1938

januari

• 1 - Het Belgisch Vakverbond, voorloper van het ABVV, wordt opgericht.
• 1 - De N.V. Nederlandsche Spoorwegen wordt opgericht uit een fusie van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij en de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen.

februari

• 24 - De Amerikaanse firma DuPont brengt de eerste tandenborstel gemaakt van nylon op de markt.

maart

• 3 - In de bodem van Saoedi-Arabië wordt een grote hoeveelheid aardolie gevonden.
• 11 - Na chantage van Hitler en om een oorlog met nazi-Duitsland te vermijden treedt Oostenrijks kanselier Kurt Schuschnigg af.
• 12 - Nazileider Arthur Seyss-Inquart wordt benoemd tot nieuwe kanselier van Oostenrijk. Diens eerste daad is het versturen van een, tevoren opgesteld, telegram waarin hij Duitsland vraagt om het Duits leger te zenden om vrede en veiligheid te brengen, en om bloedvergieten te voorkomen.
• 13 - Seyss-Inquart proclameert de anschluss van Oostenrijk bij nazi-Duitsland, waarna het de oostprovincie van het Derde Rijk wordt genoemd.
• 15 - Tijdens de jaarbeurs in Utrecht vindt in aanwezigheid van prins Bernhard een demonstratie plaats van de Nederlandse experimentele televisie. Onder leiding van Erik de Vries spelen Wim Kan en Corry Vonk voor de camera.
• 18 - Expropiación Petrolera: de Mexicaanse president Lázaro Cárdenas nationaliseert de olie-industrie.

april

• 7 - Op zeven Nederlandse spoorlijnen wordt de elektrificatie met 1500 volt gelijkspanning in gebruik genomen: Amsterdam Weesperpoort-Utrecht-Arnhem, Amsterdam Weesperpoort-Amsterdam CS, de verbindingsbaan bij Amsterdam Weesterpoort van Amsterdam CS richting Utrecht, Utrecht-Eindhoven Centraal, Utrecht-Rotterdam Maas, Gouda-Den Haag SS en Den Haag SS-Den Haag HS.
• 21 - Bij uitgeverij Dupuis in Charleroi rolt de eerste editie van de pers van het nieuwe striptijdschrift Spirou.
• In Frankrijk valt de Volksfrontregering van Léon Blum. In haar plaats treedt een rechtse coalitie onder Édouard Daladier aan.

mei

• 15 - De jonge socialist Paul-Henri Spaak wordt premier van België.
• 26 - De eerste uitzending van de AVRO-radioquiz Hersengymnastiek vindt plaats.

juni

• 1 - Het eerste nummer verschijnt van het blad action comics, met daarin de eerste aflevering van de strip superman.
• 11 - Aardbeving bij Zulzeke in België met een sterkte van 5,6 op de schaal van Richter.
• 15 - De Hongaarse journalist en uitvinder László Bíró ontvangt een patent voor zijn uitvinding van de balpen.
• 19 - Italië wint in Frankrijk zijn tweede voetbalwereldtitel door Hongarije in de finale van het WK met 4-2 te verslaan.

juli

• 10 - De Amerikaanse luchtvaartpionier en playboy Howard Hughes voltooit in een Lockheed Super Electra een vlucht rond de wereld in drie dagen en 19 uur, vier uur sneller dan het vorige record.
• 13 - Kunstverzamelaar Hélène Kröller-Müller opent op de Hoge Veluwe haar kunstmuseum.
• 29 - Oud-premier Jan Roedzoetak van de Sovjet-Unie en de Oekraiense partijleider Stanislav Kosior worden ter dood veroordeeld en geëxecuteerd.
• 31 - De Ronde van Frankrijk wordt gewonnen door de Italiaan Gino Bartali, met als tweede de Belg Félicien Vervaecke.

augustus

• 28 - De Nederlands-Limburgse stad Sittard haalt het wereldnieuws als op zondagmorgen twee circusleeuwen uit hun kooi ontsnappen. De een wandelt over het overvolle marktplein, en de ander gaat de ook al overvolle Sint-Michielskerk binnen, waar de hoogmis wordt opgedragen op het feest van de stadspatrones Rosa van Lima. Hij ijsbeert heen en weer op het priesterkoor, terwijl de parochianen zich niet durven verroeren. Oppassers weten beide dieren te vangen zonder dat iemand een schram heeft opgelopen.

