Belforten in België en Frankrijk
Belforten in België en Frankrijk is een ongeëvenaard geheel van 56 torens, dat door de UNESCO is aangewezen als Werelderfgoed, in erkenning van een architectonische manifestatie van een opkomende burgerlijke onafhankelijkheid van feodale en religieuze invloeden in het historisch Vlaanderen en naburige gebieden, wat leidde tot een mate van lokale democratie die van groot belang is geweest in de geschiedenis van de mensheid.
Belforten in België en Frankrijk
| ||
Werelderfgoed cultuur | ||
Het Belfort van Brugge | ||
Land | ||
UNESCO-regio | Europa en Noord-Amerika | |
Criteria | ii, iv | |
Inschrijvingsverloop | ||
UNESCO-volgnr. | 943 | |
Inschrijving | 1999 (23e sessie) | |
Uitbreiding | 2005 | |
UNESCO-werelderfgoedlijst |
Algemene situering
In vergelijking met de slottoren (symbool van de adel) en de kerktoren (symbool van de kerk) representeert het belfort, als derde toren in het stedelijk landschap, de macht van schout en schepenen. De belforten werden gebouwd tussen de 11de en 17de eeuw en lopen qua bouwstijl daarmee uiteen van romaans, gotisch en renaissance tot barok. Weinig torens zijn vrijstaand. De meeste belforten zijn gebouwd op of aan een stadhuis of lakenhal.
Ondanks het thema (burgerlijke belforten) bevat de UNESCO-lijst ook nog zes Vlaamse kerktorens die tevens dienden als uitkijktoren of alarmbeltoren: de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen, de Sint-Romboutskathedraal in Mechelen, de Sint-Pieterskerk (Leuven), de Sint-Germanuskerk (Tienen), de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek (Tongeren) en de Sint-Leonarduskerk in Zoutleeuw.
Geschiedenis
In 1999 nam de UNESCO 26 Vlaamse en 6 Waalse torens op in een nieuwe lijst Belforten in Vlaanderen en Wallonië. In 2005 werden het belfort van het Waalse Gembloers en 23 belforten in het noorden van Frankrijk toegevoegd aan de lijst. Deze werd dan hernoemd tot Belforten in België en Frankrijk. Een opmerkelijke afwezige op de lijst is het Belfort van het Stadhuis van Brussel, maar het maakte al deel uit van het werelderfgoed Grote Markt. In januari 2010 gingen er stemmen op om ook het enige belfort van Nederland, het Belfort van Sluis in Zeeuws-Vlaanderen toe te voegen.[1]
België
de nummers corresponderen met de volgorde in de complete lijst ID 943/943bis van de UNESCO, zie Externe links
Antwerpen (provincie)
ID 943-002 | Antwerpen | Toren van de Kathedraal |
ID 943-003 | Antwerpen | Stadhuis [2] |
ID 943-009 | Herentals | Voormalige Stads- en Lakenhal |
ID 943-013 | Lier | Stadhuis en Belfort |
ID 943-016 | Mechelen | Toren van de Kathedraal [3] |
ID 943-015 | Mechelen | Oude Lakenhal met Belfort, het oudste deel van het huidige stadhuis[4] |
West-Vlaanderen
ID 943-004 | Brugge | Belfort bekend als Halletoren |
ID 943-006 | Diksmuide | Stadhuis en Belfort |
ID 943-011 | Kortrijk | Belfort bekend als Halletoren [5] |
ID 943-014 | Lo-Reninge | Vroegere Stadhuis met Belfort, nu een hotel |
ID 943-017 | Menen | Stadhuis en aangrenzend Belfort |
ID 943-018 | Nieuwpoort | Graanhal, ook bekend als Stadshalle, met Belfort |
ID 943-020 | Roeselare | Stadhuis, Markthal en Belfort |
ID 943-022 | Tielt | Belfort bekend als Hallentoren, Lakenhal en Schepenhuis [6] |
ID 943-025 | Veurne | Belfort, bekend als Landhuis of Belfort [7] |
ID 943-010 | Ieper | Lakenhalle met Belfort |
Oost-Vlaanderen
ID 943-001 | Aalst | Schepenhuis met Belfort |
ID 943-005 | Dendermonde | Stadhuis met Belfort |
ID 943-007 | Eeklo | Stadhuis met Belfort |
ID 943-008 | Gent | Belfort, Lakenhal en Mammelokker [8] |
ID 943-019 | Oudenaarde | Stadhuis met Belfort |
Vlaams-Brabant
ID 943-012 | Leuven | Sint-Pieterskerk en Belfort |
ID 943-023 | Tienen | Sint-Germanuskerk met Stadstoren |
ID 943-026 | Zoutleeuw | Sint-Leonarduskerk |
Limburg
ID 943-021 | Sint-Truiden | Stadhuis met Belfort |
ID 943-024 | Tongeren | Onze-Lieve-Vrouwebasiliek met Stadstoren |
Henegouwen
ID 943-027 | Binche | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-028 | Charleroi | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-029 | Bergen | Belfort |
ID 943-031 | Thuin | Belfort |
ID 943-032 | Doornik | Belfort |
Namen
ID 943-056 | Gembloers | Belfort |
ID 943-030 | Namen | Belfort |
- Belfort Aalst
- Belfort en lakenhalle Ieper
- Belfort Gent
- Belfort Kortrijk
- Stadhuis en Belfort Oudenaarde
- Halletoren Tielt
