Sofia (stad)

Sofia (Bulgaars: София, Sofija) is de hoofdstad van Bulgarije en met 1.241.675[2] inwoners (2018) veruit de grootste stad van het land. De stad ligt in het westen van het land vlak bij de rivier de Iskar, aan de voet van het Vitosjagebergte. De stad heeft een internationale luchthaven. Naast een vliegveld kent de stad ook een metro.

Sofia
София
Stad in Bulgarije
Vlag Wapen

Расте, но не старее
Situering
OblastSofia
Coördinaten42° 41′ NB, 23° 19′ OL
Algemeen
Oppervlakte492 km²
Inwoners (31 december 2018) 1.241.675[1]
(2.517 inw./km²)
Hoogte595 m
BurgemeesterJordanka Fandakova
Overig
Postcode1000
Netnummer02
KentekenC, CA, CB
Websitesofia.bg
Portaal    Bulgarije
Parlementsgebouw
Alexander Nevski-kathedraal
Nationaal Theater

Geografie

De stad dankt haar ontwikkeling als belangrijke nederzetting vooral aan de centrale ligging in de Balkan. Sofia ligt in het westen van Bulgarije, aan de noordelijke voet van de berg Vitosja, in het Sofiadal dat aan alle kanten omgeven is door gebergten. Drie bergpassen leiden naar de stad, die al sinds de oudheid fungeert als een belangrijke verbindingsplaats tussen de Adriatische Zee en Centraal-Europa met de Zwarte Zee en de Egeïsche Zee.

Door de stad stroomt een aantal rivieren, waaronder de Vladajska en de Perlovska. De Iskar stroomt in haar bovenloop vlak bij Oost-Sofia. De stad staat bekend om haar mineraal- en thermische bronnen. In de vorige eeuw werden er diverse stuwmeren gebouwd.

De stad ligt 150 km ten noordwesten van Plovdiv, de tweede stad van Bulgarije, 390 km ten westen van Boergas en 472 km ten westen van Varna, de twee belangrijkste havensteden van Bulgarije aan de Zwarte Zee.

Geschiedenis

De oudst bekende naam van Sofia is Serdica, naar de Serden, de Thracische stam die hier woonde. Het kwam in 29 v Chr. in Romeinse handen en kreeg de status van ‘’municipium’’.

De Hunnen verwoestten het Romeinse Serdica, waarna de Byzantijnse keizer Justinianus I de stad als Triaditsa herbouwde. De Slavische Bulgaren noemden haar Sredets (= Serdica) en doopten haar in 1376 om tot Sofia, naar de Sveti Sofiakerk. Zes jaar later kwam de stad toe aan het Ottomaanse Rijk. De Turken zouden er bijna vijf eeuwen blijven.

In 1878 namen de Russen tijdens de Russisch-Turkse Oorlog de stad in: Sofia werd na de Turkse nederlaag in 1879 de hoofdstad van het moderne Bulgarije. Het was toen de derde stad van het land: Roese en Varna waren allebei groter. Deze steden en ook Plovdiv, dat wat later tot Bulgarije ging behoren, zou het snel gaan overvleugelen. Tussen 1879 en 1939 nam het inwonertal toe van 20.000 tot 300.000. In de Tweede Wereldoorlog leed Sofia zware schade, waarna de stad in communistische stijl werd herbouwd en uitgebreid.

Stadsbeeld

Het bekendste gebouw van de stad is de Alexander Nevski-kathedraal, die werd gebouwd als aanhankelijkheidsbetuiging aan de Russische bevrijders van 1878, een gebeurtenis die lang doorgewerkt heeft.

De kerk van Sint Joris dateert uit de vierde eeuw en wordt beschouwd als het oudste gebouw van de stad. De kerk van Boyana is versierd met 13e-eeuwse fresco's en staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Economie

Sofia is het belangrijkste centrum van de Bulgaarse economie. De verwerkingsindustrie vertegenwoordigt meer dan 800 grote fabrieken voor onder andere metaal, textiel, rubber, leer, drukkerij en elektronica. Sofia is ook het financiële centrum van het land en huisvest de Bulgaarse Nationale Bank, de Bulgaarse Beurs en de grootste commerciële banken van het land, zoals de HVB Bank, UniCredit Bulbank, DSK Bank en de Verenigde Bulgaarse Bank. Bouw, handel en transport zijn de belangrijkste sectoren van de lokale economie. De stad wordt steeds aantrekkelijker als een outsourcinglocatie voor West-Europese en Amerikaanse multinationals. In Sofia liggen ook de hoofdkwartieren van veel grote Bulgaarse en internationale bedrijven die werkzaam zijn in Bulgarije en Oost-Europa.

Het BBP per hoofd van de bevolking bedraagt 28465 Bulgaarse lev, ofwel ongeveer €14500. Dat is ruim twee keer hoger dan het Bulgaarse gemiddelde en is daarmee het hoogst in Bulgarije. De belangrijkste sectoren zijn de dienstensector (86%) en de industriële sector (14%). Het werkloosheidspercentage bedraagt 3,8% van de beroepsbevolking (anno 2016).

Bevolking

Op 31 december 2018 telt de gemeente Sofia 1.328.120 inwoners, waarvan 1.241.675 in de stad zelf.[3] De bevolking van Sofia is de afgelopen decennia langzaam maar geleidelijk toegenomen, in tegenstelling tot de rest van het land (zie: onderstaand tabel). De bevolkingsgroei is het gevolg van de massale (interne) immigratie uit kleinere steden en het omringende platteland. In 2018 woonde bijna één op de vijf inwoners van Bulgarije in of rondom Sofia. Vanwege de binnenlandse immigratie zijn er slechts een klein aantal mensen met lokale wortels over, die 'Sjopi' worden genoemd. De Sjopi spreken West-Bulgaarse dialecten.

