Wambeek

Dorpskern van Wambeek gezien vanaf de heuvelrug in het zuiden

Wambeek werd in 877 voor het eerst vermeld als Wambacem. Het was een deel van het domein van Nijvel, eerst in de Brabantgouw, later in het hertogdom Brabant.

Hoogstwaarschijnlijk hoorde Wambeek samen met Lennik en Gooik bij de abdij van Nijvel sinds de stichting in de 7e eeuw, in de tijd van de Merovingers. Doordat de abdissen hun eigendomsrecht tegenover opdringerige wereldlijke heersers wilden bewijzen wordt Wambeek in verscheidene vroege koninklijke en keizerlijke oorkonden vermeld. In 1003 stelde de keizer de graaf van Leuven tot beschermheer aan van de abdij van Nijvel met het domein Lennik-Wambeek-Gooik. Daardoor hoort Wambeek bij de oudste westelijke gebiedsuitbreiding van de Leuvense graven. In de 12e eeuw legden de heren van Wezemaal, vazallen van de hertog, beslag op alle woeste gronden en bossen, ten nadele van de abdij van Nijvel. Op dat ogenblik waren Ternat en Sint-Katherina-Lombeek nog gehuchten van Wambeek.

Tot het midden van de 14e eeuw strekte de meierij van Wambeek zich uit over een gebied gaande van Sint-Katherina-Lombeek in het westen tot Ganshoren en Anderlecht in het oosten. Toen werd de meierij van Wambeek toegevoegd aan die van (Sint-Genesius-)Rode. Dit betekent dat Wambeek, Ternat en Sint-Katherina-Lombeek in tijd van het hertogdom gerechtelijk niet met het Land van Gaasbeek of dat van Asse verbonden waren.

Hoewel het gehucht Ternat door de machtsuitbreiding van de heren van Kruikenburg al vanaf de 14e eeuw meer inwoners telde dan Wambeek zelf en groter van oppervlakte werd, bleef Wambeek toch tot nog zeer lang de zetel van de schepenbank van de heerlijkheid.

Kerkelijk ressorteerde Wambeek tot 1559 onder het bisdom Kamerijk. Vanaf de 11e eeuw maakte het er deel uit van de dekenij Halle in het aartsdiakenaat Brabant. De Onze-Lieve-Vrouweparochie, later Sint-Gertrudisparochie van Ternat bleef nog lang ondergeschikt aan de Sint-Remigiuskerk van Wambeek.

Sint-Remigiuskerk, westkant (voorgevel)

Sint-Remigiuskerk, zuidkant

Na de opheffing van de heerlijkheid Kruikenburg, in het Kwartier van Brussel, door de Fransen op het einde van de 18e eeuw, werd Wambeek een aparte gemeente, die in 1976 fuseerde met Ternat en Sint-Katherina-Lombeek.

• de Sint-Remigiuskerk
• de watermolen te Klapscheut
• geuzebrouwerij De Troch
• geboortehuis van Pol de Mont
• monument voor stafhouder en verzetsheld Louis Braffort op de plek waar zijn lichaam na de moord op 24 augustus 1944 werd gevonden.

Wambeek heeft sinds 1950 ook zijn eigen voetbalclub: KFC Wambeek.

• Pol de Mont, dichter (1857-1931)
• Birgit Van Mol, nieuwslezeres (1968)
• David Michiels, acteur (1976)
• Paul Ricour, acteur (1943)
• Ann Ricour, actrice (1966)
• Freaky Age, rockgroep