Amsterdams busnet

Het Amsterdamse busnet wordt geëxploiteerd door het GVB dat naast 15 tramlijnen, 5 metrolijnen, 8 veerdiensten ook 36 buslijnen exploiteert in het dienstregelingjaar 2020.

Geschiedenis

De eerste busdienst werd, afgezien van een mislukte proef in 1908, ingesteld in 1922. Daarna volgden meer lijnen. In de jaren 50 en 60 werden de busdiensten sterk uitgebreid onder meer naar de nieuwe wijken. Ook werd een aantal tramlijnen verbust. In 1977 bereikte het busnet en de businzet zijn grootste omvang. Daarna kromp het busnet in door de opening van de metro.

Sinds 1968 verzorgt het GVB ook busdiensten naar de Bijlmermeer. De eerste lijn 55 werd dat jaar ingesteld.

Het GVB exploiteert naast in Amsterdam ook in Diemen, Duivendrecht, Weesp en op Schiphol busdiensten. Dit zijn 22 daglijnen, vijf spitslijnen, drie Schiphollijnen en vier servicelijnen. In het dienstregelingjaar 2011 waren er nog 45 lijnen, waarvan 33 daglijnen en twaalf spitslijnen. Vroeger exploiteerde het GVB ook busdiensten in Zaandam, Landsmeer, Muiden, Almere, Amstelveen, Ouderkerk aan de Amstel, Nes aan de Amstel, Uithoorn, Badhoevedorp, Halfweg en Haarlem.

Niet overal in Amsterdam biedt het GVB meer busvervoer. Zo zijn er een aantal gedeeltes in de stad waar vroeger wel busdiensten reden maar thans niet meer. Met name een aantal haven- en bedrijventerreinen worden niet meer door het GVB bediend maar sinds 2015 wordt ook voor het eerst een hele woonwijk niet meer bediend. Dit komt duidelijk tot uiting in het aantal spitslijnen. Reden er in 1998 nog dertig spitslijnen in 2020 zijn het er nog maar negen.

Niet meer bediend worden De Eendracht, Westpoort (behalve Abberdaan en de omgeving direct rond Sloterdijk), omgeving Grasweg / Distelweg, omgeving Hamerstraat, omgeving Schepenbergweg, Overamstel en Industriegebied Schinkel. Ook het Amsterdamse Bos wordt niet meer bediend. Van de Jordaan en de vooroorlogse stad worden alleen de randen bediend.

Oud Osdorp kent geheel geen busvervoer.

Ook zijn er een aantal delen van de stad waar alleen Connexxion, EBS of Keolis/Syntus rijdt zoals Kadoelen, Oostzanerwerf, Sloten, Ruigoord en Amstel III.

Daarnaast exploiteert het GVB elf nachtlijnen waarvan één naar Amstelveen. De eerste nachtbus werd ingesteld in 1969.

Huidige lijnen jaardienst 2020

Lijn Route Bijzonderheden
15 Station SloterdijkStation Zuid
18 Centraal StationSlotervaart
21 Centraal StationGeuzenveld
22 Station SloterdijkMuiderpoortstation
34 Noorderpark (metrostation)Olof Palmeplein
35 MolenwijkOlof Palmeplein
36 BuikslotermeerStation Sloterdijk
37 Noord (metrostation)Amstelstation
38 BuiksloterhamNoord (metrostation)
40 AmstelstationMuiderpoortstation
41 Holendrecht/AMCMuiderpoortstation
44 Station Bijlmer ArenADiemen-Noord
47 Station Bijlmer ArenAHolendrecht/AMC
48 HouthavensBorneo-eiland
49 Station Bijlmer ArenAStation Weesp In de avond en het weekend als belbus tussen Gaasperplas, Driemond en Weesp onder de naam "Mokumflex" uitgevoerd door taxibedrijf RMC.
55 Station Amsterdam ZuidAmstelveen Westwijk
61 Station SloterdijkSlotervaart Rijdt niet na 20:00 uur en op zondag.
62 Station LelylaanAmstelstation
63 Station LelylaanOsdorp De Aker
65 KNSM-eilandStation Zuid
66 Station Bijlmer ArenAIJburg
68 Metrostation Henk SneevlietwegRiekerpolder Uitgevoerd door Jan de Wit, rijdt niet in de avond na 20:00 uur en in het weekend.
69 Station SloterdijkSchiphol
222 Station SloterdijkHouthavens Spitslijn
231 Station SloterdijkAbberdaan Spitslijn
240 AmstelstationMuiderpoortstation Spitslijn in één richting, rijdt niet in de zomer en schoolvakantie
245 MolenwijkSchiphol Zuid Elke dag 3 ritten in één richting in vroege ochtend
246 Borneo-eilandSchiphol Zuid Elke dag 3 ritten in één richting in vroege ochtend
247 Bos en LommerpleinSchiphol Zuid Elke dag 3 ritten in één richting in vroege ochtend
248 Centraal StationHouthavens Spitslijn
259 Centraal StationAMC Besloten vervoer voor het AMC op zondagmorgen.
265 Muiderpoortstation - Amstelstation Spitslijn in één richting, rijdt niet in de zomer en schoolvakantie
267 Anderlechtlaan – John M. Keynesplein Spitslijn
461 GelderlandpleinGustav Mahlerplein Servicelijn
463 Gelderlandplein – Bolestein Servicelijn
464 GelderlandpleinDe Boelelaan / Klencke Servicelijn
465 GelderlandpleinDe Boelelaan / VU Servicelijn
  • De lijnen 21, 22, 35, 37, 55, 69, 245 en 247 worden volgens dienstregeling met gelede bussen gereden.
  • De lijnen 15, 18, 34 en 65 worden volgens dienstregeling deels met gelede bussen en deels met 12-meter bussen gereden.
  • De lijnen 36, 38, 40, 41, 44, 47, 48, 49, 61, 62, 63, 66, 68, 222, 231, 240/265, 246 en 248 worden volgens dienstregeling met 12-meter bussen gereden.
  • De lijnen 267, 461, 463, 464 en 465 worden volgens dienstregeling met minibussen gereden.

