kijken

Nederlands

Uitspraak

Geluid: kijken (hulp, bestand)
IPA: /ˈkɛɪkə(n)/

Woordafbreking

kij·ken

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘zien’ voor het eerst aangetroffen in 1350 [1]

afkomstig van:

Middelnederlands: kiken

Germaans: *kīkanan

Verwant in Germaans:

West: Engels: keek, Duits: gucken, Fries: kykje

Noord: Zweeds: kika, Deens: kigge, IJslands: kikja

Werkwoord

kijken

~ naar: gericht of met aandacht waarnemen met het oog

- Hij liep weer naar mooie meisjes te kijken.
~ naar: een probleem onder ogen nemen (en er eventueel wat aan doen)

- Je moet daar echt naar laten kijken, dat is niet normaal.
iets ~

- Hij zat videoclips te kijken.

Verwante begrippen

zien

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Kijkduin
kijk- en luistergeld
kijk-in-de-pot
kijkavond
kijkbuis
kijkcijfer
kijkdag
kijkdichtheid

kijkspel
kijkster
kijktelefoon
kijkuit
kijkvee
kijkvenster
kijkvoer
kijkwijzer
kijkwoning

Uitdrukkingen en gezegden

Kijken alsof men z'n laatste oortje versnoept heeft.

verlegen en beteuterd kijken

Kijken of men het in Keulen hoort donderen

Stomverbaasd zijn

Achter de coulissen kijken

kijken hoe een organisatie van binnen werkt

Achter de schermen kijken

zien hoe alles in z'n werk gaat

Dat is koffiedik kijken

De kat uit de boom kijken

Door een hennepen venster moeten kijken

opgehangen worden

Hij kijkt of hij zijn laatste oortje heeft versnoept

hij kijkt heel ongelukkig

Iemand op de vingers kijken

steeds kijken wat iemand doet, en of die het goed doet

Je moet een gegeven paard niet in de mond kijken.

je moet niet te kritisch zijn over cadeaus, of koopjes

Op zijn neus kijken

beteuterd zijn / onaangenaam verrast zijn

Te diep in het glaasje kijken

te veel alcohol drinken en daardoor erg dronken zijn

Van achteren kijk je de koe in de kont

Zich in de kaart laten kijken

Geheim prijsgeven

Zuinig kijken

teleurgesteld of verdrietig kijken

Vertalingen

1.

Afrikaans: kyk ^(af)
Arabisch: نظر ^(ar)
Armeens: նայել ^(hy)
Bretons: sellout ^(br)
Bulgaars: гледам ^(bg)
Catalaans: mirar ^(ca)
Chinees:
- Mandarijn: 看 ^(cmn)
Deens: kikke ^(da)
Duits: gucken ^(de), kucken ^(de), wachen ^(de)
Engels: look ^(en), watch ^(en)
Esperanto: rigardi ^(eo)
Estisch: vaatama ^(et)
Ewe: kpɔ ^(ee)
Faeröers: líta ^(fo)
Fins: katsoa ^(fi)
Frans: regarder ^(fr)
Grieks: κοιτάζω ^(el) (kitázo), βλέπω ^(el)
Hebreeuws: הסתכל ^(he)
Hindi: देखना ^(hi)
Hongaars: néz ^(hu)
IJslands: kíkja ^(is), horfa ^(is), sjá ^(is), líta ^(is)
Ido: regardar ^(io)
Iers: amharc ^(ga), féach ^(ga)
Interlingua: reguardar ^(ia)
Italiaans: guardare ^(it)
Japans: 見る ^(ja), 観る ^(ja)
Koerdisch: ته‌مه‌شاکردن ^(ku)
Koreaans: 보다 ^(ko)
Latijn: video ^(la)

Macedonisch: гледа ^(mk)
Mongools: харах ^(mn)
Nauruaans: ober ^(na)
Nedersaksisch: kieken ^(cs)
Noors: se ^(no), skue ^(no), lita ^(no)
Oekraïens: дивитися ^(uk) onvoltooid, подивитися ^(uk) voltooid, дивитися ^(uk)
Perzisch: نگاه کردن ^(fa)
Pools: zobaczyć ^(pl), patrzeć ^(pl), popatrzeć ^(pl)
Portugees: olhar ^(pt)
Quechua: qaway ^(qu), qhaway ^(qu)
Roemeens: uita ^(ro), privi ^(ro)
Russisch: смотреть ^(ru)
Schots: leuk ^(sco), luke ^(sco), luik ^(sco)
Schots-Gaelisch: amhairc ^(gd), coimhead ^(gd), seall ^(gd)
Siciliaans: taliari ^(scn)
Sloveens: gledati ^(sl)
Slowaaks: dívať sa ^(sk)
Spaans: mirar ^(es)
Swahili: angalia ^(sw)
Telugu: చూచు ^(te)
Thai: มอง ^(th)
Tsjechisch: dívat se ^(cs) imperfectief, podívat se ^(cs) perfectief, koukat ^(cs) imperfectief, kouknout ^(cs) perfectief
Turks: bakmak ^(tr)
Urdu: دیکھنا ^(ur)
Vietnamees: nhìn ^(vi)
Wit-Russisch: глядзець ^(be)
Zweeds: titta ^(sv), se ^(sv), kika ^(sv), kolla ^(sv), spana ^(sv)

Gangbaarheid

Het woord kijken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'kijken' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

"kijken" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[p{{{1}}}-1] "kijken" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
kijken 'kɛɪkə(n)	keek kek	gekeken ɣə'kekə(n)
klasse 1	volledig