De bevolkingsontwikkeling van de stad en de gemeente Sofia vergeleken met Bulgarije als geheel
Jaar188019001934194619561965197519851992200120112018
stad Sofia 20.501 67.953 287.095 435.000 639.900 802.400 965.700 1.121.800 1.114.900 1.091.772 1.202.761 1.241.675
gemeente Sofia-- 400.705 525.710 724.603 905.287 1.076.741 1.201.719 1.190.126 1.170.842 1.291.591 1.328.120
Bulgarije (totaal) 2.007.919 3.744.283 6.077.939 7.029.349 7.629.254 8.227.966 8.727.7718.948.649 8.487.317 7.932.984 7.364.570 7.000.039

Sofia heeft een laag vruchtbaarheidscijfer: 1,27 kinderen per vrouw.[4] Dit komt doordat de vrouwen in Sofia hoger opgeleid zijn en daarom ook op een latere leeftijd aan kinderen beginnen vergeleken met de rest van Bulgarije.

Etniciteit
Het zigeuner-getto Filipovtsi in het district Ljoelin

Eind negentiende eeuw bestond 56% van de bevolking uit etnische Bulgaren, 30% uit Joden, 7% uit Bulgaarse Turken en 6% uit zigeuners. Vanwege de Holocaust en de daarop volgende massale aliyah is de Joodse gemeenschap nagenoeg compleet verdwenen.

Volgens de volkstelling van 2011 is het aandeel Bulgaren inmiddels tot 96% van de bevolking gegroeid. Verder leeft er een grote groep Roma (zigeuners), vooral in de getto’s Fakoelteta en Filipovtsi in de districten Krasna Poljana en Ljoelin. Volgens officiële cijfers wonen er 18.284 zigeuners in Sofia, terwijl het volgens schattingen om minimaal 40.000 personen gaat. Er leefden verder 6.526 Turken, zo'n 3.100 Russen, 1.700 Armenen en 1.200 Grieken en een paar honderdtal etnische Macedoniërs in de stad.

Religie
Een kerk in Sofia

De meeste inwoners zijn christelijk en behoren tot de Bulgaars-Orthodoxe Kerk. Er leven kleine groepen protestanten, moslims en katholieken. De rest van de bevolking heeft geen religieuze overtuiging.

Religieuze samenstelling (volgens de volkstelling 2011)[5]
Aantal Aandeel
Sofia1.291.591100,0%
respondenten op de volkstelling van 2011 *1.035.17680,1%
Bulgaars-Orthodoxe Kerk892.51186,2%
Protestantisme10.2561,0%
Islam6.7670,7%
Rooms-Katholieke Kerk5.5720,5%
andere religieuze groeperingen4.0100,4%
ongodsdienstig51.0264,9%
geen antwoord65.0346,3%
* De volkstelling van 2011 is niet representatief, aangezien meer dan 250.000 mensen niet hebben gereageerd

Bestuur
Districten van Sofia

De stad is een van de 28 oblasten van Bulgarije. Deze is te onderscheiden van de oblast Sofia, die om de stad heen ligt maar niet de stad zelf bevat. Naast de stad Sofia bevat de hoofdstedelijke oblast nog drie andere steden en 34 dorpen, die in totaal 24 gemeentes vormen. Sommige dorpsnamen zijn zo populair dat ze meerdere keren voorkomen. Een voorbeeld is Lozenets: aan de Zwarte Zee is er ook een mondaine badplaats die Lozenets heet.

  1. Sredets
    2. (stadsdistrict)
  2. Krasno Selo
    3. (stadsdistrict)
  3. Vazrazjdane
    4. (stadsdistrict)
  4. Oborisjte
    5. (stadsdistrict)
  5. Serdika
    6. (stadsdistrict)
  6. Podoejane
    7. (stadsdistrict)
  7. Slatina
    8. (stadsdistrict)
  8. Izgrev
    9. (stadsdistrict)
  1. Lozenets
    2. (stadsdistrict)
  2. Triaditsa
    3. (stadsdistrict)
  3. Krasna Poljana
    4. (stadsdistrict)
  4. Ilinden
    5. (stadsdistrict)
  5. Nadezjda
    6. (stadsdistrict)
  6. Iskar
    7. (gemeentelijk district)
  7. Mladost
    8. (stadsdistrict)
  8. Studentski Grad
    9. (stadsdistrict)
  1. Vitosja
    2. (gemeentelijk district)
  2. Ovtsja Koepel
    3. (gemeentelijk district)
  3. Ljoelin
    4. (stadsdistrict)
  4. Vrabnitsa
    5. (gemeentelijk district)
  5. Novi Iskar
    6. (speciale status)
  6. Kremikovtsi
    7. (gemeentelijk district)
  7. Pantsjarevo
    8. (speciale status)
  8. Bankja
    9. (speciale status)

Sport

De meest succesvolle Bulgaarse voetbalclubs zijn afkomstig uit Sofia. CSKA Sofia is met meer dan 30 landstitels de Bulgaarse recordkampioen en speelt haar wedstrijden in het stadion Bulgarska Armiya. Aartsrivaal Levski Sofia is 26 keer landskampioen geworden en werkt haar wedstrijden af in het Georgi Asparuhov Stadion. In de schaduw van beide grootmachten, werd Slavia Sofia 7 keer landskampioen. Lokomotiv Sofia veroverde 4 landstitels, maar speelt al sinds 2015 niet meer in de Parva Liga.

Partnersteden

Geboren
Zie de categorie Sofia van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.