Lijst van natuurrampen in België en Nederland

De lijst van natuurrampen is een overzicht van natuurrampen in het tegenwoordige Europese grondgebied van België en Nederland.

Een natuurramp is een gebeurtenis die catastrofale gevolgen heeft voor levende wezens, met name mensen. Een lawine in onbewoond gebied zal minder snel een natuurramp genoemd worden dan een lawine die huizen met mensen bedelft.

Wat is een ramp

Aangezien deze pagina ook historische rampen beschrijft, is de beschrijving op het artikel Ramp niet, of niet goed bruikbaar.
Derhalve worden de volgende criteria toegepast om te kijken of een "incident" een natuurramp is:

  1. Oorzaak: Het incident volgt niet uit enig menselijk handelen.
  2. Maatschappelijke inpact: Het incident heeft een grote, doorgaans traumatische, invloed op een groot aantal mensen of een groot gedeelte van een beperkte groep.
  3. Doden en gewonden: Incidenten met veel doden en gewonden zijn over het algemeen een ramp. Bij kleine aantallen doden en/of gewonden is de maatschappelijke impact bepalend om een incident een ramp te noemen.
  4. Schade: Een incident met alleen schade, zonder doden of gewonden, is geen ramp, tenzij er sprake is van een ernstige en/of langdurige economische ontwrichting.

In deze lijst zijn alleen gebeurtenissen opgenomen waarbij vijf of meer doden en/of een groot aantal gewonden zijn gevallen waarbij geen verwantschap tussen de doden bestond en gebeurtenissen waarbij er sprake is van een zeer groot effectgebied (minimaal de grootte van een gemeente).

In een beperkt aantal gevallen zijn ook natuurrampen opgenomen die buiten het huidige grondgebied van Nederland en België plaatsvonden. In zulke gevallen ligt de "bron" van de ellende buiten België of Nederland, maar ondervond men wel de gevolgen. Een voorbeeld hiervan is de Aardbeving Düren 1756 die in het huidige Duitsland plaatsvond maar waardoor in onder andere Luik gewonden vielen.

Vóór 1000

1000-1199

1200-1399

1400-1599

1600-1699

1700-1799
  • 1703
    • 7 december - Stormvloed van 1703 treft een gebied van Wales tot Friesland. Vermoedelijk, duizenden doden maar onbekend hoeveel in Nederland. Dijkdoorbraken in Friesland veroorzaken grote overstromingen.
  • 1713
    • Runderpest in Nederland. In een jaar tijd stierven naar schatting 300.000 runderen. Negentig procent van de veestapel sterft.[6][7]
  • 1717
  • 1756
  • 1767
    • 27 november - Tijdens een zeer zware noordwesterstorm vergaan voor de Belgische en Nederlandse kust ruim honderd schepen. Ook het VOC-schip Vrouwe Elisabeth Dorothea, op weg naar Texel, wordt getroffen. Zij strandt tussen Petten en Callantsoog. Slechts zes van de 145 opvarenden kunnen worden gered.[8]
  • 1769-1770
    • Runderpest in Nederland, met name in Friesland en Groningen. Zeventig procent van de veestapel sterft.[7][9]

