Vicepremier (Nederland)
Een vicepremier (ook viceminister-president, in officiële stukken Vice-Minister-President) is in Nederland de plaatsvervanger van de minister-president. Tijdens de afwezigheid van de minister-president neemt de vicepremier diens taken over, zoals het voorzitten van de ministerraad. Het is gebruikelijk dat elk van de partijen in het kabinet die niet de minister-president levert een vicepremier levert.
Viceminister-president
| ||||
Periode: 1945 – heden | ||||
Kantoor | ||||
Aanspreekvorm | Excellentie | |||
Benoemer | Koning der Nederlanden | |||
Ambtstermijn | 4 jaar, geen limiet aan het aantal termijnen | |||
Geschiedenis | ||||
Eerste | Willem Drees | |||
Ontstaan in | 1945 | |||
Huidige | Primair: Hugo de Jonge Secundair: Wouter Koolmees Tertiair: Carola Schouten | |||
Sinds | 26 oktober 2017 (wijziging: 1 november 2019) | |||
Overig | ||||
Salaris | €144.500 (2010) | |||
|
In het geval dat er meerdere vicepremiers zijn (vaak het geval bij een kabinet bestaande uit drie of meer coalitiepartijen), wordt de rangorde bepaald door de grootte van de desbetreffende partijen. Een vicepremier wordt als zodanig benoemd bij Koninklijk Besluit. Het Kabinet-Schermerhorn-Drees was het eerste Nederlandse kabinet met een vicepremier. Hierbij was overigens zowel de premier (Schermerhorn) als de vicepremier (Drees) uit de SDAP afkomstig. De huidige vicepremiers zijn Hugo de Jonge, Wouter Koolmees en Carola Schouten.
Lijst van vicepremiers van Nederland (sinds 1945)
Vicepremier | Partij | Van | Tot | Premier | Kabinet | Kabinetsperiode | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Willem Drees | SDAP / PvdA | 1945 | 1946 | Willem Schermerhorn | Schermerhorn-Drees | 25 juni 1945 tot 3 juli 1946 | |
Willem Drees | PvdA | 1946 | 1948 | Louis Beel | Beel I | 3 juli 1946 tot 7 augustus 1948 | |
Josef van Schaik | KVP | 1948 | 1951 | Willem Drees | Drees-Van Schaik | 7 augustus 1948 tot 15 maart 1951 | |
Frans Teulings | KVP | 1951 | 1952 | Willem Drees | Drees I | 15 maart 1951 tot 2 september 1952 | |
Louis Beel | KVP | 1952 | 1956 | Willem Drees | Drees II | 2 september 1952 tot 13 oktober 1956 | Beel trad af op 7 juli 1956 (vertrek naar de Commissie-Beel). |
Teun Struycken | KVP | 1956 | 1958 | Willem Drees | Drees III | 13 oktober 1956 tot 22 december 1958 | |
Teun Struycken | KVP | 1958 | 1959 | Louis Beel | Beel II | 22 december 1958 tot 19 mei 1959 | Struycken werd geen premier na het aftreden van Drees, door verzet van de KVP. |
Henk Korthals | VVD | 1959 | 1963 | Jan de Quay | De Quay | 19 mei 1959 tot 24 juli 1963 | |
Barend Biesheuvel | ARP | 1963 | 1965 | Victor Marijnen | Marijnen | 24 juli 1963 tot 14 april 1965 | |
Anne Vondeling en Barend Biesheuvel | PvdA en ARP | 1965 | 1966 | Jo Cals | Cals | 14 april 1965 tot 22 november 1966 | |
Jan de Quay en Barend Biesheuvel | KVP en ARP | 1966 | 1967 | Jelle Zijlstra | Zijlstra | 22 november 1966 tot 5 april 1967 | |
Johan Witteveen en Joop Bakker | VVD en ARP | 1967 | 1971 | Piet de Jong | De Jong | 5 april 1967 tot 6 juli 1971 | |
Roelof Nelissen en Molly Geertsema | KVP en VVD | 1971 | 1972 | Barend Biesheuvel | Biesheuvel I | 6 juli 1971 tot 9 augustus 1972 | |
Roelof Nelissen en Molly Geertsema | KVP en VVD | 1972 | 1973 | Barend Biesheuvel | Biesheuvel II | 9 augustus 1972 tot 11 mei 1973 | |
