Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen

Het Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen (GVB) was het gemeentevervoerbedrijf van de gemeente Groningen. In 1956 werd de benaming GVG ingevoerd als opvolger van GTG (Gemeente Tram Groningen)[1], in 1971 werd het aangepast in het GVB.

GVG-bus 68 (Leyland Tiger Cub / Verheul, bouwjaar 1961) op de Grote Markt
Leyland-Verheul LVS560, bouwjaar 1968, in het Nationaal Bus Museum
Bus 10, type CSA-II, van het Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen te Groningen

Voorgeschiedenis

Op 1 maart 1906 werd de Gemeentram Groningen (GTG) opgericht omdat de gemeente de tramlijn tussen het Noorderstation en het Sterrebos van de private maatschappij TGP had aangekocht. In 1910 ging een elektrische tram rijden. Hierbij kwam er ook een tweede lijn, tussen Kostverloren en de Oosterpoort. Op deze lijn kwam in 1928 als proef een trolleybus in dienst. Dit was de allereerste trolleybuslijn in Nederland. Er kwamen later nog twee lijnen bij. Ook was er sinds 1921 een buitenlijn naar Haren – De Punt. In 1924 kwam de eerste busdienst in Groningen, tussen de Grote Markt en de Oranjewijk.

Oprichting

Na de naoorlogse wederopbouw in 1945 van de twee tramlijnen en de trolleybuslijn die Groningen rijk was, volgde in de jaren 1947 en 1948 een uitbouw van het autobuslijnennet. Eind 1949 werden de tram- en trolleybuslijnen door een reorganisatie tijdelijk met autobussen gereden, waarna deze lijnen in de loop van 1950 als vernieuwde trolleybuslijnen in dienst werden gesteld. De stadstramlijnen waren hiermee verdwenen.

In 1956 werd de benaming Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen ingevoerd als opvolger van Gemeente Tram Groningen. Het bedrijf kreeg in 1971 een officieel logo met de tekst GVB.

Tussen 1963 en 1965 werden de trolleybussen vervangen door dieselbussen, waardoor enige routewijzigingen konden worden doorgevoerd. In 1965 werd bovendien de bovenleiding losgetrokken tijdens kraanwerkzaamheden. Omdat het trolleynetwerk niet veel later buiten werking zou worden gesteld, werd besloten de bovenleiding niet meer te repareren. In de periode van 1971 tot en met 1973 volgde een volledige herstructurering van het lijnennet.

In de hoogzomer werd tot 1992 een aangepast net gereden onder de naam "Groene weken", hierbij werden lijnen tijdelijk opgeheven en andere lijnen tijdelijk aangepast en samengevoegd waarbij een lijnletter in plaats van een lijnnummer werd gevoerd.

CSA-bus uit Groningen.

Na die tijd werden de stadsbussen in Nederland gestandaardiseerd en ging ook Groningen over op de standaard stadsbussen. In Groningen gingen eerst bussen van het type CSA-I rijden. In de jaren tachtig kwamen er bussen van het type CSA-II in dienst, de gemoderniseerde versie van de CSA-I. De meeste CSA-bussen waren gebouwd op Hainje carrosserie en DAF chassis.

In 1983 verhuisde het GVB vanaf de oude garage aan de Akkerstraat naar de nieuwe stalling aan de Sontweg.

Stembussen

Doordat de bussen van het type CSA aan vervanging toe waren, werd bij het GVB besloten tot het organiseren van een stemming door het publiek. In 1987 kwamen er bij het GVB drie proefbussen in dienst:

  • stembus 1 bus 20, van het type Hainje en DAF. Deze bus is na verbouwing bij het GVB gebleven.
  • stembus 2 bus 200, van het type Mercedes-Benz O405. Deze bus ging eerst naar het bedrijf Groninger Huur Auto en later als bus 120 naar het GVB.
  • stembus 3 bus 100, van het type Hainje en Volvo. Deze bus ging als bus 397 naar Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam.
  • stembus 4 bus 4380, was een bus van het type Säffle / Volvo B10M-60 (Cumulo) van Storstockholms Lokaltrafik (SL). Deze heeft twee week zonder publiek gereden om ervaring op te doen met het hybride systeem.

In de jaren negentig reed het GVB vooral met bussen van het model Mercedes-Benz O405.

  • Stembus een: (GVB) bus 20
  • Stembus twee: (GVB) bus 200
  • Stembus drie: (GVB) bus 100
  • Stembus vier: Storstockholms Lokaltrafik (SL) bus 4380

Verder verloop

Op 1 mei 1994 werd het GVB door verzelfstandiging omgezet in een naamloze vennootschap met de gemeente Groningen als enig aandeelhouder. De naam werd NV Groninger Vervoerbedrijf, eveneens afgekort tot GVB. In datzelfde jaar werd er verder gesproken over een mogelijke fusie tussen streekvervoerder GADO en het GVB, maar ook het Amerikaanse bedrijf Vancom toonde interesse in een overname van het stadsvervoerbedrijf.

In 1995 werd de laatste grote aankoop gedaan. Er werden zes bussen besteld met een DAF-motor en Berkhof 2000NL-carrosserie, die op lpg reden. De gastanks waren niet op het dak, maar onder de verhoogde vloer gemonteerd.

Op 1 januari 1998 werd het GVB uiteindelijk verkocht aan Vancom voor 11,2 miljoen gulden, bij het bedrijf werkten destijds 340 mensen. Het Amerikaanse bedrijf voerde overigens al sinds maart 1995 het management van het bedrijf uit.[2][3] Vancom verkocht het GVB een paar weken later door aan Arriva Personenvervoer Nederland voor een kleine 50 miljoen gulden, omdat Vancom geen mogelijkheden zag om door te groeien in Nederland. Met de komst van Arriva verdwenen de rode bussen uit het straatbeeld. Bovendien wilde Arriva met haar komst de strippenkaart afschaffen op de Groningse bussen en vervangen door de "tripperpas". Dit is een elektronisch betaalmiddel dat de reizigers bij het in- en uitstappen langs een kaartlezer moet houden. De strippenkaart werd uiteindelijk niet afgeschaft en het duurde nog jaren voor het elektronische betaalsysteem onder de huidige naam OV-chipkaart werd ingevoerd.[4] Arriva heeft de naam van het GVB op 2 april 1998 gewijzigd in NV Arriva Groningen. Deze dochteronderneming voerde de Groninger stadsdienst uit tot 13 december 2009, toen de concessie werd overgenomen door Qbuzz met bussen in een rood / grijze kleurstelling, die doet terugdenken aan de kleuren van het GVB.

Zie de categorie Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.