Belforten in België en Frankrijk

Belforten in België en Frankrijk is een ongeëvenaard geheel van 56 torens, dat door de UNESCO is aangewezen als Werelderfgoed, in erkenning van een architectonische manifestatie van een opkomende burgerlijke onafhankelijkheid van feodale en religieuze invloeden in het historisch Vlaanderen en naburige gebieden, wat leidde tot een mate van lokale democratie die van groot belang is geweest in de geschiedenis van de mensheid.

Belforten in België en Frankrijk
Werelderfgoed cultuur
Het Belfort van Brugge
Land België
 Frankrijk
UNESCO-regioEuropa en Noord-Amerika
Criteriaii, iv
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.943
Inschrijving1999 (23e sessie)
Uitbreiding2005
UNESCO-werelderfgoedlijst

Algemene situering

In vergelijking met de slottoren (symbool van de adel) en de kerktoren (symbool van de kerk) representeert het belfort, als derde toren in het stedelijk landschap, de macht van schout en schepenen. De belforten werden gebouwd tussen de 11de en 17de eeuw en lopen qua bouwstijl daarmee uiteen van romaans, gotisch en renaissance tot barok. Weinig torens zijn vrijstaand. De meeste belforten zijn gebouwd op of aan een stadhuis of lakenhal.

Kaart met de belforten in België en Frankrijk op de Werelderfgoedlijst.

Ondanks het thema (burgerlijke belforten) bevat de UNESCO-lijst ook nog zes Vlaamse kerktorens die tevens dienden als uitkijktoren of alarmbeltoren: de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen, de Sint-Romboutskathedraal in Mechelen, de Sint-Pieterskerk (Leuven), de Sint-Germanuskerk (Tienen), de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek (Tongeren) en de Sint-Leonarduskerk in Zoutleeuw.

Geschiedenis

In 1999 nam de UNESCO 26 Vlaamse en 6 Waalse torens op in een nieuwe lijst Belforten in Vlaanderen en Wallonië. In 2005 werden het belfort van het Waalse Gembloers en 23 belforten in het noorden van Frankrijk toegevoegd aan de lijst. Deze werd dan hernoemd tot Belforten in België en Frankrijk. Een opmerkelijke afwezige op de lijst is het Belfort van het Stadhuis van Brussel, maar het maakte al deel uit van het werelderfgoed Grote Markt. In januari 2010 gingen er stemmen op om ook het enige belfort van Nederland, het Belfort van Sluis in Zeeuws-Vlaanderen toe te voegen.[1]


België

de nummers corresponderen met de volgorde in de complete lijst ID 943/943bis van de UNESCO, zie Externe links

Antwerpen (provincie)

ID 943-002AntwerpenToren van de Kathedraal
ID 943-003AntwerpenStadhuis [2] 
ID 943-009HerentalsVoormalige Stads- en Lakenhal
ID 943-013LierStadhuis en Belfort
ID 943-016MechelenToren van de Kathedraal [3]
ID 943-015MechelenOude Lakenhal met Belfort, het oudste deel van het huidige stadhuis[4]

West-Vlaanderen

ID 943-004BruggeBelfort bekend als Halletoren
ID 943-006DiksmuideStadhuis en Belfort
ID 943-011KortrijkBelfort bekend als Halletoren [5]
ID 943-014Lo-ReningeVroegere Stadhuis met Belfort, nu een hotel
ID 943-017MenenStadhuis en aangrenzend Belfort
ID 943-018NieuwpoortGraanhal, ook bekend als Stadshalle, met Belfort
ID 943-020RoeselareStadhuis, Markthal en Belfort
ID 943-022TieltBelfort bekend als Hallentoren, Lakenhal en Schepenhuis [6]
ID 943-025VeurneBelfort, bekend als Landhuis of Belfort [7]
ID 943-010IeperLakenhalle met Belfort

Oost-Vlaanderen

ID 943-001AalstSchepenhuis met Belfort
ID 943-005DendermondeStadhuis met Belfort
ID 943-007EekloStadhuis met Belfort
ID 943-008GentBelfort, Lakenhal en Mammelokker [8]
ID 943-019OudenaardeStadhuis met Belfort

Vlaams-Brabant

ID 943-012LeuvenSint-Pieterskerk en Belfort
ID 943-023TienenSint-Germanuskerk met Stadstoren
ID 943-026ZoutleeuwSint-Leonarduskerk

