Ardooie
Ardooie is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt 9.054 inwoners (01/01/2019), Ardooienaars[1] genoemd.
Gemeente in België | |||||
| |||||
Geografie | |||||
Gewest | |||||
Provincie | |||||
Arrondissement | Tielt | ||||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 34.58 km² (2017) 77,65% 9,93% 12,42% | ||||
Coördinaten | 50° 59' NB, 3° 12' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 9.056 (01/01/2019) 49,85% 50,15% 261,92 inw./km² | ||||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 18,23% 59,43% 22,34% | ||||
Buitenlanders | 3,7% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
Burgemeester | Karlos Callens (Groep 82) | ||||
Bestuur | Groep 82 | ||||
Zetels Groep 82 Samenplus | 19 15 4 | ||||
Economie | |||||
Gemiddeld inkomen | 18.362 euro/inw. (2016) | ||||
Werkloosheidsgraad | 2,39% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
Postcode 8850 8851 | Deelgemeente Ardooie Koolskamp | ||||
Zonenummer | 051 | ||||
NIS-code | 37020 | ||||
Politiezone | Regio Tielt | ||||
Hulpverleningszone | Midwest | ||||
Website | www.ardooie.be | ||||
Detailkaart | |||||
ligging binnen het arrondissement Tielt in de provincie West-Vlaanderen | |||||
|
Geschiedenis
De plaats is in 847 vermeld als Hardoga: in territorio Menap quod nunc Mempiscum appellant Rollare, Hardoga, Cokenlare ... (Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France, uitg. Ferdinand Lot, 1943, nr. 92), later (H)ardoye genoemd.
Tweede wereldoorlog
Op 26 mei 1940 bombardeerden de Duitsers de Sint-Martinuskerk waarna ze in vlammen opging. De gemeente werd op 27 Mei 1940 bezet door het Duitse leger en bevrijd op 8 September 1940 door de 1e Poolse Pantserdivisie. In de speciale Nacht und Nebel concentratiekampen werd minstens één weerstander uit de gemeente ter dood gebracht door onthoofding.[2] De slachtoffers worden herdacht op het Ardooise oorlogsmonument.
- Wapenschild van Ardooie
- Vlag van Ardooie
Kernen
Naast Ardooie ligt de deelgemeente Koolskamp. Op het grondgebied ligt nog een dorp en een gehucht. Het dorp Tasse (De Tassche) ligt een tweetal kilometer ten westen van het dorpscentrum, op de grens met de stad Roeselare. Het sluit meer aan op de stedelijke invloedssfeer van Roeselare dan op het dorpscentrum van Ardooie. In het oosten ligt een klein deel van het dorp Sneppe (beter gekend als 't Veld). Dit dorp ligt grotendeels in de buurgemeente Meulebeke. Een deel van de bebouwing ligt in Ardooie. Een derde, en meestal vergeten kern is De Kortekeer. Dit ligt op de verbindingsweg tussen Koolskamp en Beveren. Ondanks dat het grondgebied Ardooie is, is er geen rechtstreekse verbindingsweg met het centrum van Ardooie.