- Stads- en Lakenhal Herentals
- Stadhuis en Belfort Lier
- Belfort Aalst
- Belfort Bergen
- Belfort Doornik
- Belfort Dendermonde
- Belfort boven de oude stad en hangende tuinen van Thuin
- Stadhuis van Mechelen met van links naar rechts: Paleis van de Grote Raad, belfort en de lakenhal
- Belfort Nieuwpoort
- Belfort Sint-Truiden
- Grote Markt van Roeselare anno 2019
Frankrijk
Noorderdepartement
ID 943-033 | Armentiers | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-034 | Belle | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-035 | Sint-Winoksbergen | Belfort |
ID 943-036 | Cambrai | Belfort |
ID 943-037 | Komen | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-038 | Dowaai | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-040 | Duinkerke | Belfort van het Stadhuis[9] |
ID 943-039 | Duinkerke | Belfort van de St. Eligiuskerk[9] |
ID 943-041 | Grevelingen | Belfort |
ID 943-042 | Rijsel | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-043 | Loos | Belfort van het Stadhuis |
Pas-de-Calais
ID 943-044 | Ariën | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-045 | Arras | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-046 | Béthune | Belfort |
ID 943-047 | Boulogne-sur-Mer | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-048 | Calais | Belfort van het Stadhuis |
ID 943-049 | Hesdin | Belfort van het Stadhuis |
Somme
ID 943-050 | Abbeville | Belfort |
ID 943-051 | Amiens | Belfort |
ID 943-052 | Doullens | Belfort van het vroegere Stadhuis, nu het toeristeninformatiebureau |
ID 943-053 | Lucheux | Belfort op de Stadspoort |
ID 943-054 | Rue | Belfort |
ID 943-055 | Saint-Riquier | Belfort |
Zie ook
Externe link
- (en) Korte beschrijving van ID 943/943bis, UNESCO Website
- (en) Gedetailleerde argumenten voor lijst ID 943/943bis, UNESCO Website
- (en) De complete lijst ID 943/943bis, UNESCO Website (monumenten gesorteerd op UNESCO ID)
- Artikelen over het fenomeen Belforten van het Vlaamse departement voor Monumenten en Landschap
- De Belgische Belforten op de UNESCO lijst ID 943 (zonder Gembloux) met foto's en slideshows – van het Vlaamse departement voor Monumenten en Landschap
- (fr) De Franse Belforten op de UNESCO lijst ID 943bis met foto's en beschrijvingen; en een algemeen artikel
- (fr) De Franse Belforten op de UNESCO lijst ID 943bis met thumbnails, foto's en beschrijvingen (gearchiveerd)
Voetnoten
- http://www.pzc.nl/regio/zeeland/6091226/Belfort-werelderfgoed.ece
- Quote van externe link Gedetailleerde argumentatie voor lijst ID 943/943bis, UNESCO Website: "Het Hôtel de Ville in Antwerpen (1564) is an excellent voorbeeld van de transpositie van Renaissance principes in de centrale risalith met bovenliggende verminderende registers geflankeerd door obelisken en figuurwerk en afgemaakt met en fronton, het thema van het centrale Belfort herhalend." – Hôtel de Ville is Frans voor 'Stadhuis'.
- de UNESCO stelt ongepast in het Frans: ID 943-016 Tour de Saint-Rombaut ; in het Nederlands is dit Sint-Romboutstoren die de belangrijkste toren is van de kathedraal, ooit ook gebruikt als wachttoren tegen brand.
- UNESCO stelt, ongepast in het Frans: ID 943-015 Ancienne Halle avec Beffroi ; in het Nederlands is dit Oude [of: Voormalige] Halle met Belfort. Deze 14e-eeuwse Lakenhal met het nooit tot de ontworpen hoogte gebouwde Belfort – beiden bijna nooit gebruikt voor het eigenlijke doel – met recentere aangrenzende gebouwen vormen het hedendaagse Stadhuis.
- Het Belfort heet nu Halletoren vanwege een aangrenzende Lakenhal die niet meer bestaat; de toren is nu vrijstaand.
- Het Belfort heet Hallentoren, meervoud: van de twee naastgelegen vleugels of hallen bestaat er nog maar één, daarom Lakenhal, enkelvoud.
- Het Landhuis in het centrum was ooit de zetel van de kasselrij of burggraafschap Veurne-Ambacht die de streek diende, in tegenstelling tot het Stadhuis dat de stad dient. Het Landhuis werd later gerechtshof en is tegenwoordig een cultureel gebouw.
- De naam Mammelokker voor het wachthuis aan de kant van de Lakenhal die ooit dienstdeed als gevangenis, zie verhaal van een gevangene.
- de UNESCO stelt: ID 943-040 Beffroi de l’Hôtel de Ville, ID 943-039 Beffroi de l'église Saint-Eloi – meer in: (fr) Monuments in Dunkirk
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Belfries of Belgium and France op Wikimedia Commons. |