Dries van Agt en Gaius de Gaay Fortman | KVP en ARP | 1973 | 1977 | Joop den Uyl | Den Uyl | 11 mei 1973 tot 19 december 1977 | Van Agt trad af op 8 september 1977 (onverenigbaarheid lidmaatschap Tweede Kamer en ministerschap na drie maanden na verkiezingen). De Gaay Fortman volgde hem diezelfde dag op. |
Hans Wiegel | VVD | 1977 | 1981 | Dries van Agt | Van Agt I | 19 december 1977 tot 11 september 1981 | |
Joop den Uyl en Jan Terlouw | PvdA en D'66 | 1981 | 1982 | Dries van Agt | Van Agt II | 11 september 1981 tot 29 mei 1982 | Den Uyl verliet het kabinet samen met alle PvdA-bewindslieden (Crisis over financieel-economisch beleid). |
Jan Terlouw | D'66 | 1982 | 1982 | Dries van Agt | Van Agt III | 29 mei 1982 tot 4 november 1982 | |
Gijs van Aardenne | VVD | 1982 | 1986 | Ruud Lubbers | Lubbers I | 4 november 1982 tot 14 juli 1986 | |
Rudolf de Korte | VVD | 1986 | 1989 | Ruud Lubbers | Lubbers II | 14 juli 1986 tot 7 november 1989 | |
Wim Kok | PvdA | 1989 | 1994 | Ruud Lubbers | Lubbers III | 7 november 1989 tot 22 augustus 1994 | |
Hans Dijkstal en Hans van Mierlo | VVD en D66 | 1994 | 1998 | Wim Kok | Kok I | 22 augustus 1994 en 3 augustus 1998 | |
Annemarie Jorritsma en Els Borst | VVD en D66 | 1998 | 2002 | Wim Kok | Kok II | 3 augustus 1998 tot 22 juli 2002 | Jorritsma en Borst waren de eerste vrouwelijke vicepremiers. |
Eduard Bomhoff, Johan Remkes en Roelf de Boer | LPF en VVD | 2002 | 2003 | Jan Peter Balkenende | Balkenende I | 22 juli 2002 tot 27 mei 2003 | Bomhoff trad af op 16 oktober 2002, De Boer volgde hem twee dagen later op (LPF-crisis). |
Gerrit Zalm, Thom de Graaf en Laurens Jan Brinkhorst | VVD en D66 | 2003 | 2006 | Jan Peter Balkenende | Balkenende II | 27 mei 2003 tot 7 juli 2006 | De Graaf trad af op 25 maart 2005 (Paascrisis), Brinkhorst volgde hem op vanaf 31 maart 2005 en trad af op 29 juni 2006 (Kabinetscrisis over het functioneren van minister Verdonk). |
Gerrit Zalm | VVD | 2006 | 2007 | Jan Peter Balkenende | Balkenende III | 7 juli 2006 tot 22 februari 2007 | |
Wouter Bos en André Rouvoet | PvdA en CU | 2007 | 2010 | Jan Peter Balkenende | Balkenende IV | 22 februari 2007 tot 14 oktober 2010 | Bos verliet samen met alle PvdA-bewindslieden het kabinet op 23 februari 2010 na een kabinetscrisis over het Uruzganbesluit. |
Maxime Verhagen | CDA | 2010 | 2012 | Mark Rutte | Rutte I | 14 oktober 2010 - 5 november 2012 | Verhagen was de eerste vicepremier van CDA-huize. |
Lodewijk Asscher | PvdA | 2012 | 2017 | Mark Rutte | Rutte II | 5 november 2012 - 26 oktober 2017 | Asscher is de langstzittende vicepremier. |
Hugo de Jonge, Kajsa Ollongren (2017-2019) / Wouter Koolmees (2019-heden) en Carola Schouten | CDA, D66 en CU | 2017 | heden | Mark Rutte | Rutte III | 26 oktober 2017 - heden | Ollongren trad tijdelijk terug op 1 november 2019 en werd als vicepremier vervangen door Koolmees |
Lijst van nog levende vicepremiers
Vicepremier | Ambtstermijn |
---|---|
Dries van Agt | 1973-1977 |
Hans Wiegel | 1977-1981 |
Jan Terlouw | 1981-1982 |
Annemarie Jorritsma | 1998-2002 |
Eduard Bomhoff | 2002 |
Johan Remkes | 2002-2003 |
Roelf de Boer | 2002-2003 |
Gerrit Zalm | 2003-2007 |
Thom de Graaf | 2003-2005 |
Laurens Jan Brinkhorst | 2005-2006 |
Wouter Bos | 2007-2010 |
André Rouvoet | 2007-2010 |
Maxime Verhagen | 2010-2012 |
Lodewijk Asscher | 2012-2017 |
Hugo de Jonge | 2017-heden |
Kajsa Ollongren | 2017-2019 |
Carola Schouten | 2017-heden |
Wouter Koolmees | 2019-heden |