Molenwijk (Amsterdam)

De Polder Oostzaan, de polder waarin de wijk is gebouwd, werd aan het begin van de jaren 60 gebruikt als depot voor slib afkomstig uit het Noordzeekanaal. Hoewel het gebied behoorde tot de gemeente Oostzaan, had Amsterdam voor dit gebied het Molenwiekenplan ontwikkeld, een woningbouwplan bestaand uit 1256 huurwoningen verdeeld over 15 flatgebouwen, dat kon worden uitgevoerd nadat het gebied op 1 augustus 1966 door een grenswijziging bij Amsterdam werd gevoegd. Sinds het begin van de 21e eeuw worden er in de zuidelijke vier flats woningen verkocht.

Het plan, ontworpen door architect K. Geerts in samenwerking met de diensten Stadsontwikkeling en Volkshuisvesting van de gemeente Amsterdam en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties, bestaat voor 100% uit hoogbouw. De gekozen verkaveling gaat uit van tien verdiepingen tellende woongebouwen op een begane grond bestaande uit bergingen, die van bovenaf gezien als wieken van een molen rondom drie tot vier verdiepingen hoge parkeergarages zijn gesitueerd. Zo is de naam Molenwijk ontstaan.

De woningen, voor het grootste gedeelte vierkamerwoningen met een voor de jaren 60 voor Amsterdamse begrippen uitzonderlijk grote oppervlakte van gemiddeld 95 m2, maar ook voor een gedeelte drie- en tweekamerwoningen, waren oorspronkelijk bestemd voor de beter gesitueerden en jonge, grote gezinnen. De eerste woningen werden op 1 april 1968 opgeleverd.

De flatgebouwen werden opgetrokken uit geprefabriceerde elementen van de Zaanse aannemer Indeco-Coignet. Aan de rand van de wijk verrees een torenflat van zestien verdiepingen bestemd voor ouderen, met ernaast een winkelcentrum, een later weer afgebroken parkeergarage en een bibliotheek. Langs de noordrand zijn twee schoolgebouwen en een kinderdagverblijf gebouwd. Het grote plein tussen de scholen werd na een grote renovatie in 2007 heropend. Verder kent de wijk nog een heemtuin, een kinderboerderij en een Cruyff Court. De buurt is gelegen vlak bij natuurgebied het Twiske.

De wijk wordt, net als het Plan Van Gool in Tuinstad Buikslotermeer, vaak beschouwd als de voorloper van de Bijlmermeer, waar de scheiding van de diverse verkeerssoorten in de oorspronkelijke opzet nog verder werd doorgevoerd, maar dat is in dit geval niet helemaal juist omdat de plannen vrijwel gelijktijdig werden ontwikkeld.

De flats in de wijk dragen namen van diverse in Nederland voorkomende typen molens:

• Bergmolen
• Bovenkruier
• Grondzeiler
• Handmolen
• Paltrok
• Petmolen
• Rosmolen
• Schipmolen
• Spinnekop
• Standerdmolen
• Tjasker
• Torenmolen
• Walmolen
• Watermolen
• Wipmolen

Deze flatnamen zijn tevens de straatnamen.

Rondom de wijk is een verhoogde weg aangelegd (de Stellingweg en Molenaarsweg), vanwaar een viertal zijwegen naar deze centrale parkeergarages leiden. De rest van het maaiveld is ingericht als autovrij en parkachtig domein, slechts doorsneden door fiets- en voetpaden.

Openbaarvervoer

Sinds de opening van de Noord/Zuidlijn: Aan de oostzijde van de wijk bevindt zich een buseindpunt voor de buslijn 35 alsmede de doorgaande lijn 36. Langs de westzijde van de wijk rijdt EBS lijn 125.

Aanvankelijk ging men ervan uit dat een van de geplande lijnen van de Amsterdamse metro via een nieuw tracé langs de Landsmeerderdijk en Oostzanerdijk naar de Molenwijk gevoerd zou worden. Dit is er echter nooit van gekomen omdat het in 1968 vastgestelde metroplan na de Nieuwmarktrellen in 1975 werd ingetrokken.