Limburg

ID 943-021Sint-TruidenStadhuis met Belfort
ID 943-024TongerenOnze-Lieve-Vrouwebasiliek met Stadstoren

Henegouwen

ID 943-027BincheBelfort van het Stadhuis
ID 943-028CharleroiBelfort van het Stadhuis
ID 943-029BergenBelfort
ID 943-031ThuinBelfort
ID 943-032DoornikBelfort

Namen

ID 943-056GembloersBelfort
ID 943-030NamenBelfort

Frankrijk

Noorderdepartement

ID 943-033ArmentiersBelfort van het Stadhuis
ID 943-034BelleBelfort van het Stadhuis
ID 943-035Sint-WinoksbergenBelfort
ID 943-036CambraiBelfort
ID 943-037KomenBelfort van het Stadhuis
ID 943-038DowaaiBelfort van het Stadhuis
ID 943-040DuinkerkeBelfort van het Stadhuis[9]
ID 943-039DuinkerkeBelfort van de St. Eligiuskerk[9]
ID 943-041GrevelingenBelfort
ID 943-042RijselBelfort van het Stadhuis
ID 943-043LoosBelfort van het Stadhuis

Pas-de-Calais

ID 943-044AriënBelfort van het Stadhuis
ID 943-045ArrasBelfort van het Stadhuis
ID 943-046BéthuneBelfort
ID 943-047Boulogne-sur-MerBelfort van het Stadhuis
ID 943-048CalaisBelfort van het Stadhuis
ID 943-049HesdinBelfort van het Stadhuis

Somme

ID 943-050AbbevilleBelfort
ID 943-051AmiensBelfort
ID 943-052DoullensBelfort van het vroegere Stadhuis, nu het toeristeninformatiebureau
ID 943-053LucheuxBelfort op de Stadspoort
ID 943-054RueBelfort
ID 943-055Saint-RiquierBelfort

Zie ook

Voetnoten

  1. http://www.pzc.nl/regio/zeeland/6091226/Belfort-werelderfgoed.ece
  2. Quote van externe link Gedetailleerde argumentatie voor lijst ID 943/943bis, UNESCO Website: "Het Hôtel de Ville in Antwerpen (1564) is an excellent voorbeeld van de transpositie van Renaissance principes in de centrale risalith met bovenliggende verminderende registers geflankeerd door obelisken en figuurwerk en afgemaakt met en fronton, het thema van het centrale Belfort herhalend." – Hôtel de Ville is Frans voor 'Stadhuis'.
  3. de UNESCO stelt ongepast in het Frans: ID 943-016 Tour de Saint-Rombaut ; in het Nederlands is dit Sint-Romboutstoren die de belangrijkste toren is van de kathedraal, ooit ook gebruikt als wachttoren tegen brand.
  4. UNESCO stelt, ongepast in het Frans: ID 943-015 Ancienne Halle avec Beffroi ; in het Nederlands is dit Oude [of: Voormalige] Halle met Belfort. Deze 14e-eeuwse Lakenhal met het nooit tot de ontworpen hoogte gebouwde Belfort – beiden bijna nooit gebruikt voor het eigenlijke doel – met recentere aangrenzende gebouwen vormen het hedendaagse Stadhuis.
  5. Het Belfort heet nu Halletoren vanwege een aangrenzende Lakenhal die niet meer bestaat; de toren is nu vrijstaand.
  6. Het Belfort heet Hallentoren, meervoud: van de twee naastgelegen vleugels of hallen bestaat er nog maar één, daarom Lakenhal, enkelvoud.
  7. Het Landhuis in het centrum was ooit de zetel van de kasselrij of burggraafschap Veurne-Ambacht die de streek diende, in tegenstelling tot het Stadhuis dat de stad dient. Het Landhuis werd later gerechtshof en is tegenwoordig een cultureel gebouw.
  8. De naam Mammelokker voor het wachthuis aan de kant van de Lakenhal die ooit dienstdeed als gevangenis, zie verhaal van een gevangene.
  9. de UNESCO stelt: ID 943-040 Beffroi de l’Hôtel de Ville, ID 943-039 Beffroi de l'église Saint-Eloi – meer in: (fr) Monuments in Dunkirk
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Belfries of Belgium and France op Wikimedia Commons.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.