SJ X2

Ook de Zweedse spoorwegen (Statens Järnvägar) zagen zich, vanaf de jaren 1960, met de vraag geconfronteerd, hoe aan de concurrentie van de auto en het vliegtuig het hoofd te bieden. Het bestaande spoorwegnet liet, door de vele bochten (in spoorwegjargon: bogen), weinig versnelling van de diensten toe. In het relatief dunbevolkte land was het bouwen van een net van aparte hogesnelheidslijnen geen economisch haalbare optie. Besloten werd gebruik te maken van kantelbaktreinen. Hierbij beweegt de rijtuigbak in bochten naar de binnenkant van de bochten. Door de verplaatsing van het zwaartepunt van het rijtuig, kunnen bogen met hogere snelheid bereden worden. Aanpassingen aan de infrastructuur konden beperkt blijven tot uitbreiding van het seinstelsel: de kosten hiervan bedroegen een fractie van de kosten die met een complete nieuwe lijn gemoeid zouden zijn.

Het treinstel werd in de jaren 1960 door Kalmar Verkstad ontwikkeld en gebouwd. Na experimenten, begonnen in de jaren 70, werden vanaf 1990 onder de naam X2000 treinstellen van het type X2 ingezet op een aantal verbindingen. De treinen werden voor meer comfort bij hoge snelheid van kantelbaktechnologie voorzien.

De treinen werden geleverd door ABB/Adtranz (nu Bombardier). Aanvankelijk hadden de treinstellen alleen eerste klasse; vanaf 1995 ook tweede klasse. De maximale snelheid bedraagt 200 km/u. In vergelijking met "pure" hogesnelheidstreinen is dit bescheiden te noemen, doch deze snelheidwinst is voldoende om een aanmerkelijke tijdwinst te realiseren. De reistijd tussen Stockholm en Göteborg is met een uur teruggebracht.

Deze treinen worden in de toekomst door SJ vervangen door treinen van de serie X 55 van het Bombardier-type Alfa.

In september 2012 keerde het 44ste treinstel gebouwd voor "Xinshisu" te Hongkong terug in Zweden. Dit treinstel was in 2007 buiten dienst gesteld. Het treinstel gaat bij de aanstaande revisie van alle treinstellen als onderdeelleverancier dienen. De rijtuigen worden gebruikt om een aantal treinstellen te verlengen.[1]

In juni 2013 maakte SJ bekend dat 36 treinstellen bestaande uit 6 delen tussen 2014 en 2019 door Stadler Rail en Asea Brown Boveri gemoderniseerd zullen worden. Het gaat hierbij om het interieur en de techniek. Het eerste treinstel bestaande uit motorwagen, tussenrijtuig en stuurstandrijuig wordt in de werkplaats van de SOB te Samstagern omgebouwd.[2] Deze treinstellen zouden hierdoor tot 2035 dienst kunnen doen.[3] Stadler Rail gaat hiervoor in Zweden een nieuwe standplaats inrichten.

Op 1 januari 2011 botste in het station Malmö Centraal een lege X2000 met hoge snelheid op een stootblok. De schade aan de trein was zeer groot. De machinist raakte, als enige persoon in de trein, lichtgewond.[4]

De trein is samengesteld uit een motorwagen met vier tot zes tussenwagens en een stuurstandwagen. De tussenwagens en de stuurstandwagen zijn uitgerust met kantelbaktechniek. Een aantal treinen die van en naar Kopenhagen dienstdoen zijn aangepast om op de Deense bovenleidingspanning te kunnen rijden.

De treinen zijn comfortabel uitgevoerd, met airconditioning en een buffetrijtuig, en beschikten bij de indienststelling over een fax ten behoeve van de reizigers. Bij het rijden van twee treinen in treinschakeling wordt een aparte kabel voor hoogspanning aangebracht. (zie foto)

tweede klasse in de X2000

In 2005 werden de treinen uitgerust met draadloos internet door middel van een wifiverbinding. Deze was gratis beschikbaar voor de 1steklassepassagiers en tegen betaling voor de 2de Klasse. Anno 2014 zijn de treinen uitgerust met een 4G-verbinding, die voor alle passagiers gratis is. De plaatsing van signaalversterkers verbetert de bereikbaarheid van mobiele bellers.

De treinen werden door de Statens Järnvägar (SJ) op de volgende trajecten ingezet:

• Ulf Diehl & Lennart Nilsson, Svenska lok och motorvagnar 1982, Frank Stenvalls Förlag: Malmö. ISBN 91-85098-34-5
• Spoorwegen; diverse jaargangen. Gerrit Nieuwenhuis, Richard Latten. Uitgeverij de Alk BV, Alkmaar.

• Lijst van Zweedse spoorwegmaatschappijen
• Categorie:Spoorlijn in Zweden

• (sv) (en) Statens Järnvägar - Officiële site
• Banverket - Officiële site van de Zweedse spoorwegbeheerder

• 
  SJ X2 gekoppeld met X2 op 10 juli 2007 te Malmö C
• 
  rolstoellift op balkon van rijtuig 6

Zie de categorie SJ X2 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.