Metrovervangende buslijnen

Gelede bus 448 op Pendelbus 59 op het Amstelstation.

Bij stremming van de metro zijn de volgende metrovervangende buslijnen ingedeeld:

Lijn Route Via Vervangt metrolijn(en)
56 LelylaanSloterdijk  50   51 
57 GeinVan der Madeweg HolendrechtStation Bijlmer ArenA  50   54  (voorheen 54P)
58 Station DuivendrechtOveramstel  50 
59 AmstelstationCentraal Station  51   53   54 
92 GaasperplasVan der Madeweg Ganzenhoef  53  (voorheen 57)
136 SloterdijkIsolatorweg  50 
164 NoorderparkCentraal Station  52 
165 NoordCentraal Station  52 

Voor het traject Station Bijlmer ArenA – Amstelveen Oranjebaan – Station Zuid wordt verwezen naar lijn 300, met overstap op lijn 55 en voor het traject Bijlmer – Station Zuid of Duivendrecht – Station Zuid naar de trein.

Voor de zuidwestelijke tak van lijn 50 is nog geen route vastgesteld. Bij stremming tussen Sloterdijk en Isolatorweg wordt ook verwezen naar lijn 36 die echter een beperkte exploitatietijd heeft. Enkele late ritten van lijn 57 kunnen vanaf de Van der Madeweg doorrijden naar het Centraal Station. Bij gedeeltelijke stremming wordt een gedeeltelijke route gereden.

Als metrolijn 52 niet kan rijden wordt op het zuidelijke gedeelte geen buslijn ingezet maar wordt tramlijn 24, of eventueel ook tramlijn 4, versterkt.

Tramvervangende buslijnen

Ook bij stremmingen bij de tram werden vervangende pendelbuslijnen ingedeeld. Zo reden bijvoorbeeld in de zomer van 2016 en 2018 de pendelbuslijnen 11 (2016), 74 (2018) en 27 (2016 en 2018) tussen het Surinameplein en de Aker en Dijkgraafplein ter vervanging van de ingekorte tramlijnen 1 en 17 wegens spoorwerkzaamheden op de Cornelis Lelylaan en Meer en Vaart. Pendelbuslijn 116 reed tussen Station Zuid en de VU ter vervanging van de tot het Stadionplein ingekorte tramlijn 16. In het voorjaar van 2018 werd langs de route van tramlijn 13 tussen het Mercatorplein en de Burgemeester Röellstraat een tijdelijke pendelbuslijn 313 ingesteld, toen lijn 13 hier niet kon rijden wegens spoorvernieuwing. In 2019 en 2020 rijdt op een aantal dagen bus 45 ter vervanging van tram 5 tussen Station Zuid en Amstelveen busstation. Als tramlijn 26 niet kan rijden, rijdt er een buslijn 326 tussen Centraal Station en Zeeburgereiland of IJburg.

Streekvervoer

Connexxion bus 3901 op lijn 145 in de Hobbemastraat voor het Rijksmuseum waar de lijn sinds 2016 niet meer rijdt.

Voorts zijn er diverse buslijnen van Connexxion, EBS en Keolis/Syntus die de verbindingen met de omliggende gemeenten verzorgen. Naast busstations bij trein- en metrostations eindigen één streekbus uit het westen en drie uit het zuiden op het busstation Elandsgracht nabij het Leidseplein. Vroeger was er ook het busstation van Musschenbroekstraat voor streekbussen uit het oosten nabij het Weesperplein waarvan het Amstelstation de functie heeft overgenomen en het busstation aan de Valkenweg voor de streekbussen uit het noorden waarvan het Centraal Station en station Noord de functie hebben overgenomen.

Vroeger reden er ook buslijnen van Arriva, BBA, Centraal Nederland, Enhabo, Flevodienst, Maarse & Kroon, Midnet, Naco, NBM, NZH en VAD in Amsterdam.

Materieel

Voor dit busnet beschikt het GVB in het dienstregelingjaar 2020 over 225 bussen. In 1977 had het busnet zijn grootste omvang en beschikte men over 419 bussen.

Zie de categorie Bussen in Amsterdam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.