# | Naam | Oppervlakte | Bevolking (2005) |
---|---|---|---|
I (III) (IV) | Ardooie - Ardooie - Tasse - Sneppe | 24,14 | 6.882 |
II | Koolskamp -De Kortekeer | 10,43 | 2.265 |
- Bron: Website Ardooie https://web.archive.org/web/20070405070205/http://www.ardooie.be/
Ardooie grenst aan volgende dorpen en gemeenten:
- a. Lichtervelde (gemeente Lichtervelde)
- b. Zwevezele (gemeente Wingene)
- c. Egem (gemeente Pittem)
- d. Pittem (gemeente Pittem)
- e. Meulebeke (gemeente Meulebeke)
- f. Emelgem (stad Izegem)
- g. Kachtem (stad Izegem)
- h. Roeselare (stad Roeselare)
- i. Beveren (stad Roeselare)
Kaart
Demografische ontwikkeling
- Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; vanaf 1977= inwoneraantal per 1 januari
- 1977: samensmelting met Koolskamp
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Bezienswaardigheden
- de gotische kerktoren van de Sint-Martinuskerk, sedert 1939 een beschermd monument;
- in de kerk van deelgemeente Koolskamp zijn er enkele praalgraven, waaronder dat van Jacob van Lichtervelde, uit de 15e eeuw;
- het herenhuis de Mûelenaere, tegenwoordig bibliotheek. Omstreeks 1830 bouwde Charles Van Dorpe, oudgediende in het leger van Napoleon en chirurgijn, dit herenhuis. Hij liet dit classicistische gebouw over aan zijn neef Conrad de Mûelenaere. Na zijn overlijden betrok zijn zoon, dokter Georges de Mûelenaere de woning, woonde er tot zijn dood en oefende zijn praktijk uit. Sinds eind 1991 heeft de bibliotheek in dit beschermde gebouw zijn intrek genomen. De omwalling van de tuin is opengebroken, en vormt sedert 2005 het Mgr. Roelenspark dat toegankelijk is voor iedereen en een groen baken is midden het centrum.
- het kasteel van Ardooie; met provinciaal domein 't Veld.
- een brouwerijcomplex uit de 19e eeuw, het herenhuis Vanden Bussche, de private voormalige brouwerswoning op het marktplein. Deze patriciërswoning met voorgevel dateert uit 1889 en is beschermd. De brouwzalen zijn deels afgebroken, deels verbouwd tot lofts. Een eetzaal van de gemeenteschool is er in ondergebracht. Deze zijn niet in hun originele staat.
- de Rysselendemolen, gebouwd in 1855;
- Onze-Lieve-Vrouwkerk Onbevlekt Ontvangen op "De Tassche", een amfitheatervormige kerk met losstaande gietijzeren 20 m hoge klokkentoren. Deze kerk is ontworpen door de architecten Lucien Lattrez uit Ardooie en E. Eggermont uit Gent. In de kerk staat een Haïtiaans beeldhouwwerk van André Dimanche uit Port-au-Prince. Deze kerk werd op 15 augustus 2014 officieel ontwijd en zou verder na de nodige bouwtechnische aanpassingen als cultureel centrum fungeren. Op 5 augustus 2015 is dit gebouw volledig vernield door een hevige brand.
- Grot van de Gapaard in de Gapaardstraat. Deze is opgericht in 1924 door mevr. Dupont-Van Coquelaere, en toont grote gelijkenis, zij het weliswaar kleiner in omvang, met de grot van O.L.Vrouw te Lourdes.
- Bomkapelleke in de Kapellestraat te Koolskamp (deze straat kende tot de gemeentefusies de naam Veldstraat). Toen op 20 juni 1944 zich 72 dorpsgenoten voor een bidstonde rond deze kapel hadden geschaard, brak boven Koolskamp een bombardement los. Een bom viel op 5 meter van de kapel, midden de menigte, en brak in 2 stukken middendoor zonder te ontploffen. Wonder boven wonder vielen geen doden of gekwetsten. Zo komt het dat de volksmond deze heilig-Hartkapel herdoopte in het 'Bomkapelleke'. Nog jaarlijks wordt op 20 juni deze gebeurtenis herdacht met een bedevaart en misviering aan deze kapel.
- Het oud gemeentehuis. Werd in 1925-26 door architect Jeroom Deboutte uit Ardooie opgericht. Doet nog steeds dienst als OCMW-Sociaal huis.
Verkeer en vervoer
- De autosnelweg A17/E403 loopt in het westen van de gemeente en heeft twee afritten, één voor Ardooie zelf (afrit 8) en één voor de deelgemeente Koolskamp (afrit 9) die zich weliswaar op grondgebied Lichtervelde bevindt. Parallel, ten oosten van de dorpskern, loopt de steenweg Brugge-Kortrijk (N50).
