Friesenbrücke

De brug is in 1950-1951 uit staal opgebouwd, nadat de oude rolbasculebrug was vernietigd in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Deze rolbasculebrug stond hier sinds 1926 en verving de nog oudere draaibrug uit 1876.

Over de brug loopt de spoorlijn Ihrhove - Nieuweschans waarover de trein van Arriva tussen Groningen en Leer rijdt. Daarnaast loopt een voet- en fietspad. De spoorlijn was tot aan de Tweede Wereldoorlog de kortste verbinding tussen Amsterdam en Hamburg. Tegenwoordig heeft de spoorlijn vooral een regionaal belang. Sinds Arriva de exploitatie in handen heeft rijden er gemiddeld 14 treinen per dag over de lijn.

Voor de pleziervaart en beroepsscheepvaart moet de brug geopend worden. Dit duurt regelmatig 10 minuten of meer, afhankelijk van de lengte van het schip. De doorgangsbreedte bedraagt slechts 25 meter, wat niet genoeg is voor de meeste cruiseschepen van de Meyer Werft, op weg van Papenburg naar de Eemsmonding. In dit geval wordt een gedeelte, naast het oorspronkelijke opengaande deel, verwijderd door kraanschip Triton. De brug kan in deze situatie niet meer dicht, waardoor de treinen moeten worden vervangen door bussen.

De brug werd in de avond van donderdag 3 december 2015 om 18.40 uur geramd door vrachtschip Emsmoon,[1] varende onder de vlag van Antigua en Barbuda, waardoor de brug voor onbepaalde tijd gesloten is voor al het verkeer.[2][3] Er is waarschijnlijk vijf jaar lang geen treinverkeer tussen Bad Nieuweschans en Leer mogelijk, omdat de brug ingestort is. De brug moet volledig vervangen worden omdat deze niet meer gerepareerd kan worden. De grensoverschrijdende treindienst Groningen - Leer zal daardoor langdurig niet kunnen rijden.

Op 8 december 2015 werd begonnen met verwijderen door kraanschip Triton van het vernielde beweegbare brugdeel. Rederij Wagenborg neemt de berging op zich. Het opruimen duurt tot en met vrijdag 11 december 2015.[4] Het 280 ton wegende contragewicht blijkt moeilijk te bergen.

Op 12 mei 2016 werd bekend dat het herstel van de kapotte spoorbrug minimaal nog vijf jaar gaat duren. En als het tegenzit zelfs twee keer zo lang. De verzekering keert vier miljoen euro uit, terwijl een simpele versie met een nieuwe klapbrug tussen 30 tot 50 miljoen euro kost. Het onderzoek of de bestaande pijlers een nieuw brugdeel kunnen dragen is pas in september 2016 afgerond.[5][6][7]

Op maandag 10 oktober 2016 maakte Deutsche Bahn bekend de spoorbrug te repareren. In het beste geval zou de Friesenbrücke in 2020 heropend kunnen worden voor het treinverkeer.[8]

Volgens de laatste berichten komt er definitief een nieuwe spoorbrug. De geschatte kosten bedragen 49 miljoen euro in plaats van de eerder berekende 29 miljoen. Omdat de bouw niet eerder dan in 2020 kan beginnen is de heropening vermoedelijk pas in 2024.[9] Dan zou het mogelijk zijn om twee keer per uur een trein te laten passeren.[10] Het wordt echter betwijfeld of de treinverbinding tussen Groningen en Leer in 2024 is hersteld. Als het tegenzit kan het nog wel tien jaar duren, volgens Bernd Althusmann, minister van Economische Zaken van de Duitse deelstaat Niedersachsen.[11]

Met een lengte van 160 meter krijgt de spoorbaan tussen Groningen en Leer over de rivier de Eems de grootste draaibrug van Europa. Nederland wilde aan het project meebetalen mits het enkelspoor zou worden uitgebreid naar geëlektrificeerd dubbelspoor, en er een directe en frequente verbinding zou komen van Groningen via Leer en Oldenburg naar Bremen. De Wunderline voor het noorden, heette het plan dat in de regio werd verwelkomd, maar de Duitse autoriteiten houden het bij enkelspoor.[12]

• 
  Brug van boven
• 
  Brug in geopende toestand
• 
  Het brugdeel hangt in de hefbok Triton om een doorgang te verbreden.
• 
  De brug na de aanvaring door de Emsmoon
• 
  De brug na de aanvaring door de Emsmoon