Gemeenschapsgradiënt
Een gemeenschapsgradiënt is een ecologisch begrip dat de geleidelijke overgang in soortensamenstelling in een transsect (doorsnede) van de ene naar de andere levensgemeenschap aangeeft. Een gemeenschapsgradiënt gaat gewoonlijk samen met een ecologische gradiënten. Ecologische gradiënten zijn geleidelijke overgangen tussen twee ecotopen die verschillen wat betreft de abiotische of biotische milieufactoren.
Een voorbeeld van een gemeenschapsgradiënt is te vinden bij de overgang van bos, via bosrand naar grasland, waarin geleidelijk de bossoorten verdwijnen, soorten van boszomen verschijnen en daarna plaatsmaken voor graslandsoorten. Een ander voorbeeld is de samenstelling van de vegetatie op verschillende hoogten in een berggebied.
Het onderzoek aan gemeenschapsgradiënten is de aanzet geweest tot het veelvuldig toepassen van (multivariate gradiëntanalyse) ordinatietechnieken, zoals correspondentieanalyse. De lengte van een gemeenschapsgradiënt kan bijvoorbeeld bepaald worden door middel van detrended correspondence analysis, en wordt dan uitgedrukt in SD. Als de lengte 4 SD is of meer is is de kans op gemeenschappelijke soorten tussen het begin en het einde van de gradiënt zeer klein. Bij langere gemeenschapsgradiënten is voor de aangetroffen soorten vaak een voorkeursgebied aan te wijzen waar deze het best ontwikkeld zijn; dit heet het optimum.