deel

Nederlands

Uitspraak
  • Geluid:  deel    (hulp, bestand)
  • IPA: /'del/
  • IPA: /ˈdeːl/
Woordafbreking
  • deel
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘gedeelte’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1]
  • In de betekenis van ‘plank, vloer’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1343 [2] [3]
  • afkomstig van:
Middelnederlands: deel
Oudnederlands: dēl
Germaans: *dailan
Indo-Europees: *dʰAilom
  • Verwant in Germaans:
West: Engels: dole (Angelsaksisch: dāl), Duits: Teil, (Oudhoogduits: teil), Fries: deel, diel (Oudfries: dēl)
Oost: Gotisch: dail
enkelvoud meervoud
naamwoord deel delen
verkleinwoord deeltje deeltjes

Zelfstandig naamwoord

[A] deel o

  1. een afsplitsing van een hoeveelheid, maat of gewicht, van een geheel waarbij samenstelling, functies of eigenschappen gelijk zijn of buiten beschouwing blijven (kenmerkend is dat de soortnaam van het geheel en de afgesplitsing gelijk is)
    • Een deel van een pak suiker. 
  1. een meeteenheid bij vloeistoffen en stoffen in poedervorm
    • metselspecie is een mengsel van één deel bindmiddel, drie delen fijn zand en één deel water. 
  1. een stuk van het geheel
    • Ik heb een deel van het afval in de groene bak gedaan een ander deel in de zwarte bak. 
  1. een werk / boek / aflevering van een serie (bij een boekenserie, filmserie tv-serie)
    • Ik heb alle delen van 'in de ban van de ring' gelezen 
Synoniemen
Antoniemen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
  • Voor deel, verkregen door splitsing in ongelijksoortige delen, zie onderdeel
  • Voor deel op atomair niveau, zie deeltje
Uitdrukkingen en gezegden
  • [1]: het overgrote deel
  • De brutalen hebben ( of een brutaal mens heeft) het derde deel van de ( of de halve) wereld
  • Ergens part noch deel aan hebben
ergens niets van weten of niet aan deelgenomen hebben
Vertalingen

Zelfstandig naamwoord

[B] deel v/m

  1. een werkruimte in de stal of schuur van een boerderij
    • De familie zat op de deel. 
  1. vloerdeel, planken vloer
Afgeleide begrippen
  • deeldeur
Verwante begrippen
Vertalingen

Werkwoord

vervoeging van
delen

deel

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van delen
    • Ik deel. 
  2. gebiedende wijs van delen
    • Deel! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van delen
    • Deel je? 

Gangbaarheid

  • Het woord deel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie

Verwijzingen


Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

deel

  1. [A] deel
Synoniemen
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.