Motortram

Een motortram, in Nederlandstalig België een spoorauto genoemd, is een tram die wordt voortbewogen door een verbrandingsmotor. In de beginperiode van de motortrams, in de jaren twintig, was dit vaak nog een benzinemotor, maar vanaf de jaren dertig reden motortrams meestal met een dieselmotor. Ook waren er dieselelektrische motortrams, waarbij de dieselmotor de stroom leverde voor de elektromotoren. Veelal werden bestaande stoomtramrijtuigen als aanhangrijtuigen getrokken.

Een spoorauto

Varianten

Bij motortrams zijn twee varianten mogelijk. Een mogelijkheid was dat een auto met benzine- of dieselmotor een aanhanger op rails voorttrok. Deze aanhangers waren meestal eerder in gebruik als paardentram. Een andere mogelijkheid was een tram met ingebouwde motor op gas, diesel of benzine.[1] Hiervan heeft zelfs een gelede variant van bestaan: tram 501/502 van de RETM. Deze heeft slechts gereden van 1924 tot 1928.[2]

In de 20e eeuw
Een type motortram (spoorauto) dat op veel niet-geëlektrificeerde buurtspoorlijnen reed, hier in bedrijf bij de Tram van Han.
Motortram Sperwer, die vroeger bij de RTM reed

De motortram werd ontwikkeld om de dure stoomtram te vervangen door een goedkopere exploitatievorm. Vanaf de jaren twintig kreeg de stoomtram steeds meer concurrentie van de autobus, in de jaren dertig kwam daar nog de economische crisis bij. In Nederland en in andere landen waren diverse stoomtrambedrijven die motortrams inzetten en daarmee de vervanging door autobussen konden uitstellen. Vooral de Gooise Tram en de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij (RTM) gebruikten vanaf de jaren dertig op grotere schaal motortrams. Ook bij de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (NTM) in Friesland, de Gelderse Tram, de Maas-Buurtspoorweg (MBS) en de Zeeuws-Vlaamse Tramweg Maatschappij (ZVTM) werden motortrams ingevoerd.

RTM

Na 1950 waren alleen bij de RTM nog motortrams in gebruik, die daar uiteindelijk alle stoomtrams vervingen. Het na de Tweede Wereldoorlog van de MBS en ZVTM overgenomen materieel verrichtte bij de RTM nog een aantal jaren nuttige diensten. In de jaren zestig werden uiteindelijk ook de motortrams van de RTM door autobussen vervangen. Het langst in dienst geweest is het uit drie wagens bestaande Sperwerstel, dat plek vond bij het Rijdend Tram Museum (RTM) te Ouddorp.

België

Ook de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen in België heeft op vele lijnen waar elektrificatie niet lonend was, spoorauto's in dienst gehad.

In de 21e eeuw

Sinds eind 2006 rijden bij de RegioTram in Kassel duo Alstom RegioCitadissen waarbij deels met pantograaf op een geëlektrificeerd baanvak wordt gereden en deels met een diesel-elektrische motor op een niet geëlektrificeerd baanvak. Ook in Nordhausen rijdt er tram op een niet-geëlektrificeerd metersporig traject (zie tram Nordhausen). Omdat deze tramrijtuigen zowel op diesel als ook op elektriciteit kunnen rijden, zijn het in feite hybride voertuigen.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.