Spoorzone (Gouda)

De Spoorzone ligt parallel aan het spoor Rotterdam-Gouda, die aan de zuidzijde de plangrens vormt. De noordelijke grens wordt gevormd door de Burgemeester Jamessingel. De nieuwbouwontwikkelingen rond de Driestar Hogeschool worden ook tot de Spoorzone gerekend, evenals het gebied in de hoek Spoorstraat/Vredebest - ten zuiden van het spoor.

De ontwikkeling van de Spoorzone staat al lange tijd op de politieke agenda. In het Stadsplan van 1995 werd de stationsomgeving gezien als "schakel tussen het noordelijke en zuidelijke stadsdeel waarvoor een multifunctionele ontwikkeling met het accent op publiekstrekkers het belangrijkste uitgangspunt is". In 1997 werd onder leiding van architect Pi de Bruijn een masterplan opgesteld, dat onhaalbaar bleek te zijn.

In de eerste jaren van de 21ste eeuw werd de gebiedsontwikkeling weer in gang gezet, met het Basisdocument Spoorzone.[2] Hierin werden de ambities voor de Spoorzone vastgelegd. Hoewel een belangrijk aantal van deze ambities inmiddels door de realiteit zijn ingehaald, en onverwacht nieuwe ontwikkelingen zijn ontstaan, vormt dit masterplan nog steeds voor een groot deel de basis voor de herontwikkeling van dit gebied.

In het gebied vindt een aantal grootschalige verkeerskundige operaties plaats, om de ontwikkeling van de Spoorzone te faciliteren:

• In het oosten van het gebied is de Burgemeester Jamessingel in zijn geheel enkele tientallen meters naar het noorden verlegd. Hierdoor ontstaat meer ruimte voor ontwikkelingen rond het station. De wegverlegging is inmiddels gereed.
• Het Albert Plesmanplein, oorspronkelijk een grote rotonde, is veranderd in een kruispunt omdat dit de doorstroming ten goede zou komen. Het plein is inmiddels opgeleverd.
• De kruising bij "het Hamstergat", in het uiterste westen van het plangebied is aangepakt. Ook is de onderdoorgang onder de Gouwespoorbrug verbreed.

Oorspronkelijk stonden in het westelijke gedeelte van de Spoorzone, in de richting van de Spoorbrug een aantal ontwikkelingen gepland:

• Bij het Hamstergat (bijnaam van de onderdoorgang van de Nieuwe Gouwe O.Z. onder de spoorlijn) zou een discotheek annex leisurecentrum ontwikkeld worden. De ontwikkelaar heeft echter aangegeven geen mogelijkheden te zien deze ontwikkeling succesvol te laten plaatsvinden.[3]
• De voorbereidingen voor de bouw van Station Goudse Poort, een nieuw station op de RijnGouweLijn, waren al gestart toen bekend werd dat de RijnGouweLijn definitief niet doorgaat. Dit station zal dus ook niet worden gerealiseerd.
• Er is ruimte voor kantoorontwikkeling in dit gebied, maar hiervoor zijn nog geen concrete plannen.

Woontoren voor studenten van Driestar Hogeschool in aanbouw (2012)

De bestaande vestiging van de Driestar Hogeschool aan de Burgemeester Jamessingel is uitgebreid. De Driestar-vestiging in Ridderkerk is naar Gouda verhuisd, het schoolgebouw is uitgebreid en er is een woontoren met 121 appartementen voor studenten gebouwd. De elf verdiepingen hoge toren wordt verhuurd door de Goudse corporatie Mozaïek Wonen, maar de toewijzing zal via Driestar verlopen.

Het ontwerp van het gebouw is van de hand van de Van den Berg groep uit Houten. Aan de overzijde van de Burgemeester Jamessingel is een nieuw parkeerterrein aangelegd.

Direct naast de Driestar is in 2011 de Johannes Calvijnschool, een christelijke basisschool, gebouwd.

Het Huis van de Stad anno 2012

Het gebied aan de noordkant van het station (Bloemendaalzijde) zal in de periode 2010-2015 grote veranderingen ondergaan.