Bronnen, noten en/of referenties CBS Kerncijfers wijken en buurten 2017, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

Wijken en buurten in de stad Amsterdam

Amsterdam-Centrum · Amsterdam Nieuw-West · Amsterdam-Noord · Amsterdam-Oost · Amsterdam-West · Amsterdam-Westpoort · Amsterdam-Zuid · Amsterdam-Zuidoost · Amstel III · Admiralenbuurt · Amsteldorp · Andreas Ensemble · Apollobuurt · Bajes Kwartier · Banne Buiksloot · Bellamybuurt · Betondorp · Bijlmer · Binnenstad · Bloemenbuurt · Borgerbuurt · Borneo · Bos en Lommer · Buiksloot · Buiksloterham · Buikslotermeer · Buitenveldert · Bullewijk · Burgwallen Oude Zijde · Burgwallen Nieuwe Zijde · Centrumeiland · Chassébuurt · Chinatown · Cremerbuurt (Amsterdam) · Cruquius · Czaar Peterbuurt · Da Costabuurt · Dapperbuurt · De Aker · De Baarsjes · De Eendracht · De Heining · De 9 Straatjes · De Omval · De Pijp · Diamantbuurt · Driemond · Disteldorp · Dubbele Buurt · Duivelseiland · Elzenhagen · Erasmusparkbuurt · Floradorp · Frederik Hendrikbuurt · Gaasperdam · Gein · Geuzenveld · Gibraltarbuurt · Gouden Reael · Gulden Winckelbuurt · Grachtengordel · Haarlemmerbuurt · Hallenkwartier · Haveneiland · Havenstraatterrein · Haven-Stad · Helmersbuurt · Holendrecht · Hoofddorppleinbuurt · Houthaven · IJ-oevers · IJburg · IJdock · IJplein · Indische Buurt · Jan Maijenbuurt · Java-eiland · Jeruzalem · Jodenbuurt · Jordaan · Julianapark · Kadijken · Kadoelen · Kattenburg · Kinkerbuurt · KNSM-eiland · Kolenkitbuurt · Kop van Jut · Van der Kunbuurt . Laan van Spartaan · Landlust · Landstrekenbuurt . Lastage · Leidsebuurt · Marineterrein · Marken · Marktkwartier · Mercatorbuurt · Middelveldsche Akerpolder · Molenwijk · Museumkwartier · Nellestein · Nieuw Sloten · Nieuw-West · Nieuwe Pijp · Nieuwendam · Nieuwendammerdijk en Buiksloterdijk · Nieuwendammerham · Nieuwmarkt · Noorderhof · Noordse Bos . Olympisch Kwartier · Omval · Oostelijk Havengebied · Oostelijke Eilanden · Oostelijke Handelskade · Oostenburg · Oosterdokseiland · Oosterparkbuurt · Oostoever · Oostpoort · Oostzanerwerf · Osdorp · Oud Osdorp · Oud-Oost · Oud-West · Oud-Zuid · Oude Pijp · Overamstel · Overhoeks · Overtoombuurt · Overtoomse Buurt · Overtoomse Veld · Park Haagseweg · Park de Meer · Plan West · Plan Zuid · Planciusbuurt · Plantagebuurt · Postjesbuurt · Prinses Irenebuurt · Rapenburg · Reigersbos · Riekerpolder · Rieteilanden · Rietlanden · Rivierenbuurt · Robert Scottbuurt · Roeterseiland · Ruigoord · Schinkelbuurt · Science Park · Sloten · Sloterdijk · Sloterdijk Centrum · Slotermeer · Slotervaart · Sluisbuurt · Spaarndammerbuurt · Spieringhorn · Sporenburg · Staatsliedenbuurt · Stadionbuurt · Steigereiland · Transvaalbuurt · Trompbuurt · Tuindorp Buiksloot · Tuindorp Buiksloterham · Tuindorp Nieuwendam · Tuindorp Oostzaan · Tuttifruttidorp · Uilenburg · Universiteitskwartier · Van der Pekbuurt · Van Lennepbuurt · Venserpolder · Vlooienburg · Vogelbuurt · Vogeldorp · Vogeltjeswei · Volewijck · Vondelparkbuurt · Vrije Geer · Waalseiland · Watergraafsmeer · Waterlandpleinbuurt · Waterwijk · Weesperbuurt · Weespertrekvaartbuurt · Weesperzijde · Westelijke Eilanden · Westelijke Tuinsteden · Westerdokseiland · Westerpark · Westpoort · Willemspark · Wittenburg · Zeeburg · Zeeburgereiland · Zeeheldenbuurt · Zuidas · Zuideramstel