Helpman (wijk)

De oudst bekende naam van het dorp, in een oorkonde uit 1245, is Heltman, waarschijnlijk afgeleid van een mansnaam. Later raakte het dorp bekend als Helpen. Het was een van de kerspelen van Gorecht. Er moet in die tijd ook al een kerk of kapel geweest zijn, maar daar zijn geen sporen van gevonden. De huidige Helperkerk dateert uit 1900.

Ter hoogte van Helpman stond in de middeleeuwen het leprozengasthuis van Groningen. In de buurt daarvan werd aan het einde van de vijftiende eeuw een kapel gebouwd die speciaal gewijd was aan het heilig sacrament. De bouw hing samen met de vondst van een aantal hosties die daar begraven waren na een diefstal uit het klooster van Aduard. De plek waar de hosties werden gevonden werd bekend als Heilige stede; ter plaatse staat tegenwoordig de Villa Hilghestede.

In de zeventiende eeuw kwamen Helpman en omgeving in trek bij welgestelde stadjers. Er werden diverse buitenplaatsen gebouwd, zoals Groenestein. Hoewel veel van die buitens de tand des tijds niet hebben doorstaan ademt met name het zuidelijke deel van de Verlengde Hereweg nog steeds een rijke sfeer met grote villa's op ruime kavels.

Helpman werd in 1915 bij de gemeente Groningen gevoegd. Tot dan hoorde het bij de gemeente Haren.

De oude grens tussen de stad en Helpman is het Helperdiep, met daarover in de Verlengde Hereweg de Natte brug. Aan de westzijde ligt De Wijert, aan de oostzijde de wijk Coendersborg. Ter onderscheid van zelfde straatnamen in Groningen en Helpman, hebben die in het voormalige dorp het voorvoegsel "Helper" gekregen. Dus Brink werd Helper Brink en de Kerkstraat werd Helperkerkstraat.

Tot de opmerkelijke gebouwen in Helpman behoort het voormalige Rooms Katholiek Ziekenhuis aan de Verlengde Hereweg. Aan de Moddermanlaan staat een van de oudste zwembaden van Groningen, het Helperbad. Het Montessori Lyceum Groningen, onderdeel van het Zernike College, is gevestigd aan de Helper Brink. Aan de westrand van de wijk staat de naoorlogse San Salvatorkerk, waarvan de vormentaal teruggaat tot de basilieken van het late Romeinse Keizerrijk.

In het dorp Helpman waren eind 19e en begin van de 20e eeuw diverse industrieën. Deze lagen vooral aan de Helper Westsingel en de Helper Oostsingel, bij het Helperdiep. Een van de grootste was de brouwerij van W. Keizer, N.V. Vereenigde Bierbrouwerijen Keizer Barbarossa in de Helper Kerkstraat. In de Emmastraat stond de Coöperatieve Verlichtingsfabriek. De enige nu nog overgebleven industrie is de hoefijzerfabriek aan de Helper Westsingel.

• 
  Huizenblok aan het begin van de Verlengde Hereweg
• 
  Villa Hilghestede
• 
  Bungalow in Helpman
• 
  Villa Gelria aan de Verlengde Hereweg
• 
  Helperkerk
• 
  San Salvatorkerk

Wijken van Groningen

A-kwartier · Badstratenbuurt · Beijum · Binnenstad · Buitenhof · Coendersborg · Corpus den Hoorn · Driebond · Engelbert · Europapark · Gravenburg · Grunobuurt · Heemwerd · De Held · Helpman · Herewegwijk · Hoogkerk · De Hoogte · Hoornse Meer · Hoornse Park · Hortusbuurt · De Hunze · Klein Martijn · Korrewegwijk · Kostverloren · Laanhuizen · Lewenborg · De Linie · De Meeuwen · Meerstad · Noorddijk · Noorderhoogebrug · Noorderplantsoenbuurt · Oosterhoogebrug · Oosterparkwijk · Oosterpoortwijk · Oranjewijk · Paddepoel · Piccardthof · Reitdiep · Rivierenbuurt · Ruischerbrug · Schildersbuurt · Selwerd · Stadsparkwijk · Van Starkenborgh · Tuinwijk · Ter Borch (Eelderwolde) · Ulgersmaborg · Villabuurt · Vinkhuizen · Woonschepenhaven · De Wijert · Zeeheldenwijk