- Ardooie wordt van Koolskamp gescheiden door de spoorlijn Gent - De Panne. Tot midden de jaren 80 had Ardooie nog twee NMBS-stations: één in het noorden van de dorpskern en één op de wijk "De Kortekeer".
Economie
Ardooie is een industrieel dorp, waar een aantal grote diepvriesgroentebedrijven, o.a. Ardo (vestigingen in Ardooie en Koolskamp), Dicogel-Begro, D'Arta en Homifreez gevestigd zijn.
Ook Planquette (kalfsvlees), Bobrush (borstels en toebehoren), OVA (industriële voertuigen), Sioen Industries (veiligheids- en regenkledij), De Zetel (meubelen), Metafox (meubelen), Louage en Wisselinck (ROB schuifdeurbeslag en conveyors), Voeders Callewaert (dierenvoeders), Afschrift (industriële elektriciteit en automatisering) en Calsa (groothandel verse groenten en fruit) hebben er hun hoofdzetel.
Het dorp won in 2002 en 2005 de prijs voor de beste zakengemeente van België van het tijdschrift Trends.
Onderwijs
- De gemeente telde tot 30 juni 2007 drie vrije (De Boomgaard, De Horizon-De Tassche & Sint-Antonius), twee gemeentelijke (Ardooie & Koolskamp), één secundaire school (Inst. H. Kindsheid) en daarnaast een school voor kinderen met leermoeilijkheden type 2 ("De Hagewinde Roeselare afd. De Tassche"). Intussen werd er een wijziging voorzien voor het gemeentelijk onderwijs: wegens een daling van het geboortecijfer en de stijgende populariteit van de Koolskampse vrije school werd de gemeenteschool in Koolskamp opgedoekt en maakten de resterende leerlingen de overstap naar de hoofdafdeling in Ardooie. Hiermee telt Ardooie sinds 1 september 2007 maar één gemeentelijke school meer. Een naamsverandering werd doorgevoerd, waarna de gemeenteschool sedert september 2010 doorgaat als basisschool "De Zonnebloem". Ook vanaf 2007 verhuisde "De Hagewinde" (afdeling De Tassche) naar "De Zilten" in Roeselare.
- Sinds een aantal jaar is in de voormalige Broederschool een filiaal van de Stedelijke Academie voor Muziek en Woord (SAMW) van Izegem ondergebracht. Er is ook een kinderopvang ('t Filoetje) in gevestigd.
Politiek
Structuur
Geschiedenis
- Ardooie werd tot 1988 bestuurd door een homogeen katholieke meerderheid. Sindsdien door de plaatselijke partij "Groep82" (in 1989-1994 nog met SP), die bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2000, 2006 en die van 2012 2/3 van de zetels binnenhaalde.
- Op 1 januari 1989 werd Karlos Callens (ook Vlaams volksvertegenwoordiger tot en met de verkiezingen in 2013) burgemeester van Ardooie.
- Begin 2011 werd in Ardooie een N-VA-afdeling opgericht, die in 2012 opkwam bij de gemeenteraadsverkiezingen en twee zetels haalde in de gemeenteraad. Zes jaar later trok de partij opnieuw naar de gemeenteraadsverkiezingen met een onvolledige lijst. NVA Ardooie hoopte op een verdubbeling van het aantal zetels in de gemeenteraad, maar mede door een zure campagne online verloren zij beide zetels. Het voortbestaan van de partij wordt intern besproken.
- Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 werd een nieuwe partij "Samenplus" opgericht, ondersteund door de toenmalige oppositie (CD&V en SPa) waarbij ook leden van de partij Groen en onafhankelijke kandidaten zich aansloten.
- Burgemeester voor de periode 2018-2024 blijft Karlos Callens van de GROEP82. Deze partij heeft de meerderheid met 15 op 19 zetels.