september

• 2 - In de provincie Iskender van het Franse mandaatgebied Syrië wordt tijdens rellen tussen Turken en Arabieren de Republiek Hatay uitgeroepen. Deze republiek staat onder gezamenlijk Frans-Turks militair toezicht, terwijl de regering onder grote Turkse invloed staat.
• 6 - Defilé in Amsterdam ter gelegenheid van het veertigjarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina, gehouden voor het Paleis op de Dam: afgevaardigden van alle Nederlandse gemeenten toonden hun vlaggen.
• 8 - Het Nederlandse passagiersschip "Oranje" wordt te water gelaten.
• 20 - De belangrijkste nylonsoort wordt gepatenteerd door Wallace Carothers van het Amerikaanse chemische bedrijf DuPont en sindsdien ook verkocht.
• 22 - Première op Broadway van de musical Hellzapoppin', waarin elementen van jazz, slapstick en Lindy hop zijn verwerkt. De teksten worden voortdurend geactualiseerd.
• 24 - De Amerikaanse tennisser Don Budge wint als eerste de vier Grand Slamtoernooien in hetzelfde jaar.
• 27 - De boot Queen Elisabeth wordt te water gelaten en gedoopt door prinses Elisabeth. Deze zou later een rol spelen in WO II.
• 29 - Het Verdrag van München wordt gesloten: Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk stemmen in met de Duitse acties in Tsjecho-Slowakije in ruil voor Hitlers belofte dat het daarmee afgelopen zou zijn met de Duitse drang tot gebiedsuitbreiding (Peace in our time).
• 30 - Het eerste nummer van het weekblad Margriet wordt uitgegeven door De Geïllustreerde Pers.

oktober

• 22 - De Nederlandse NSB-leider Anton Mussert sluit de NSB voor joden. Zij die al lid zijn, mogen wel blijven.
• 22 - De Amerikaan Chester Carlson maakt de eerste fotokopie.
• 28 - Nummer 28 van het Waalse striptijdschrift Spirou verschijnt in Vlaanderen onder de naam Robbedoes.

november

• Hongarije bezet een deel van het zuiden van Slowakije.
• Nacht van 9 op 10 november - De Kristallnacht: in een door de NSDAP georganiseerde pogrom worden in Duitsland 267 synagoges in brand gestoken, 7500 winkels en bedrijven van joden vernield, 1000 joodse mannen en jongens gearresteerd en 92 joden vermoord.
• 10 - De Turkse president Atatürk sterft. Hij wordt opgevolgd door premier Ismet Inönü.
• 25 - Mussert komt met het Guyanaplan: hij wil de joodse vluchtelingen, het "volk zonder land", overbrengen naar het "land zonder volk", te weten Suriname en de beide Guyana's.

december

• De Zwitserse scheikundige Albert Hofmann synthetiseert voor de eerste maal lsd.
• 13 - Opening van het Duitse concentratiekamp Neuengamme.
• 16 - Instelling in Duitsland van het Moederkruis, een onderscheiding voor moeders van grote (Germaanse) gezinnen.
• 17 - Begin van een van de koudste vorstperioden in Nederland sinds 1901: zes dagen lang ligt de gemiddelde temperatuur rond of onder de -10 graden en op 19 en 20 december blijft het zelfs overdag streng vriezen in de Bilt én Vlissingen. De koude houdt aan tot 26 december, maar een Elfstedentocht wordt niet gehouden door de grote hoeveelheden sneeuw op de ijsvloeren.
• 23 - In Zuid-Afrika, bij de monding van de Chalumna, wordt door trawlerkapitein Hendrik Goosen een onbekende vis gevangen. Na uitgebreid onderzoek blijkt het een coelacant te zijn, die voorheen alleen gevonden was als een miljoenen jaren oud fossiel.
• 31 - Dr. Rolla Neil Harger vindt in Indiana de ademtest uit, die sporen van alcohol detecteert.

• De eerste wereldhit van Nederlandse bodem is Penny Serenade van Melle Weersma.
• Benjamin Britten componeert zijn Pianoconcert opus 13.
• 8 januari: Brittens muziek voor God's Chillun wordt opgenomen.
• 5 juni: eerste uitzending van Brittens The world of the Spirit.
• 18 augustus: eerste uitvoering van Brittens pianoconcert in zijn originele opzet.
• 26 november: Brittens Soirées musicales wordt voor het eerst uitgevoerd in een première als ballet.

• De Britse schrijfster Pearl S. Buck ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur.
• Herman de Man ontvangt de Tollensprijs.
• Ferdinand Bordewijk schrijft Karakter.
• Elizabeth Bowen schrijft The Death of the Heart.
• Willem Elsschot schrijft Het Been.
• Jean-Paul Sartre schrijft La Nausée.
• Simon Vestdijks roman De Nadagen van Pilatus wordt gepubliceerd.
• Gerard Walschap ontvangt de Prijs voor Letterkunde van de Provincie Antwerpen voor zijn boek De Vierde Koning.