• Het Huis van de Stad is het nieuwe gemeentehuis van de gemeente Gouda. Het ontwerp van Sjoerd Soeters werd in 2006 na een verkiezing door de inwoners van Gouda verkozen boven dat van architectenbureau Claus en Kaan. In het najaar van 2010 is de bouw gestart, en aan het eind van de zomer van 2012 opgeleverd. Het ruim 40 meter hoge gebouw wordt in de volksmond vanwege de geruite gevel ook wel de Stroopwafel genoemd.
• Verbouwing Station Gouda: station Gouda is in de periode 2011-2017[4] van liften, roltrappen en een nieuwe stationskap voorzien. Ook het perron van spoor 11 wordt verbreed. De verbouwing maakt deel uit van het programma van ProRail om de toegankelijkheid van stations te verbeteren.
• Er is een nieuwe stationskap aan de Bloemendaalzijde gerealiseerd. De bouw hiervan werd eind 2014 afgerond. Onder deze overkapping bevindt zich een AH to Go. Starbucks en Einstein Coffee zijn gepland.
• Het busstation wordt van de zuidzijde naar de noordzijde van het spoor verplaatst wanneer in het eerstgenoemde gebied (Spoorzone D) de ontwikkeling van een winkelcentrum plaatsvindt.
• Een hotel met ongeveer 84 kamers. Begin 2013 werd echter bekend dat de beoogde exploitant, Sandton Hotels, is afgehaakt. Er zouden volgens de makelaar nog wel gesprekken gaande zijn met andere partijen[5]
• In oktober 2014 heeft een bioscoop onder de naam Cinema Gouda de deuren geopend voor het publiek. Exploitant is de Arcade Bioscoop, die in het centrum was gevestigd. Filmhuis Gouda heeft in eerste aangegeven belangstelling te hebben voor het huidige Arcade-pand, maar is hier later op teruggekomen.
• Een kantoor voor technisch dienstverlener Technolution. Dit kantoor is in december 2013 opgeleverd.
• Een kantoor voor de Rabobank. De bouw hiervan start volgens de Rabobank medio 2015, en zal in 2017 gereed zijn.
• Begin 2014 is een grote parkeergarage met ongeveer 300 plaatsen opgeleverd.

In de Detailhandelsnota 2007-2015 van de gemeente Gouda kwam het Zuidelijk Stationsgebied naar voren als locatie waar een uitbreiding van het Goudse centrumwinkelgebied gewenst was. In 2008 tekenden de gemeente Gouda en de eveneens uit Gouda afkomstige ontwikkelaar Multi Vastgoed een intentieovereenkomst om tot ontwikkeling van dit gebied tussen het station en de hoofdwinkelstraat de Kleiweg te komen.[6]

Begin 2010 werd door Multi Vastgoed een eerste ontwerp gepresenteerd aan de gemeenteraad. Dit plan schoot bij veel burgers in het verkeerde keelgat. Vooral bewoners van de naastliggende Kadebuurt waren bang voor een verkeersinfarct dat zou veroorzaakt worden doordat een toegangsweg en ingang van de grootste parkeergarage in het gebied in die buurt gepland was.

Dit was voor Multi Vastgoed, de gemeente en alle andere betrokken partijen aanleiding om weer met elkaar om tafel te gaan zitten. Begin 2011 werd als resultaat hiervan het Masterplan Zuidelijk Stationsgebied door de gemeenteraad vastgesteld, dat aan de meeste bezwaren tegemoetkwam. Belangrijkste verschil met het eerder gepresenteerde plan is dat de toegangsroute tot de parkeergarage niet meer via de Kadebuurt verloopt, maar via een afslag in de spoortunnel, en een nieuw aan te leggen weg vanaf de Nieuwe Gouwe O.Z. in de richting van het station.[7]

In 2013 werd een nieuw plan gepresenteerd door Multi Vastgoed. De ontwikkeling behelsde oorspronkelijk 18.000 m² detailhandel, ongeveer 50-100 appartementen en een grote parkeergarage. Het nieuwe plan besloeg nog ongeveer een derde daarvan, zowel in winkeloppervlakte als aantal appartementen. De plannen kunnen wederom vanuit verkeersoogpunt niet op de steun van omwonenden rekenen. Hoewel er door de gemeenteraad nog geen officieel besluit is genomen, heeft een meerderheid van de raadsfracties aangegeven niet in te zullen stemmen met dit nieuwe plan.

Multi Vastgoed zal de plantontwikkeling niet verder oppakken. Een werkgroep van bewoners en andere belanghebbenden is gestart met het maken van een nieuw plan.