- Naar aanleiding van het dalende inwonersaantal zijn er vanaf 2019 maar 19 zetels meer te verdelen in plaats van 21. Na de gemeenteraadsverkiezingen verstevigde de meerderheid zijn aandeel tot 15 zetels.
Zetelverdeling per legislatuur
Zetelverdeling 2019-2024
Zetelverdeling 2013-2018
Zetelverdeling 2007-2012
Zetelverdeling 2001-2006
Burgemeesters van Ardooie
Naam | Leven | Bestuurperiode | Duur mandaat | leeftijd bij aanvang mandaat |
---|---|---|---|---|
Jan-Baptist Van Coquelaere | 1830-1837 | 7 | ||
Louis Beeckman | 1837-1854 | 17 | ||
Victor Van den Bussche | 1824-1887 | 1854-1887 | 33 | 30 |
Cyriel Van den Bussche | 1853-1930 | 1887-1921 | 34 | 34 |
. . . . | ||||
Sercu, Marcel | 1902-1993 | 1947-1970 | 23 | 45 |
Maeseele, Leon* | 1922-1987 | 1971-1987 | 16 | 49 |
Dewitte, Roger | 1928-2016 | 1987-1988 | 1 | 59 |
Callens, Karlos | 1947- | 1989-heden | 31+ | 41 |
* 1986-1987: dienstdoend burgemeester Pierre Nollet
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij | 10-10-1976[3] | 10-10-1982[3] | 9-10-1988[3] | 9-10-1994[3] | 8-10-2000[3] | 8-10-2006[4] | 14-10-2012[5] | 14-10-2018[6] | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 19 |
CVP1/CD&V2 | 58,861 | 13 | 54,71 | 13 | 45,441 | 10 | 29,551 | 6 | 28,541 | 6 | 31,12 | 6 | - | - | ||
N-VA | - | - | - | - | - | - | 11,9 | 2 | 8,1 | 0 | ||||||
SP | - | 11,18 | 1 | 12,72 | 2 | 13,21 | 2 | - | - | - | - | |||||
sp.a-Spirit | - | - | - | - | - | 9,76 | 1 | - | - | |||||||
Inspraak76 | 41,14 | 8 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
GR.TW. | - | 34,12 | 7 | - | 57,25 | 13 | 60,25 | 14 | - | - | - | |||||
GR 821/Groep 822 | - | - | 41,841 | 9 | - | - | 59,142 | 14 | 63,332 | 14 | 67,22 | 15 | ||||
SOKA | - | - | - | - | 11,22 | 1 | - | - | - | |||||||
Samenplus | - | - | - | - | - | - | 24,76 | 5 | 24,80 | 4 | ||||||
Totaal stemmen | 6525 | 6821 | 6964 | 7116 | 7020 | 7030 | 6510 | 6476 | ||||||||
Opkomst % | 96,8 | 95,45 | 95,12 | 95,71 | 94,14 | 94,40 | ||||||||||
Blanco en ongeldig % | 3,14 | 5,2 | 4,06 | 5,4 | 6,01 | 4,95 | 4,25 | 4,20 |
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
Resultaten Provincieraads-, Vlaamse, Federale en Europese verkiezingen Ardooie
Provincieraadsverkiezingen 2018
- Ardooie maakt deel uit van het Provinciedistrict Kortrijk-Roeselare-Tielt.
- Veronique Buyck (Open Vld), Veerle Dejaeghere (Groen)en Hilde Vanheulebroucke (N-VA) stonden op de lijst van dit provinciedistrict. Hierdoor konden inwoners van alle gemeenten binnen dit district op een van deze drie stemmen.
Vlaamse Verkiezingen 2014
Federale Verkiezingen 2014
Europese Verkiezingen 2014
Natuur
In Ardooie ligt het bos 't Veld en loopt de Roobeek die uitmondt in de Mandel.
Cultuur
Zowel Ardooie, als de deelgemeente Koolskamp hebben hun eigen Muziekmaatschappij die ook dezelfde naam dragen. In Ardooie is dit de Kon. Muziekmaatschappij St. Cecilia Ardooie. In Koolskamp is dit de Kon. Muziekmaatschappij St. Cecilia Koolskamp, gesticht in 1946.