1800-1899
  • 1808
  • 1809
    • 29 januari - Watersnood van 1809. Door het ontstaan van ijsdammen in de rivieren steeg het waterpeil snel, met dijkdoorbraken als gevolg. Circa 275 doden en duizend woningen verwoest.
  • 1817
    • 14 april - Een veerschip kapseist door harde wind bij Sleeuwijk. Van de 22 passagiers komen er 12 om het leven.
  • 1819
    • 10 januari - Bij het binnenvaren van de haven van Medemblik komt het schip "Carolina" door ijsgang in de problemen. 9 opvarenden verdrinken.
  • 1825
  • 1836
    • 29 november: Een orkaan veroorzaakt veel schade in Antwerpen. Schepen vergaan op de kade en meerdere huizen storten in. Er zijn verschillende dodelijke slachtoffers. Ook andere steden in België en Nederland worden getroffen.[11]
  • 1839
    • 4 juni: Overstroming van de Borgt tussen Vilvoorde en Grimbergen. Zeer grote schade en maar 74 doden.[12]
  • 1843 - 1850
    • Internationale uitbraak van de Aardappelziekte. De pseudoschimmels kunnen binnen slechts enkele dagen de aardappeloogst vernietigen. Voornaamste slachtoffer was Ierland maar ook in Nederland en België werden aardappeloogsten vernietigd en ontstond hongersnood. Tijdens deze Internationale Aardappelcrisis stierven in België, met name Vlaanderen, zo'n veertig- tot vijftigduizend personen. Over Nederland zijn geen getallen bekend. Wel is bekend dat in België en Nederland de aardappelopbrengst in 1845 en 1846 dramatisch daalde: In 1845 daalde de oogst in België met 87%, in Nederland met 43%. Het jaar daarop kon er, vergeleken met een normaal jaar, 71% minder en 56% minder gerooid worden.[13]
  • 1848
    • 24 juni - De Ierse schoener Martha of Waterford, geladen met spoorrails, strandt als gevolg van problemen met het kompas tijdens een noordwesterstorm op de westkust van Texel. Met een kleine sloep trachten negen opvarenden tevergeefs de kust te bereiken. Een scheepsjongen komt veilig aan wal, vijf anderen verdrinken. Drie anderen gaan terug aan boord, bouwen een vlot en weten daarmee veilig de kust te bereiken.[14]
  • 1855
  • 1861
  • 1863
    • 4 december - Tijdens een orkaan vergaan voor de Nederlandse kust ten minste 36 schepen. Op de Boschplaat bij Terschelling vergaat het Duitse fregat 'Wilhelmsburg'. Drie bemanningsleden en 258 passagiers komen daarbij om.[17]
  • 1865-1867
    • Runderpest in Nederland. Meer dan de helft van de runderen in Nederland sterft.[18]
  • 1868
    • 28 april - Tijdens een storm tussen Vlieland en Terschelling verdrinken 26 Urker vissers.
  • 1877
    • 31 januari - Het vrachtschip ss. Ulysses van de KNSM, strandt door machineschade tijdens een zware storm op de kust bij Egmond aan Zee. Zeven doden.[19] De stoomboot Willem III van Stavoren naar Sneek vergaat op de Fluessen bij Heeg (Friesland). Veertien opvarenden komen om het leven.[20] In Reiderland stromen de Reiderpolder I (aangelegd in 1862) en Reiderpolder II (aangelegd in 1874) onder waarbij veertien mensen verdrinken.[21]
  • 1879
  • 1880
    • 30 december - Ramp bij Nieuwkuijk, de Heidijk zakt over 150 meter in. Er vallen drie doden, 41 huizen spoelen totaal weg, 68 huizen zijn beschadigd en slechts 125 huizen in het dorp blijven onbeschadigd.[23]
  • 1883
    • 6 maart - Vissersramp Paesens-Moddergat. Tijdens een zeer zware storm in de nacht van 5 op 6 maart 1883 vergaan een groot aantal schepen waardoor 121 vissers om het leven komen. De Friese dorpen Paesens en Moddergat verliezen 17 van de 22 schepen met 83 mannen aan boord. Zoutkamp verliest drie schepen met negen opvarenden terwijl Urk acht schepen met 26 bemanningsleden verliest.[24]
  • 1888
  • 1889
    • 29 maart: Mailschip Prinses Henriette komt bij dichte mist in aanvaring met de Comtesse de Flandre bij de Ruytlingen, met 19 doden als gevolg.
  • 1893
    • 3 december - Ramp van Wierum. In een zware sneeuwstorm vergaan dertien van de zestien vissersschepen uit dit dorp. Vier schepen vergaan met man en muis waarbij 22 vissers om het leven komen. De overige negen schepen stranden bij Ameland.[26]

