Heist (West-Vlaanderen)

In de 9e en 10e eeuw werden de Gentele en de Zidelingedijk aangelegd, die verbonden werden door de Evendijk. Andere dijken volgden en zo ontstond een ringdijk. De terpen binnen deze dijk, toevlucht voor schaapherders en hun kuddes, konden toen permanent worden bewoond. De terp Rugge werd de woonplaats voor herders, boeren en vissers. De terp lag in de noordoosthoek van de parochie Lissewege, waardoor de naam Oosthoek ontstond, in de 13e eeuw werd dit Koudekerke. In het laatste kwart van de 12e eeuw splitste de parochie van Koudekerke zich af van die van Lissewege. Het patronaatsrecht viel toe aan de Abdij van Sint-Bertinus te Sint-Omaars.

Van het oorspronkelijke Koudekerke rest tegenwoordig alleen nog een straatnaam en archeologische resten.[1]

Ondertussen werden inpolderingen uitgevoerd ten noorden van Koudekerke, waarbij de Oudemaarspolder ontstond. Vissers uit Koudekerke vestigden zich op deze plaats, waar grondgebied van de leenhoeve Hof van Heist was gelegen, en zo ontstond het Noorddorp, het latere Heist.

Vanaf de 14e eeuw groeide Heist uit tot een belangrijke vissersplaats. Begin 15e eeuw werd Heist geplunderd door Engelse troepen in het kader van de Honderdjarige Oorlog.

In de eerste helft van de 16e eeuw kwam de visserij opnieuw tot bloei. In 1541 werd een binnenhaven aangelegd: Het Sas van Heist. Niet veel later begonnen de Godsdienstoorlogen en vooral in 1575-1576 kreeg men te maken met plundertochten door de Geuzen. In 1584 werd de kerk in brand gestoken. Van 1594-1595 werd de kerk door de Spaansgezinden omgebouwd tot een versterkte wachtpost, de Fortificatie van Heyst. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog raakte het dorp in verval en weken vele vissers uit naar Zeeland.

Van 1655-1657 werd de Isabellavaart gegraven. Het herstel van de visserij verliep langzaam, maar van 1750-1760 vestigden zich nieuwe vissers in Heist.

Reeds vanaf 1840 begon het toerisme vorm te krijgen. Omstreeks 1870 werd de Zeedijk aangelegd, de huidige boulevard. In 1873 was sprake van de Compagnie Immobilière de Heyst welke gronden aankocht in de duinen om te verkavelen. Ondertussen was de visserij weer in belang toegenomen, maar deze activiteiten vonden nu meer oostwaarts plaats. In 1901 werd een vismijn gebouwd.

Heist groeide uit van vissersdorp tot badplaats. De oorspronkelijke naam is Coudekercke. Het toerisme kwam reeds eind 19e eeuw op gang. Na met Oostende en Blankenberge was Heist de 3e grootste badplaats aan de Belgische kust. Het elitaire publiek verbleef in stijlvolle villa's en hotels.

In 1907 vonden belangrijke werkzaamheden plaats aan de Haven van Zeebrugge, en ook de visserij verplaatste zich naar deze haven. Heist ontwikkelde zich verder als badplaats.

Na de Tweede Wereldoorlog werden grote infrastructuurwerken verricht. Zo werd bijvoorbeeld de spoorlijn naar het zuiden verlegd (van het huidige Heldenplein tot op het einde van de Bondgenotenlaan); zie ook: station Heist. Het nieuwe station werd in 1951 in gebruik genomen, samen met de komst van het massatoerisme. Dit alles heeft het uitzicht van de badplaats grondig veranderd. Zo rest op de Zeedijk bijvoorbeeld praktisch geen enkel gebouw meer uit de begindagen van de badplaats. Eén van de laatste overblijvende gebouwen, het Hotel Bristol uit 1927, werd in 2006 gesloopt.

• 
  Sint-Antonius-Abtkerk
• 
  De Hoge vuurtoren van Heist
• 
  Standbeeld voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog
• 
  Vissersboten op het strand van Heist (1891) van Henri Permeke

• Sint-Antonius Abtkerk: een neogotische kerk uit 1872 - 1875, naar ontwerp van architect Pierre Buyck
• Directeur-Generaal Willemspark: een 10 hectare groot park, oorspronkelijk Bosje van Heist genaamd
• Boerenhof (18de eeuw)
• Standbeeld voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog op het Heldenplein, in 1921 opgericht.
• Vuurtoren (1907) langs de Elisabetlaan
• Voormalige gemeenteschool in de Pannenstraat (1899), tegenwoordig museum Sincfala
• Voormalige zeevisserijschool in de Kursaalstraat (1919-1921), naar ontwerp van R. Neirynck
• Voormalig stadhuis (1931-1932), een modernistisch gebouw, naar ontwerp van architecten L. Bailyu (Heist) en F. Langeraert (Gent). De toren is geïnspireerd op die van het Raadhuis van Hilversum.
• Visserskapel, een neogotische kapel uit 1892
• Museum Sincfala, over de Zwinstreek.

Heist ligt aan de Noordzee en grenst in het westen aan het haven- en industriegebied van Zeebrugge. De kust is dicht bebouwd met uitzondering van het Directeur-Generaal Willemspark, een duinrestant, dat tussen Heist en het aangrenzende Duinbergen ligt. Aan de zeekust ligt in het westen het natuurgebied Baai van Heist, en ten zuiden daarvan zijn er de natuurgebieden Sashil en Vuurtorenweiden. Ten zuiden van Heist bevindt zich het West-Vlaams polderland met de Kleiputten van Heist, een overblijfsel van de baksteenindustrie en nu een natuurgebied. Hier loopt ook de Isabellavaart.

• Het jaarlijkse carnaval tijdens de krokusvakantie met de grootste stoet van West-Vlaanderen is een van de grote toeristische trekpleisters tijdens het winterseizoen.
• In de zomermaanden juli en augustus is er de wekelijkse Folkloremarkt op donderdag.
• Er is een wekelijkse markt op dinsdag
• Kneistival
• Op 15 augustus gaat de hernieuwde processie ter ere van O.L.Vrouw Ster der Zee uit. Deze wordt gevolgd door een zeewijding.

Heist ligt aan de Koninklijke Baan en het tracé van de kusttram. Het heeft ook een eigen treinstation.

• Bart Peeters heeft een nummer geschreven over deze kustplaats logischerwijs getiteld "Heist aan Zee", te vinden op zijn album 'Het Plaatje Van Bart Peeters' (2002)
• Heist en Duinbergen vormen ook het decor van de VTM-serie Wittekerke
• Jozef Vantorre schreef een boek over zijn familieverleden in Heist, genaamd De Kavijaks. Dit boek werd verfilmd door Stijn Coninx

• 
  Vier golfbrekers te Heist, Théo van Rysselberghe
• 
  Plage à Heist, Georges Lemmen

Strand en hoogbouw in Heist

Zeebrugge, Ramskapelle, Westkapelle, Duinbergen

Zie de categorie Heist van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Plaatsen in de gemeente Knokke-Heist
Deelgemeenten: Heist · Knokke · Ramskapelle · Westkapelle Wijken: Albertstrand · Duinbergen · Het Zoute Belgische gemeenten · Arrondissement Brugge · West-Vlaanderen · Vlaanderen