Anne Vondeling

Als jongeman was Vondeling lid van de jongerenorganisatie in de Vrijzinnig Democratische Bond. Na de bevrijding sloot hij zich aan bij de Nederlandse Volksbeweging, waar hij werd benoemd in het hoofdbestuur. In 1946 trad hij toe tot de Partij van de Arbeid, en van 1946 tot 1958 was hij lid van de Tweede Kamer voor die partij. Op 11 januari 1958 nam Vondeling in het derde kabinet-Drees (1956 - 1958) de portefeuille Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening over van Sicco Mansholt, die Europees landbouwcommissaris was geworden. In december van dat jaar viel het kabinet echter over de belastingpolitiek van H.J. Hofstra.

Bij de vervroegde verkiezingen van 1959 keerde Vondeling terug naar de Tweede Kamer. Verder was hij van 1959 tot 1962 lid van de Raad van Europa. Bij de verkiezingen van 1963 was hij lijsttrekker van de PvdA en vervolgens oppositieleider tegen het kabinet-Marijnen.

In het kabinet-Cals was Vondeling van 14 april 1965 tot 22 november 1966 minister van Financiën en viceminister-president. Van 7 maart 1969 tot 4 februari 1971 was Vondeling partijvoorzitter van de Partij van de Arbeid. In 1971 was hij schaduw-minister van Onderwijs in het Schaduwkabinet-Den Uyl. Hij werd opgevolgd door André van der Louw. Van 7 december 1972 tot 17 juli 1979 was Vondeling voorzitter van de Tweede Kamer; per 17 juli werd hij lid van het Europees Parlement.

Anne Vondeling tijdens zijn afscheidsrede (1979)

Ter herinnering aan hem en zijn verdiensten voor de Nederlandse sociaaldemocratie heeft Den Uyl in 1980 de Anne Vondelingprijs voor de politieke journalistiek ingesteld. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een politieke journalist door de Stichting Anne Vondelingprijs. Deze stichting staat los van de Anne Vondeling Stichting van de Partij van de Arbeid. Anne Vondeling is ook de naamgever van de Anne Vondeling Stichting (AVS).

In Leeuwarden herinnert een standbeeld, prominent geplaatst op de zuidelijke toegang van de Kleine Kerkstraat, aan hem. Tevens is in Leeuwarden een nieuw deel van de rondweg (de Oosttangent), die ten tijde van zijn overlijden in ontwikkeling was, naar hem vernoemd.

Zijn familienaam 'Vondeling' werd oorspronkelijk gegeven aan zijn overgrootvader Adam Vondeling (1818-1893), die als vondeling in een aardappelveld in het Friese Wijnjeterp (gemeente Opsterland) werd gevonden.

Vondeling overleed op 63-jarige leeftijd in België ten gevolge van een auto-ongeluk, veroorzaakt door een spookrijder die frontaal met Vondelings voertuig in botsing kwam.

• De anti-honger actie en de voedsel- en landbouworganisatie der Verenigde Naties (1961)
• Nasmaak en voorproef - een handvol ervaringen en ideeën (1968)
• De troonrede van Ridderzaal naar huiskamer (1976)
• Tweede Kamer, lam of leeuw? (1976)
• Schijn des kwaads - bespiegelingen over gedragsregels voor politici (1978)

• Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw (2 december 1958)
• Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau (5 december 1966)
• Grootofficier in de Orde van Oranje-Nassau (17 augustus 1974)
• Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw (28 juni 1979)

Zie de categorie Anne Vondeling van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

	Partij van de Arbeid
Vertegenwoordigers/bestuurders: Eerste Kamerleden · Tweede Kamerleden · Leden van het Europees Parlement · bewindslieden Partijleiders: Willem Drees · Jaap Burger · Anne Vondeling · Joop den Uyl · Wim Kok · Ad Melkert · Wouter Bos · Job Cohen · Diederik Samsom · Lodewijk Asscher Partijorganisatie: Arbeiders Jeugd Centrale · Evert Vermeer Stichting · Jonge Socialisten in de PvdA · Rood · Rooie Vrouwen in de PvdA · Wiardi Beckman Stichting (Socialisme & Democratie) Stromingen: Nieuw Links · Niet Nix Socialistische zuil: Nederlands Verbond van Vakverenigingen · VARA · Het Vrije Volk · Groene Kruis Voorgangers: Sociaal-Democratische Arbeiderspartij · Vrijzinnig Democratische Bond · Christelijk-Democratische Unie · Doorbraak · Nederlandse Volksbeweging