Roese (stad)

Roese (ook gespeld als Rousse of Ruse; Bulgaars: Русе; Roemeens: Ruse; Turks: Rusçuk) is een stad in Bulgarije en de hoofdstad van de gelijknamige oblast Roese. De stad is gelegen aan de Donau, bij de monding van de Roesenski Lom. Het is de grootste binnenhaven van het land en de vijfde stad naar grootte (zo'n 145 duizend inwoners in 2016). De stad was aan het eind van de Ottomaanse tijd de voornaamste van Bulgarije (26.163 inwoners in 1880). Ze heette destijds Roestsjoek (een Turks verkleinwoord van Roese). In deze stad, die een veelheid aan nationaliteiten herbergde, werd de schrijver en Nobelprijswinnaar Elias Canetti in 1905 geboren. Het stadsbeeld van Roese is niet oriëntaals, zoals bij de meeste Bulgaarse steden, maar uitgesproken Midden-Europees. Roese is een belangrijke industriestad en heeft een universiteit (1954) en de hoogste televisietoren van de Balkan. Een brug verbindt de stad met de Roemeense kant van de Donau.

Roese
Русе
Plaats in Bulgarije

Situering
OblastRoese
Coördinaten43° 51′ NB, 25° 58′ OL
Algemeen
Oppervlakte127 km²
Inwoners (31 december 2016[1]) 144,936
Hoogte29 m
BurgemeesterBosjidar Jotov
Overig
Postcode7000
Netnummer082
Websiterousse.bg
Foto's
Het Battenbergpaleis in Roese, thans museum
Portaal    Bulgarije

Geschiedenis

De Romeinen hadden op de plaats van de huidige stad de nederzetting Sexaginta Prista. Voor hun komst woonden er Thracische stammen. De stad was achtereenvolgens in Byzantijnse, Bulgaarse en Turkse handen, totdat Russische troepen de stad op 8 februari 1878 van de Turken bevrijdden.

In de negentiende eeuw beleefde Roese zijn bloeitijd. Het was een belangrijk handelscentrum, dat in 1864 het bestuurscentrum werd van het Donauvilajet (Tuna Vilayeti), dat onder meer het noorden van het huidige Bulgarije besloeg. In 1866 werd hier de eerste spoorlijn van Bulgarije aangelegd (naar Varna). De stad bracht in deze eeuw bovendien de eerste Bulgaarse bank, verzekeringsmaatschappij, Kamer van Koophandel (1895) en krant (1865) voort.

Bevolking

Bij de eerste volkstelling in 1881 telde de stad Roese 26.163 inwoners, waarmee het de grootste nederzetting in het Vorstendom Bulgarije was. Ter vergelijking: de hoofdstad Sofia had toen nog 20.501 mensen.

Op 31 december 2018 telt de stad Roese 142.902 inwoners.[2] In de nationale volkstelling van 2011 telde de stad nog 149.642 inwoners. De bevolking neemt dus jaarlijks met circa duizend inwoners af. In de jaren '90 van de twintigste eeuw bereikte het aantal inwoners in de stad Roese met 200.000 mensen een hoogtepunt.

De bevolkingsontwikkeling van de gemeente en stad Roese
Jaar18871910194619561965197519851992200120112018
stad Roese 27.194 36.255 57.509 83.453 128.888 159.578 183.746 170.038 161.453 149.642 142.902
gemeente Roese-- 79.294 107.653 148.988 179.917 205.639 188.473 178.379 167.585 159.410

Op 31 december 2018 telt de gemeente Roese 159.410 inwoners. De gemeente Roese omvat naast de stad Roese, ook de stad Marten (3.403 inwoners) en twaalf nabijgelegen dorpen met in totaal 13.105 inwoners. [3]

Etnische samenstelling

In de eerste nationale volkstelling van 1883 telde de stad 26.156 inwoners, waarvan 11.342 Bulgaren, 10.252 Turken, 1.943 Joden, 841 Armeniërs, 476 Duitsers, 291 Grieken, 231 Vlachen, 170 Russen, 113 Serven en Kroaten, 79 zigeuners, 76 Hongaren, 74 Tataren, 58 Italianen, 58 Fransen, 32 Engelsen, 32 Polen en Tsjechen, 19 Perziërs en de overige 69 inwoners behoorden tot kleinere etnische groeperingen.

Bulgaren vormen met 123.469 (circa 90%) mensen de grootste etnische groepering in de volkstelling van 2011. Zo'n 10.128 personen zijn etnische Turken en nog een kleiner deel behoort tot de etnische Roma/zigeuners.

Religie

De Bulgaars-Orthodoxe Kerk is de grootste kerkgenootschap in de gemeente Roese: ongeveer 82% van de bevolking behoort tot deze kerk.[4] Zo'n 6% van de bevolking is islamitisch, minder dan 1% is protestants en minder dan een half procent van de bevolking is lid van de Katholieke Kerk in Bulgarije. Verder is ongeveer 5% ongodsdienstig en de rest heeft geen antwoord gegeven op de volkstelling van 2011.

Cultuur

Roese heeft een symfonieorkest en een operagezelschap (sinds 1914, staatsopera sinds 1949), die regelmatig buiten Bulgarije optreden. In maart vindt er een internationaal muziekfestival plaats.

Verkeer

Een brug voor trein- en wegverkeer (twee verdiepingen) verbindt de stad met Giurgiu aan de Roemeense kant van de Donau. Deze Donaubrug, genaamd Most na druzjbata (brug van de vriendschap/Podul Prieţeniei) werd tussen 1952 en 1954 gebouwd, op initiatief van Stalin. De brug is 2224 m lang en verkeert in slechte staat. Het was de enige brug tussen beide landen, totdat in juni 2013 bij Vidin de Nieuw Europa Brug werd opengesteld.

De oudste spoorlijn van Bulgarije verbindt sinds 1866 de Donauhaven van Roese met de Zwarte Zeehaven van Varna. Sinds 1900 is Roese tevens het eindpunt van de Trans-Balkanlijn. Via Gorna Orjachovitsa is er langs deze spoorlijn aansluiting op de rest van het Bulgaarse spoorwegnet. De spoorverbinding met Giurgiu volgde in 1954. In Roese bevindt zich een spoorwegmuseum.

Het vliegveld van Roese bevindt zich bij het 17 km zuidoostelijker gelegen Sjtraklevo, maar is thans niet in gebruik.

Geboren in Roese
  • Elias Canetti (1905-1994), schrijver en Nobelprijswinnaar (1981)
  • Emil Tabakov (1947), componist, dirigent
  • Marietta Petkova (1968), concertpianiste, Lauréate Juventus van de Fondation Claude-Nicolas Ledoux namens de Raad van Europa
  • Tanyu Kiryakov (1963), schutter
  • Venelina Veneva (1974), atlete
  • Nikolaj Dimitrov (1987), voetballer
  • Silviya Miteva (1986), ritmisch gymnaste
  • Veselin Topalov, schaker
  • Deyan Angeloff Nedelchev
  • Boyko Angeloff Nedelchev
  • Rositza Bordzhieva
  • Mimi Balkanska
  • Boris Chakurov
  • Atanas Kosev
  • Mikhail Arnaudov
  • Sunay Chalukov
  • Peter Petrov-Parcheto
  • Neshka Robeva
  • Nora Cherneva
Zie de categorie Rousse van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.