoor aan te leggen. In 2016 zou de eerste tram moeten gaan rijden. In 2012 werd het tramproject echter afgeblazen nadat het college van B&W was gevallen.
Externe links
- Lijnennetkaart van het Groninger stadsvervoer in 2008
- Lijnennetkaart van het Groninger stadsvervoer in 2015
- Lijnennetkaart van het Groninger stadsvervoer in 2018
- Lijnennetkaart van het Groninger stadsvervoer in 2019
- Qbuzz dienstregeling stadsvervoer
Buslijnen in de concessie Groningen Drenthe | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|