Veldroute
Ardooie heeft ook een eigen fietsroute, namelijk de veldroute die start op het marktplein en loopt door de typische vlakke en uitgestrekte West-Vlaamse velden. Langs de route ligt onder andere de Rysselendemolen, het 18e-eeuws kasteel en Koolskamp. De route heeft een lengte van 36 kilometer en loopt bijna volledig in Ardooie.
Evenementen
- Parkconcerten in augustus en allerhande openluchtevenementen.
- Cyclocross in oktober
- Sint-Maartensstoet: Jaarlijks wederkerend volksfeest van Sint-Maarten in november
- Het jaarlijkse "Kampioenschap van Vlaanderen" Wielrennen in Koolskamp
Bekende (ex-)inwoners
- 1604-1675: Arnout van Gheluwe, "de Vlaamse Boer", anti-protestantse schrijver
- 1637-1719: Pieter Cauwe, schrijver
- 1858-1947: Victor Roelens, Witte Pater, Bisschop Opper-Congo
- 1868-1908: Henri Boncquet, beeldhouwer
- 1869-1944: Delfien Vanhaute, priester, componist, schrijver
- 1874-1949: Cyriel Verschaeve, priester, Vlaams voorman, dichter en prozaschrijver, beeldhouwer
- 1914-2002: José de Mûelenaere, priester-leraar, Guido Gezellekenner
- 1928: Lucien Van Acker, ere-gemeentesecretaris, historicus, ere-redacteur van Biekorf (Cultuurtrofee Ardooie 2009)
- 1959: Filip Vanhaecke, marathonloper (ereburger)
- 1965: Marc Degryse, voetballer (ereburger)
- 1967: Günther Lesage, acteur
- 1970: Luc Coghe, regisseur
- 1970: Friedl' Lesage, radio- en televisiepresentatrice
- 1970: Mathias Sercu, acteur (ereburger)
- 1970: Jan Van Hecke, acteur
- 1973: Veerle Dejaeghere, hardloopster (ereburger)
- 1976: Laura Lynn (Sabrina Tack), zangeres (ereburger)
- 1977: Maximus (Yannick Uyttenhove), singer-songwriter
- 1978: Greet Samyn, radiopresentatrice
- 1989: Dennis Cartier (Dennis Parmentier), deejay
- 1992: Michèle Cuvelier, radiopresentatrice
In november 2008 heeft de gemeente ook een eigen Star Walk laten aanleggen voor de ereburgers. Momenteel liggen er vijf sterren, namelijk die van Filip Vanhaecke, Laura Lynn, Veerle Dejaeghere, Marc Degryse en Mathias Sercu.
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
Gemeenten in de provincie West-Vlaanderen | ||
---|---|---|
Alveringem · Anzegem · Ardooie · Avelgem · Beernem · Blankenberge · Bredene · Brugge · Damme · De Haan · De Panne · Deerlijk · Dentergem · Diksmuide · Gistel · Harelbeke · Heuvelland · Hooglede · Houthulst · Ichtegem · Ieper · Ingelmunster · Izegem · Jabbeke · Knokke-Heist · Koekelare · Koksijde · Kortemark · Kortrijk · Kuurne · Langemark-Poelkapelle · Ledegem · Lendelede · Lichtervelde · Lo-Reninge · Menen · Mesen · Meulebeke · Middelkerke · Moorslede · Nieuwpoort · Oostende · Oostkamp · Oostrozebeke · Oudenburg · Pittem · Poperinge · Roeselare · Ruiselede · Spiere-Helkijn · Staden · Tielt · Torhout · Veurne · Vleteren · Waregem · Wervik · Wevelgem · Wielsbeke · Wingene · Zedelgem · Zonnebeke · Zuienkerke · Zwevegem |
Zie de categorie Ardooie van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |