KNSM-eiland

Met de aanleg in het IJ werd aan het eind van de 19e eeuw begonnen. Aanvankelijk was het eiland een golfbreker voor de Oostelijke Handelskade, net als het naastgelegen Java-eiland. Later werd het opgehoogd met baggerspecie uit het Noordzeekanaal. Op het haventerrein dat zo ontstond vestigde zich in 1903 de KNSM die ten slotte de gehele Surinamekade en Levantkade gebruikte.

Na de Tweede Wereldoorlog vierde KNSM in 1956 nog het 100-jarig bestaan, maar vervolgens zette de neergang in, onder meer als gevolg van de dekolonisatie van Nederlands-Indië en doordat van stukgoed werd overgeschakeld op containertransport. De activiteiten werden geleidelijk naar het Westelijk Havengebied verplaatst of gestaakt. In 1977 vertrok de KNSM definitief van het eiland en in de jaren tachtig namen krakers, kunstenaars en stadsnomaden bezit van het gebied.

• In de jaren negentig werd het gebied herontwikkeld tot woonwijk, naar een masterplan uit 1988 van de architect Jo Coenen, die ook zelf een gebouw ontwierp. Anders dan op het Java-eiland werd op het KNSM-eiland een deel van de oude havengebouwen gehandhaafd, zoals het kantinegebouw, de dokterswoningen, Loods 6, het douanegebouw en het kantoor van de Rijn Scheepvaart Maatschappij.
• Loods 6 is nu o.a. een ateliergebouw en biedt onderdak aan diverse winkels, een galerie en een kunstuitleen. De grote bagagehal wordt soms gebruikt voor exposities. In de vertrek- en aankomsthal (nu café-restaurant) is een kleine expositie over de geschiedenis van het gebied ingericht. De hal is een goed bewaard gebleven voorbeeld van architectuur en inrichting uit de jaren 50.
• Ook het voormalig bedrijfsparkje van de KNSM uit 1956 is behouden gebleven. Het werd in 1994 onder leiding van de oorspronkelijke ontwerpster Mien Ruys gerestaureerd en heet sindsdien in de volksmond Mien Ruysplantsoen.
• De voormalige KNSM-kantine aan het Levantplein werd door het gemeentelijk grondbedrijf voor het symbolische bedrag van één gulden verkocht aan de toen inwonende kunstenaars. In 1997 kwam men er echter per toeval achter dat er gevaarlijk loszittend blauw asbest tegen de ijzeren constructie zat. Het VPRO-tv-programma Lopende Zaken maakte hierover destijds een televisiereportage.

Het Azartplein verbindt het KNSM-eiland met het Java-eiland. Hier bevindt zich sinds 2004 het eindpunt van tramlijn 10, die via de Verbindingsdam naar het centrum (Leidseplein) en de Staatsliedenbuurt reed. Sinds 22 juli 2018 is deze lijn vervangen door tramlijn 7 die ook naar het Leidseplein rijdt en naar Slotermeer.

• KNSM-eiland op Stadsdeelwebsite.
• Een model van het Piraeus gebouw op het KNSM-eiland in Google's 3d warehouse

• 
  Surinamekade
• 
  Emerald Empire
• 
  Barcelonaplein
• 
  Detail Piraeus
• 
  Beeldengroep Amphitrite
• 
  Luchtfoto met het KNSM-eiland op de voorgrond

Zie de categorie KNSM-eiland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Wijken en buurten in de stad Amsterdam

