Lootjes trekken

Het idee van lootjes trekken is dat familieleden, gezinsleden, vrienden ieder hun naam en hun verlanglijstje opschrijven waarbij de naam aan een van de anderen verstrekt wordt zonder dat bij de anderen de naam bekend wordt. Het lot bepaalt zo voor wie je een cadeautje moet kopen en een rijm en/of surprise moet maken. Er worden afspraken gemaakt over het te besteden bedrag.

De oorspronkelijke wijze gebeurt door op een stukje papier de naam en het verlanglijstje op te schrijven en het papier dubbel te vouwen waardoor de naam en het verlanglijstje niet zichtbaar zijn. Ook kunnen alleen de namen op de lootjes worden geschreven en dienen de verlanglijstjes te worden opgeschreven op een groot vel dat voor iedereen zichtbaar wordt opgehangen met de namen erbij, zodat duidelijk is van wie welk verlanglijstje is. Hierop wordt dan ook het afgesproken bedrag vermeld. Dit systeem is handig voor woongroepen. De verlanglijstjes kunnen dan in de algemene ruimte van de woongroep worden opgehangen, zodat iedereen van de groep daar kan kijken wat degene die hij/zij getrokken heeft wil hebben. De lootjes worden in een hoed of bakje gedeponeerd. Iedereen trekt uit die hoed of het bakje een lootje. Trekt iemand zichzelf, dan moet opnieuw getrokken worden.

Tegenwoordig worden lootjes vaak getrokken via een internetprogramma of via een spreadsheetprogramma zoals bv. Excel. Hiervoor dien je op een speciale site of in een speciale van internet gedownloade sheet een groep aan te maken met daarin alle deelnemers van het feest. Deze krijgen dan een bericht met daarin een verzoek om een lootje in te leveren door hun naam en verlanglijstje in te vullen en te versturen. Zodra iedereen dat heeft gedaan worden de lootjes getrokken en krijgen alle deelnemers opnieuw een bericht waarna ze weten wie ze getrokken hebben en wat deze persoon wil hebben. Een voordeel van deze manier van lootjes trekken is dat je niet jezelf kunt trekken, zoals bij papieren lootjes het geval kan zijn, waardoor je opnieuw moet trekken. Ook hoeft niet iedereen aanwezig te zijn.

De opkomst van het lootjes trekken, een activiteit gekoppeld aan het sinterklaasgebeuren en sinds enkele jaren ook aan de kerstvieringen, dateert van begin jaren 1950. Naast de kleine kinderen, die sinds mensenheugenis door Sinterklaas met cadeautjes worden verwend op vijf december vonden ook "grotere kinderen" dat zij mochten delen in de feestvreugde.

Midden jaren 1960 ontdekten ook de scholen het verschijnsel "lootjes trekken". In klassenverband wordt het sinterklaasfeest gevierd met een leuk rijm, een cadeautje en soms surprise.

Ook in bedrijven werd rond 1985 het lootjes trekken geïntroduceerd. Het sinterklaasfeest werd toen een gezellig afdelingsfeestje waarbij collega's elkaar legitiem op humorvolle wijze op de kast konden krijgen.

In de grote steden ontdekten studenten, huisgenoten en vriendenclubs massaal het lootjes trekken. Het over en weer geven van kleine cadeaus kwam als alternatief voor het ‘van boven naar beneden’ geven van cadeaus zoals dat jaren het geval was bij de traditionele Sinterklaasvieringen.

• Wichtel