N (spoorwegrijtuig)
N was de Belgische benaming voor een serie rijtuigen die in dienst kwam van de particuliere Belgische spoorwegmaatschappij Nord-Belge. Deze in totaal 18 rijtuigen werden later overgenomen door de Belgische spoorwegen.
N spoorwegrijtuig Nord-Belge
| ||||
 | ||||
De Franse versie van het N-rijtuig. Een museumrijtuig type Express Nord in het Franse Thiviers. | ||||
| Exploitant | Compagnie du Nord – Belge, NMBS | |||
| Aantal | 18 | |||
| Nummering | a3b4: 1 - 4 b9: 9 - 11 c11: 15 - 20 c7p: 27 - 3 | |||
| Fabrikant | Société Franco-Belge, Baume et Marpent | |||
| Ontwerper | Marc de Caso | |||
| Bouwjaar | 1930 | |||
| Asindeling | BoBo | |||
| Spoorwijdte | 1435 mm (normaalspoor) | |||
| Massa | 43,5 - 45,5 ton | |||
| Lengte over buffers | 20,85 m | |||
| Breedte | 2,89 m | |||
| Hoogte | 4,00 m | |||
| Wielen | 8 | |||
| Aantal zitplaatsen | a3b4 1e klasse: 18 a3b4 2e klasse: 32 b9 2e klasse: 72 c11 3e klasse: 88 c7p 3e klasse: 58 | |||
| Maximumsnelheid | 120 km/h | |||
| Remsysteem | Automatische Westinghouse-rem | |||
| Treinverwarming | Stoom | |||
| ||||
Deze Belgische rijtuigen toonden zeer sterke overeenkomsten met een serie van 290 rijtuigen van de Franse Compagnie des chemins de fer du Nord, het moederbedrijf van de Nord-Belge. Deze rijtuigen werden daar Voiture Express Nord genoemd.
De Nord-Belge liet in 1930 de eerste volledig stalen rijtuigen in België bouwen. Het waren coupé-rijtuigen met aan elke zijde vijf deuren.
Uitvoering
a3b4
De 4 rijtuigen 1 - 4 kenden een zijgang met 3 afdelingen 1e klasse van elk 6 zitplaatsen. Daarnaast waren er 4 afdelingen 2e klasse met acht zitplaatsen. Het rijtuigtype kende voor elke klasse een toiletinrichting.
b9
De 3 rijtuigen 9 - 11 kenden 9 afdelingen met daarin totaal 72 zitplaatsen. Elke afdeling tweede klasse kende 8 zitplaatsen. Het rijtuigtype kende twee toiletinrichtingen.
c11
De 6 rijtuigen 3e klasse kenden elf afdelingen van elk 8 zitplaatsen. Zij week hiermee af van de standaard van NMBS, die 10 zitplaatsen zou vormen in dezelfde ruimte.
c7p
Buiten een afdeling 3e klasse voor in totaal 56 personen bestond dit rijtuig voor een deel uit een pakwagenafdeling. In deze afdeling bevond zich ook een kleine uitzichtpost.
Overgang naar NMBS
Nadat de Nord-Belge in 1940/1941 werd overgenomen door de staat kwamen de rijtuigen bij de NMBS, die de rijtuigen tot 1978 inzette. De rijtuigen werden vernummerd. In 1957 werden alle rijtuigen omgebouwd tot rijtuigen 2e klasse.
| Type | Nord-Belge | NMBS 1940 | NMBS 1957 | UIC |
|---|---|---|---|---|
| a3b4 | 1 - 4 | 1001 - 1004 | 32201 - 32204 | |
| b9 | 9 - 11 | 1201 - 1203 | 32301 - 32303 | 50 88 29 26 401 - 403 |
| c11 | 15 - 20 | 1301 - 1306 | 32401 - 32406 | |
| c7p | 27 - 31 | 1701 - 1705 | 39101 - 39105 |
Tweede leven
Meerdere rijtuigen zijn bewaard gebleven als museum- of dienstrijtuig, al zijn enkele wegens de zeer slechte staat waarin zij verkeerden alsnog gesloopt. De NMBS heeft drie rijtuigen opgenomen in de museumcollectie.
Dienstrijtuig
| Nummer | Als | Opmerking | Afbeelding |
|---|---|---|---|
| 32201 | |||
| 32202 | |||
| 32203 | Dienst Elektriciteit en seininrichting | UIC 80 88 983 0 200 | |
| 32204 | |||
| 32301 | |||
| 32302 | |||
| 32403 | Dienst Materieel | UIC 30 88 974 0 025 | |
| 32405 | Dienst Elektriciteit en seininrichting | UIC 30 88 793 0 529 | |
| 32406 | |||
| 39102 |
Museumrijtuig
In eerste instantie werden 7 rijtuigen bewaard voor museumdoeleinden. Op dit moment is het onduidelijk hoeveel rijtuigen er nog aanwezig en rijvaardig zijn. Er zou in het Duitse Kalterherberg bij de restanten van de Vennbahn nog een rijtuig staan.[1]
| Nummer | Bij | Opmerking | Afbeelding |
|---|---|---|---|
| 32303 | CFV3V | ||
| 32401 | |||
| 32402 | CFV3V | ||
| 32404 | |||
| 39101 | |||
| 39103 | |||
| 39104 | CFV3V |
 |
Zie de categorie SNCB N van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|