Amsterdam-Centrum · Amsterdam Nieuw-West · Amsterdam-Noord · Amsterdam-Oost · Amsterdam-West · Amsterdam-Westpoort · Amsterdam-Zuid · Amsterdam-Zuidoost · Amstel III · Admiralenbuurt · Amsteldorp · Andreas Ensemble · Apollobuurt · Bajes Kwartier · Banne Buiksloot · Bellamybuurt · Betondorp · Bijlmer · Binnenstad · Bloemenbuurt · Borgerbuurt · Borneo · Bos en Lommer · Buiksloot · Buiksloterham · Buikslotermeer · Buitenveldert · Bullewijk · Burgwallen Oude Zijde · Burgwallen Nieuwe Zijde · Centrumeiland · Chassébuurt · Chinatown · Cremerbuurt (Amsterdam) · Cruquius · Czaar Peterbuurt · Da Costabuurt · Dapperbuurt · De Aker · De Baarsjes · De Eendracht · De Heining · De 9 Straatjes · De Omval · De Pijp · Diamantbuurt · Driemond · Disteldorp · Dubbele Buurt · Duivelseiland · Elzenhagen · Erasmusparkbuurt · Floradorp · Frederik Hendrikbuurt · Gaasperdam · Gein · Geuzenveld · Gibraltarbuurt · Gouden Reael · Gulden Winckelbuurt · Grachtengordel · Haarlemmerbuurt · Hallenkwartier · Haveneiland · Havenstraatterrein · Haven-Stad · Helmersbuurt · Holendrecht · Hoofddorppleinbuurt · Houthaven · IJ-oevers · IJburg · IJdock · IJplein · Indische Buurt · Jan Maijenbuurt · Java-eiland · Jeruzalem · Jodenbuurt · Jordaan · Julianapark · Kadijken · Kadoelen · Kattenburg · Kinkerbuurt · KNSM-eiland · Kolenkitbuurt · Kop van Jut · Van der Kunbuurt . Laan van Spartaan · Landlust · Landstrekenbuurt . Lastage · Leidsebuurt · Marineterrein · Marken · Marktkwartier · Mercatorbuurt · Middelveldsche Akerpolder · Molenwijk · Museumkwartier · Nellestein · Nieuw Sloten · Nieuw-West · Nieuwe Pijp · Nieuwendam · Nieuwendammerdijk en Buiksloterdijk · Nieuwendammerham · Nieuwmarkt · Noorderhof · Noordse Bos . Olympisch Kwartier · Omval · Oostelijk Havengebied · Oostelijke Eilanden · Oostelijke Handelskade · Oostenburg · Oosterdokseiland · Oosterparkbuurt · Oostoever · Oostpoort · Oostzanerwerf · Osdorp · Oud Osdorp · Oud-Oost · Oud-West · Oud-Zuid · Oude Pijp · Overamstel · Overhoeks · Overtoombuurt · Overtoomse Buurt · Overtoomse Veld · Park Haagseweg · Park de Meer · Plan West · Plan Zuid · Planciusbuurt · Plantagebuurt · Postjesbuurt · Prinses Irenebuurt · Rapenburg · Reigersbos · Riekerpolder · Rieteilanden · Rietlanden · Rivierenbuurt · Robert Scottbuurt · Roeterseiland · Ruigoord · Schinkelbuurt · Science Park · Sloten · Sloterdijk · Sloterdijk Centrum · Slotermeer · Slotervaart · Sluisbuurt · Spaarndammerbuurt · Spieringhorn · Sporenburg · Staatsliedenbuurt · Stadionbuurt · Steigereiland · Transvaalbuurt · Trompbuurt · Tuindorp Buiksloot · Tuindorp Buiksloterham · Tuindorp Nieuwendam · Tuindorp Oostzaan · Tuttifruttidorp · Uilenburg · Universiteitskwartier · Van der Pekbuurt · Van Lennepbuurt · Venserpolder · Vlooienburg · Vogelbuurt · Vogeldorp · Vogeltjeswei · Volewijck · Vondelparkbuurt · Vrije Geer · Waalseiland · Watergraafsmeer · Waterlandpleinbuurt · Waterwijk · Weesperbuurt · Weespertrekvaartbuurt · Weesperzijde · Westelijke Eilanden · Westelijke Tuinsteden · Westerdokseiland · Westerpark · Westpoort · Willemspark · Wittenburg · Zeeburg · Zeeburgereiland · Zeeheldenbuurt · Zuidas · Zuideramstel