• 
  La Grande Musicienne (1938) Henri Laurens, Rotterdam

• 
  Palais des Nations, Genève, architecten: Carlo Broggi, Julien Flegenheimer, Camille Lefèvre, Henri-Paul Nénot, Joseph Vago

januari

• 5 - Karel Baxa (74), Tsjechisch politicus
• 21 - Georges Méliès (76), Frans filmmaker
• 26 - Jos. Schrijnen (68), Nederlands taalkundige

februari

• 6 - Marianne von Werefkin (77), Russisch schilderes
• 10 - Anton Tierie (67), Nederlands dirigent
• 11 - Kazimierz Twardowski (71), Pools filosoof en logicus
• 12 - Maurits Sabbe (65), Belgisch schrijver
• 15 - Albert Kluyver (79), Nederlands taalkundige
• 18 - Edward Anseele (81), Belgisch politicus
• 18 - Alida Tartaud-Klein (64), Nederlands actrice

maart

• 1 - Gabriele d'Annunzio (74), Italiaans schrijver
• 4 - George Foster Peabody (85), Amerikaans ondernemer en filantroop
• 13 - Frederick George Jackson (78), Brits poolonderzoeker
• 15 - Nikolaj Boecharin (49), Sovjet-Russisch econoom
• 31 - Willem Kloos (78), Nederlands dichter

april

• 2 - Hermanus Johannes Lovink (72), Nederlands politicus
• 12 - Fjodor Sjaljapin (65), Russisch operazanger
• 14 - Gillis Grafström (44), Zweeds kunstschaatser
• 18 - Miguel Oquelí Bustillo (82), Hondurees militair en politicus
• 26 - Pieter Vincent van Stein Callenfels (54), Nederlands historicus
• 27 - Edmond Rubbens (44), Belgisch politicus

mei

• 4 - Carl von Ossietzky (48), Duits journalist, pacifist en democraat
• 7 - Octavian Goga (57), Roemeens politicus
• 11 - Arnold Sauwen (81), Belgisch dichter
• 13 - Charles-Édouard Guillaume (77), Zwitsers natuurkundige en de ontdekker van invar
• 18 - Anton Lang (63), Duits acteur
• 18 - Johannes François Snelleman (85), Nederlands oriëntalist en etnoloog
• 30 - Raden Soetomo (49), Nederlands-Indisch arts en nationalist

juni

• 3 - John Flanagan (65), Amerikaans atleet
• 4 - Geertruida Carelsen (95), Nederlands schrijfster
• 6 - Rafaël Guízar y Valencia (60), Mexicaans bisschop, ordestichter en heilige
• 15 - Ernst Ludwig Kirchner (58), Duits kunstenaar

juli

• 4 - Suzanne Lenglen (39), Frans tennisster
• 5 - Alie Smeding (47), Nederlands romanschrijfster
• 22 - Louis Heijermans (65), Nederlands sociaal geneeskundige
• 28 - Lewis Clive (27), Brits roeier

augustus

• 1 - John Aasen (48), Amerikaans acteur
• 4 - Lambertus Hendricus Perquin (73), Nederlands priester en oprichter van de KRO
• 4 - Pearl White (49), Amerikaans actrice
• 7 - Konstantin Stanislavski (75), Russisch theatertheoreticus, acteur en regisseur
• 16 - Robert Johnson (27), Amerikaans bluesmuzikant
• 18 - Maurits Benjamin Mendes da Costa (87), Nederlands schrijver
• 31 - Otto Trobäck (65), Zweeds componist, dirigent en muziekpedagoog

september

• 8 - Cecilio Apostol (60), Filipijns dichter

oktober

• 12 - Jan van Oort (71), Nederlands kunstschilder en illustrator
• 16 - Henri Brutsaert (70), Belgisch politicus
• 17 - Karl Kautsky (84), Tsjechisch-Oostenrijks sociaaldemocratisch denker
• 17 - May Morris (76), Engels handwerkster en ontwerpster

november

• 10 - Mustafa Kemal Atatürk (57), Turks grondlegger en eerste president van het moderne Turkije
• 15 - André Blondel (75), Frans technicus en natuurkundige
• 21 - Leopold Godowsky (68), Pools-Amerikaans pianist en componist

december

• 2 - Paula de Waart (60), Nederlands toneel- en filmactrice
• 25 - Karel Čapek (93), Tsjechisch schrijver
• 31 - Richard Roland Holst (70), Nederlands beeldend kunstenaar

• januari: januari met hoogste aantal neerslagdagen ooit: 28 (normaal 19).
• 12 februari: windstoten tot 142 km/h in Zeebrugge en de schade aan de kust is aanzienlijk.
• 20 maart: maximumtemperatuur van 23,8 °C in Oostende.
• maart: maart met hoogste gemiddelde maximumtemperatuur ooit: 13,9 °C (normaal 9 °C).
• 18 april: minimumtemperatuur van -3,8 °C in Ukkel.
• april: april met hoogste luchtdruk ooit: 1023,5 hPa (normaal 1014,2).
• 9 mei: minimumtemperatuur van -1,4 °C in Oostende.
• 3 augustus: maximumtemperatuur van 35,5 °C in Leopoldsburg.
• 26 oktober: minimumtemperatuur van -4,0 °C in Oostende.
• 20 december: minimumtemperatuur van -13,5 °C in Oostende, -15,8 °C in Ukkel en -20,7 °C op de Baraque Michel (Jalhay).

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Zie de categorie 1938 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.