Aanspreekvorm

In het Nederlandse taalgebied zijn onderstaande aanspreekvormen gebruikelijk (met name in formelere, schriftelijke correspondentie), hoewel zij sinds de jaren vijftig minder worden gebruikt.

Hieronder de titulatuur en de aanspreekvormen die gebruikelijk zijn in Nederland en Vlaanderen:

Koninklijk Huis (België)

In België is er een duidelijk verschil tussen het predicaat en de aanspreekvorm. Alhoewel alle prinsen en prinsessen het predicaat Koninklijke Hoogheid voeren met de titel van Koninklijke Prins of/en Aartshertog, worden ze protocollair aangesproken met "Monseigneur" of "Mevrouw". Dynastieke titels worden wel gerespecteerd met bijhorend predicaat; officieel sprak men over "Hare Koninklijke Hoogheid, de Hertogin van Brabant", en niet over "prinses Elisabeth".

Koninklijk Huis (Nederland)

Adel
  • Prins/Prinses (algemeen): (Zijne, Hare, Uwe) Hoogheid, Prins
  • Prins/Prinses (Nederlands adellijke familie De Bourbon de Parme): (Zijne, Hare, Uwe) Koninklijke Hoogheid
  • Prins/Prinses (sommige Belgische adel): (Zijne, Hare, Uwe) Doorluchtige Hoogheid, Prins
  • Aartshertog/Aartshertogin (sommige adel in België): (Zijne, Hare, Uwe) Koninklijke en Keizerlijke Hoogheid
  • Hertog/Hertogin: De hooggeboren heer/vrouwe[4]
  • Markgraaf/Markgravin: De hooggeboren heer/vrouwe
  • Graaf/Gravin: De hooggeboren heer/vrouwe,
  • Burggraaf/Burggravin:De hooggeboren heer/vrouwe,
  • Baron/Barones: De hoogwelgeboren heer/vrouwe,
  • Ridder: De hoogwelgeboren heer[5],
  • Jonkheer/Jonkvrouw: De hoogwelgeboren heer/vrouwe[6]

Ambtenarij (Nederland)

Militairen

Zie ook Lijst van militaire rangen van de Nederlandse krijgsmacht

Diplomaten en bestuurders

Rechterlijke macht

Hoger onderwijs

Wetenschappelijk onderwijs

(bij meerdere titels: alleen de vorm behorende bij de hoogste titel gebruiken.)

Hoger beroepsonderwijs en postinitieel onderwijs
  • Master (titel: M met toevoeging): De weledelgeleerde heer/vrouwe
  • Master (titel: M met toevoeging): De weledelgestrenge heer/vrouwe (indien op gebied van rechten, landbouw, natuurwetenschappen of techniek)
  • Bachelor (titel: B met toevoeging): De heer/mevrouw
  • Ingenieur (titel: ing. of BSc): De heer/mevrouw[7]
  • Baccalaureus (titel: bc.): De heer/mevrouw
  • Associate Degree (graad achter de naam: AD): De heer/mevrouw

Geestelijkheid

Rooms-Katholieke Kerk[8]

Protestantisme

Islam
  • Imam: De weleerwaarde heer [Naam]

Hindoeïsme
  • Pandit: De weleerwaarde heer [Naam]

Humanisme
  • humanistisch raadsman/ raadsvrouw: De weleerwaarde raadsheer/ raadsvrouwe [Ambt]
  • humanistisch raadsman/ raadsvrouw met doctorsgraad: De weleerwaarde zeergeleerde raadsheer/ raadsvrouwe [Ambt]

Jodendom
  • Opperrabbijn: De weleerwaarde zeergeleerde heer [Naam]
  • Rabbijn: De weleerwaarde heer/vrouwe [Naam]

Vrijmetselarij
  • Grootmeester: De Hoogeerwaarde Grootmeester
  • Gedeputeerd Grootmeester: De Zeer Verlichte Gedeputeerd Grootmeester
  • Grootofficieren: De Zeer Achtbare Grootofficier
  • Voorzittend Meester: De Achtbare Meester of (tijdens rituelen in de derde graad) Eerwaarde Meester
  • Broeder: De (Waarde) Broeder (broeders die voorheen voorzittend meester geweest zijn blijven nog aangesproken worden met Achtbare in functie van Gedeputeerd Meester, dus Achtbare Broeder)

Burgerij
  • Machinist: Meester
  • Hoofdwerktuigkundige: Meester
  • Kok: Chef
  • Onderwijzer(es) in het basisonderwijs: Meneer/Meester/Juf(frouw) (tegenwoordig vaak in combinatie met de voornaam)
  • Docent in het voortgezet onderwijs of hoger: Meneer/Mevrouw (in combinatie met de achternaam)
  • Zonder belangrijke functie: De heer/mevrouw; Geachte heer/mevrouw.
  • Indien het gaat om betere bekenden: Beste heer/mevrouw, Waarde heer/mevrouw.
  • Indien het gaat om goede bekenden of intimi: Beste, gevolgd door voornaam.
  • Zowel in brieven en omzendbrieven als in e-mails wordt soms 'Geachte', 'Beste' of 'Waarde' als aanspreektitel gebruikt, zonder enig ander toevoegsel. In Nederlandse taaladviezen wordt dit afgeraden of zelfs afgewezen.[9][10]

Zie ook

Voetnoten
  1. Aanspreektitels Koninklijk Huis
  2. Onder de koningen Willem I, Willem II en Willem III was het gebruikelijk de koning met Sire aan te spreken. Koningin Wilhelmina introduceerde in haar Londense tijd het gebruik om haar met mevrouw aan te spreken, een gebruik dat door haar dochter Juliana werd overgenomen. Onder koningin Beatrix werd het gebruik ingevoerd om haar met Majesteit aan te spreken. Foutief of abusievelijk werd zij, meestal door politici, ook wel De majesteit genoemd, terwijl daar De koningin had volstaan.
  3. Hoewel Prinsen en Prinsessen van Oranje-Nassau alleen met de titulatuur Hoogheid worden aangesproken is uitzondering hierop prinses Mabel van Oranje-Nassau die wel de titulatuur (Hare, Uwe) Koninklijke Hoogheid voert (als vrouw van gewezen prins Johan Friso).
  4. In tegenstelling tot de Belgische adel kent de Nederlandse adel geen hertogen meer
  5. Een ridder van adel kent geen vrouwelijk equivalent
  6. Een ongehuwde dame van adel wordt aangesproken met freule. Gewone aanspreektitel: mijnheer en mevrouw. In de adressering gebruikt men de titel. Weduwen van tot de adel behorende personen worden soms aangeduid met douairière, maar dit is tegenwoordig hoogst zeldzaam.
  7. Tot 2005 was de aanschrijfvorm voor hbo-ingenieurs "weledelgestrenge". Alhoewel na 2005 de titel ing. nog gegeven wordt en gevoerd mag worden, is de aanschrijfvorm komen te vervallen vanwege de invoering van de bachelor-masterstructuur in 2002, en door toegevoegde wettelijke veranderingen naar aanleiding van het advies van een ingesteld internationale commissie (2005).
  8. Kerkelijke Titulatuur op de website van de Taalunie
  9. Geachte / Beste (als aanhef). Taaladvies. Geraadpleegd op 25 november 2016.
  10. brieven en e-mails - de aanspreking. Taaltelefoon. Geraadpleegd op 25 november 2016.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.