1900-1924
  • 1901
    • 28 januari - Als gevolg van een gebroken roer loopt ss. 'Holland' tijdens een zware storm op het hoofd van de Nieuwe Waterweg en breekt. Zestien opvarenden verdrinken.[27]
  • 1906
    • 12 maart: Stormvloed na extreem hoog water op de Westerschelde. Diverse zeedijken breken door, met grote schade tot gevolg. In het Waasland verdrinken in totaal acht mensen.
  • 1907
    • 17 oktober - In de nacht van 17 op 18 oktober loopt de Scheveningse bomschuit Clara Johanna (Sch 1) tijdens een zware storm op een zandbank voor de kust van Terschelling. Acht doden.
  • 1909
  • 1911
    • Mond-en-klauwzeer-epidemie in Nederland. Ruim 71 duizend bedrijven (ongeveer een op drie) getroffen. Enorme economische schade. Elf duizend runderen, 300 schapen en geiten en 6.500 varkens werden afgemaakt. Daarnaast werden zo'n 5.000 runderen preventief afgemaakt.[29]
  • 1916
  • 1918-1919
    • Pandemie van Spaanse griep. In Nederland stierven binnen enkele maanden 27.000 mensen aan de Spaanse griep. De meesten in de maanden oktober (5.506), november (16.960) en december (5.321) van 1918. In de zomer van 1918 ging een eerste golf van Spaanse griep door Nederland, maar het aantal slachtoffers bleef toen beperkt.[30] In totaal zouden circa 48.000 mensen in Nederland bezwijken aan de griep. Het aantal slachtoffers in België is niet bekend, maar is naar schatting twee keer zo hoog als het aantal gesneuvelden in de oorlog; tussen de 10.000 en 40.000 Belgen sneuvelden in de Eerste Wereldoorlog.[31]
  • 1921
    • 22 oktober t/m 24 oktober - Tijdens een zeer zware storm komen verschillende schepen in moeilijkheden. Bij reddingsacties vergaan de motorreddingboot 'Brandaris (I)', de stoomreddingboot 'President van Heel' en de roeireddingboot van Schiermonnikoog. Tien redders komen om het leven. De ramp is de aanzet tot de ontwikkeling van de zelfrichtende reddingboot.[32]
    • 23 oktober - Loodsvaartuig 'loodschoener Eems no. 2' vergaat bij storm nabij Delfzijl, tien doden.[32]
  • 1922
    • 8 maart - Als gevolg van storm zinkt de veerpont van Zwolle naar Genemuiden op het Zwartewater nabij Genemuiden, elf doden.[33]
  • 1923
  • 1924
    • 18 juli - Tijdens een plotselinge opkomende zomerstorm op de Noordzee vergaan voor de Zeeuwse kust vier vissersschepen met man en muis: de garnalenvissers 'Niet Gedacht' ('Arn 27'), 'Arn 17', 'Vliss 2' en de 'Vliss 20'. Vijftien vissers komen hierbij om het leven. Ook voor de Belgische kusten komen talrijke schepen in moeilijkheden, dertien daarvan stranden. Ten minste 26 doden.[34][35]

1925-1949
  • 1925
    • 8 maart - Tijdens een poging om tijdens een zware storm sleephulp te verlenen aan de gestrande 'Soerakarta' loopt de stoomsleepboot 'Schelde' op de pier van Hoek van Holland en vergaat. Acht opvarenden komen om het leven.[36]
    • 10 augustus - Stormramp van 1925 - Een buiencomplex met tornado's trekt een schadespoor van soms enkele kilometers breed langs Zeeland, Grave, deels over Heumen en Malden, Millingen a/d Rijn, Dijk bij Didam, Doetinchem, Ruurlo, Borculo en Neede. In Noord-Brabant worden de dorpen/buurtschappen Zeeland, Graspeel, Langenboom, Trent, Oventje en Escharen (praktisch) verwoest door een van de tornado's. Het complex trekt vervolgens noordoostwaarts richting het oosten van Gelderland. Van alle plaatsen wordt Borculo het zwaarst getroffen. Er vallen in totaal 4 doden en 80 gewonden.
    • 25 november - Loodsschoener vergaat nabij Terschelling, dertien doden. Ook de stalen zeillogger "Clara" (MA 29) uit Maassluis vergaat met man en muis in deze zeer zware storm.[36]
  • 1926
    Hoogwatermarkering in Luik van de overstroming in 1926
  • 1927
    • 1 juni - Stormramp van 1927 - Een buienlijn met een tornado trekt vanaf Millingen aan de Rijn over de Achterhoek naar Twente en Duitsland. Het gebied tussen Lichtenvoorde en Neede wordt het zwaarst getroffen. De meeste slachtoffers vallen in de gemeente Eibergen. Er vallen tien doden en vele gewonden.[39]
    • 18 juni - Bij de Amsterdamse Droogdok Maatschappij (ADM) slaat de bliksem in een graanelevator die in het dok in reparatie is. Vijf werknemers komen om het leven, zes werknemers raken gewond.[40]
    • 27 november - SCH 276 Zeearend vergaat tijdens storm, twaalf doden[41]
  • 1928
  • 1929
    • 16 januari - De stoomreddingboot 'Prins der Nederlanden' uit Hoek van Holland kapseist tijdens zeer zware weersomstandigheden bij een poging om hulp te bieden aan het gestrande Letse stoomschip 'Valka'. De acht opvarenden verdrinken. De motorboot 'Koningin Wilhelmina' uit Stellendam redt hierna de opvarenden van het Letse schip.[47]
  • 1936
    • 26 oktober - De vissersboot SCH 179 Cornelis Vrolijk zinkt in een storm. Twaalf opvarenden komen om.[48]
  • 1938

1950-1974
  • 1950
    • 12 februari - Tijdens een storm vergaat het Finse schip 'Karhula' nabij Den Helder. Een B-25 Mitchell patrouillevliegtuig van squadron 320 van de Marine Luchtvaartdienst vindt de wrakstukken en een sloep met achttien mensen aan boord. De motorreddingboot 'Dorus Rijkers' kan hen redden. De andere elf opvarenden overleven de ramp niet.[50]
    • 23 augustus - Windhoos op de Veluwe
  • 1952
    • 9 juli - Bij een plotselinge overstroming van de Soor in Jalhay in de Hoge Venen als gevolg van onweer worden zes arbeiders meegesleurd en verliezen het leven.[51]
  • 1953
    Dijkdoorbraak bij Den Bommel in 1953
    • 1 februari - Watersnood in Zeeland en delen van Zuid-Holland en Noord-Brabant, 1.836 doden, waarvan 865 in Zeeland, 677 in Zuid-Holland, 247 in Noord-Brabant en zes in Noord-Holland (Texel). In Vlaanderen verdronken 28 personen. In Groot-Brittannië kwamen 307 personen om het leven, terwijl naar schatting 220 zeelieden omgekomen zijn.
  • 1956
  • 1958
  • 1960
    • 20 januari - De coaster Bermuda uit Delfzijl, op weg van King's Lynn naar Hamburg, vergaat bij Hoek van Holland. Als gevolg van motorschade en zware weersomstandigheden kapseist en zinkt het schip. Vijf opvarenden verliezen hierbij het leven.[53]
  • 1961
  • 1965
    • 9 december - Tijdens storm vergaat het binnenvaartschip Elisabeth op het IJsselmeer. 5 doden.
  • 1967
  • 1968
    • 23 januari - Het vissersschip Jonge Albert (UK 91) vergaat tijdens een storm op de Noordzee. Vijf doden.[56]
  • 1971
    • maart - Uitbraak van kinderverlamming in Staphorst, waarbij 37 personen, voornamelijk kinderen, werden besmet. Vijf kinderen overleden, een deel van de andere besmette personen raakten verlamd.[57]
  • 1972
  • 1973
    • 2 april Zware storm over de lijn Ierland - Groot-Brittannië - Nederland - Duitsland zorgt voor veel schade en minstens 7 doden.

1975-1999

2000 - heden
Beschadigd beeld in Brussel als gevolg van de storm Kyrill in 2007

Zie ook

Referenties
  1. Familie Bellon
  2. Tessel Schade - een ramp met een Gouden randje
  3. Maritieme Kalender[dode link]
  4. Dagblad de Limburger, De Maas kan een bitch zijn (14-12-2013) geraadpleegd op 11 september 2014
  5. Zomerstorm van 1674: Domkerk Utrecht stort in
  6. Anno.nl. Betere bron wenselijk.
  7. De gekke koeien van de achttiende eeuw
  8. Maritieme Kalender Scheepvaartmuseum Amsterdam[dode link]
  9. Koninklijke Bibliotheek
  10. Leeuwarder Courant dd. 3-2-1808
  11. Leeuwarder Courant dd. 12-6-1836
  12. De overstroming van de Borgt in 1839
  13. The European subsistence crisis of 1845-1850: a comparative perspective
  14. Maritieme Kalender[dode link]
  15. Leeuwarder Courant dd. 9-3-1855
  16. Leeuwarder Courant dd. 16-3-1855
  17. Maritiene Kalender[dode link]
  18. Tijdbalk Provincie Utrecht
  19. Maritieme Kalender[dode link]
  20. Leeuwarder Courant 2-2-1877
  21. Leeuwarder Courant 2-2-1877
  22. Maritieme Kalender[dode link]
  23. Leeuwarder Courant dd.4-1-1881
  24. Maritieme Kalender[dode link]
  25. De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad; dd. 24-11-1888
  26. Leeuwarder Courant dd. 7-3-1908
  27. Maritieme Kalender[dode link]
  28. Leeuwarder Courant 12-6-1909
  29. Healing the Herds: Disease, Livestock Economies, and the Globalization of Veterinary Medicine; pagina 30
  30. Vergeten verleden
  31. De Standaard Hoeveel slachtoffers maakte de Spaanse griep in België?
  32. Maritieme Kalender[dode link]
  33. Leeuwarder Courant dd. 9-3-1922
  34. Maritieme Kalender[dode link]
  35. Leeuwarder Courant dd. 7-9-1924
  36. Maritieme Kalender[dode link]
  37. Overstroming 1926
  38. Maritieme Kalender[dode link]
  39. Leeuwarder Courant dd. 3-6-1927
  40. Maritieme Kalender[dode link]
  41. Leeuwarder Courant dd. 14-12-1927
  42. Leeuwarder Courant dd. 19-11-1928
  43. Leeuwarder Courant dd. 19-11-1928
  44. Leeuwarder Courant dd. 29-11-1928
  45. Leeuwarder Courant dd. 28-11-1928
  46. Leeuwarder Courant dd. 28-11-1928
  47. Maritieme Kalender[dode link]
  48. Leeuwarder Courant dd. 28-10-1936
  49. , p. 11
  50. Maritieme Kalender dd. 12-2-1950[dode link]
  51. Leeuwarder Courant dd. 10-7-1952
  52. Leeuwarder Courant dd. 30-5-1956
  53. Maritieme Kalender
  54. Healing the Herds: Disease, Livestock Economies, and the Globalization of Veterinary Medicine' pagina 36
  55. www.archiefleeuwardercourant.nl
  56. Maritieme Kalender[dode link]
  57. Leeuwarder Courant dd. 10-5-1978
  58. Nieuwsblad van het Noorden dd. 11-8-1972 deel 1
  59. Nieuwsblad van het Noorden dd. 11-8-1972 deel 2
  60. KNMI verslag storm 13 november 1973
  61. leeuwarder Courant dd. 5-1-1976
  62. Leeuwarder Courant dd. 10-1-1976
  63. Nieuwsblad van het Noorden dd. 5-8-1978
  64. Leeuwarder Courant dd. 31-10-1978
  65. Sneeuwstorm 1979
  66. KNMI:Sneeuwstorm van de Eeuw 1979
  67. Koninklijke Sterrenwacht van België, afdeling seismologie - Historische tekst N°3406 voor de aardbeving van 8 november 1983 om 00U49M U.T. Liège - Het belang van Limburg 09.11.1983
  68. KNMI: ijzelrampen
  69. Leeuwarder Courant dd. 27-2-1990
  70. Healing the Herds: Disease, Livestock Economies, and the Globalization of Veterinary Medicine; pagina 31
  71. The death of a disease: a history of the eradication of poliomyelitis
  72. Isolation of epidemic poliovirus from sewage during the 1992-3 type 3 outbreak in the Netherlands
  73. KMI - Tornado's
  74. Telegraaf.nl:Burgemeester Bergen: Natuurramp
  75. Noodweer trekt over Nederland
  76. Dode en zwaargewonden door windhoos
  77. Noodweer camping eist tweede slachtoffer
  78. Noodweer teistert Wallonië
  79. Wateroverlast door regen in Limburg en Brabant
  80. Doden door overstroming in België
  81. Derde slachtoffer van noodweer in België
  82. Noodweer maakt ook een dode in Vlaanderen
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.