Landelijke intocht van Sinterklaas

Oorspronkelijk werd de intocht in de tweede helft van november gehouden. Om commerciële redenen is dit in 1994 vervroegd naar de zaterdag tussen 10 en 16 november.[1][2] Tegenwoordig wordt de intocht gehouden op de eerste zaterdag na Sint-Maarten, die tussen 12 en 18 november valt.

Aanvankelijk was de begintijd in de middag (begin tussen 13:30 en 14:30 uur), gaandeweg is dit vervroegd. Vanaf 1979 is de vaste begintijd 12:00 uur. Tot en met 1985 duurden de uitzendingen doorgaans 1 uur, in 1986 werden ze in duur verlengd naar 70 à 95 minuten. Tegenwoordig duren de uitzendingen meestal 75 minuten (12:00-13:15 uur), soms met enige uitloop. De uitzendingen werden verzorgd door de NTS, vanaf 1969 door de NOS, vanaf 1995 door de NPS en vanaf 2010 door de NTR.

Vanaf 2001 wordt de intocht dubbel uitgezonden: op de vaste zender NPO 3, en met doventolk op NPO 2 (2001-2005), NPO 1 (2006-2010), Zappelin 24 (2011-2013) en NPO Zappelin Extra (sinds 2014).

In 2002 wordt de intocht geïntegreerd in het Sinterklaasjournaal. Op de plaats van aankomst is er dan een mobiele studio geïnstalleerd van waaruit Dieuwertje Blok de centrale presentatie verzorgt. Verder staat er een verslaggever langs de kade om verslag te doen vanaf de kade. Sinds 2007 wordt deze verslaggeving verzorgd door Jeroen Kramer.

Aankomst met het schip Spanje in 1955

In Amsterdam werd, vanaf 1952, met de motorboot Spanje aangemeerd. De boot meerde af ter hoogte van de Sint Nicolaaskerk. Vanaf 1964 werden voor de landelijke intocht wisselende boten gebruikt, zoals in 1978 van de stoomboot: Hr.Ms. Zeefakkel A903, tot in 1985 stoomschip de Hydrograaf als Pakjesboot 12 in dienst werd genomen.

Omdat de Hydrograaf geen echte stoomboot meer is maar tegenwoordig vaart op een dieselmotor, wordt de rook uit de schoorsteen nagemaakt. Lang gebeurde dit met rookpotten maar sinds 2005 vallen deze onder de Wet wapens en munitie. Om die reden wordt er sindsdien een rookmachine gebruikt.

Sinterklaas heeft niet altijd met Pakjesboot 12 kunnen aankomen. In de jaren 1993, 2001 en 2012 moesten andere boten worden gebruikt omdat Pakjesboot 12 de stad niet kon bereiken, bijvoorbeeld door een te lage brug. Zo werd in 1993 de Pakjesboot 13 (de ss Succes) ingezet, gevolgd door de Pakjesboot 14 (de ss Maria C) in 2001 en de Stoomboot 0475 (de Dilles) in 2012. Bij de intocht van 2019 kon Sinterklaas zelfs helemaal niet per boot aankomen, omdat Apeldoorn, waar deze intocht plaatsvond, niet per boot bereikbaar was. Om die reden kwam de goedheiligman dat jaar met een stoomtrein van de VSM aan.

In onderstaand schema staan de plaatsen waar de Sint vanaf 1952 in Nederland is aangekomen.

Overzichtskaart met alle Sinterklaasintochten van 1952 tot heden.

• In Spanje en andere landen kent men een Driekoningenoptocht; ook deze wordt uitgezonden op televisie. Het gaat om de aankomst van de drie wijzen uit het oosten, begeleid door hun pages die cadeautjes brengen aan de kinderen. Ook hier mogen kinderen brieven schrijven en ze maken hun schoenen schoon. In kuststeden komen de drie wijzen aan met een boot.
• In 2019 werd de Pakjesboot 12 gebruikt bij de lokale intocht van Sinterklaas in Hoorn omdat deze niet bij de landelijke Intocht van Sinterklaas in Apeldoorn kon worden gebruikt.

Zie de categorie Intochten van Sinterklaas van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.