Unie van Rusland en Wit-Rusland

Aanvankelijk beloofde president Loekasjenko om een gezamenlijke munteenheid in te voeren per 1 januari 2004, maar dit werd vervolgens uitgesteld tot het jaar erop, met in 2005, 2006 en 2007 hetzelfde verhaal. En in 2007 kondigde de Nationale Bank van Wit-Rusland zelfs aan dat de Wit-Russische Roebel vanaf 1 januari 2008 zal worden gekoppeld aan de Amerikaanse Dollar in plaats van de Russische Roebel.[9]

Beide landen hadden oorspronkelijk een omzetbelasting (btw) ingesteld om hiermee de uniestaat te financieren, maar vanaf 1 januari 2005 werd de btw weer ingezameld in het land van bestemming, zoals in de meeste andere landen. Hierdoor ontstond veel verwarring en de handel tussen beide landen raakte er behoorlijk door verstoord. Op 10 februari 2005 hielden ondernemers in Wit-Rusland gedurende 1 dag een waarschuwingsstaking, waarbij ze protesteerden tegen de nieuwe btw-constructie tussen beide landen, alsook tegen het economisch beleid van de autoritaire Loekasjenko.

• Abchazië en Zuid-Ossetië: in informele verklaringen hebben de Abchazische en Zuid-Ossetische premiers interesse getoond in deelname aan de unie, waarbij de woordvoerder van de unie eveneens interesse toonde. Tot dusverre zijn er echter nog geen formele verzoeken ingediend.[10]

• Kazachstan: Kazachstan heeft interesse getoond in het vormen van een aparte douane-unie met Rusland en Wit-Rusland tegen 2010. Er zijn verder besprekingen geweest over het toelaten van Kazachstan als volledig lid na verloop van tijd.[11]

• Kirgizië: De Kirgizische oppositie liet in 2007 een referendum houden onder de bevolking, waarbij de bevolking werd gevraagd om hun mening over deelname van het Centraal-Aziatische land.[12]

• Moldavië: In 2001 verklaarde de Moldavische president Vladimir Voronin direct na zijn verkiezing dat hij plannen had voor het land om zich aan te sluiten bij de unie. Er kwamen besprekingen, maar na verloop van tijd werd het stil hieromtrent. Moldavië heeft verklaard zowel aan de Unie te willen deelnemen alsook aan de Europese Unie, die echter vaak als tegenstander van de Russische Uniestaat wordt gezien. De huidige positie van Moldavië is onbekend.[13][14]

• Servië: Servië heeft een aantal malen te kennen gegeven deel te willen nemen aan de unie. In 1999 keurde het parlement van de toenmalige Federale Republiek Joegoslavië een plan goed voor deelname van het land aan de unie.[15] In 2007 verklaarde Tomislav Nikolić (toenmalig vicevoorzitter van de ultra-nationalistische Servische Radicale Partij) tijdens een toespraak dat hij wenste dat het land de banden met de Unie zou versterken en uiteindelijk toe zou treden tot de unie.[16] Nikolić was tussen 2012 en 2017 president van Servië.

• Transnistrië: Transnistrië heeft nog geen officieel verzoek tot intreding in de uniestaat afgegeven, maar door analisten wordt hiervan wel uitgegaan. Transnistrië is een volgens eigen zeggen zelfstandige staat op volgens internationaal recht Moldavisch grondgebied, gelegen tussen Oekraïne en Moldavië. In het niet-erkende staatje zijn ongeveer 1500 Russische militairen gelegerd. In 2006 stemde de bevolking, waaronder ook niet-Russen, met een grote meerderheid voor een vereniging van hun land met Rusland.

Op 15 december 2006 vonden nieuwe besprekingen plaats over de unie.[17] Tegen januari 2007 leken de besprekingen echter weer te staken. Loekasjenko verklaarde: "De Russische leiding eist dat we onderdeel worden van de Russische Federatie - dat is wat er in de hoofden van de Russische leiding zit. Ik wil de soevereiniteit en onafhankelijkheid [van Wit-Rusland] niet begraven."[18]

Op 19 oktober 2007 kondigde de Russische premier Viktor Zoebkov echter aan dat het budget van de uniestaat met ten minste 10 procent zou groeien[19], hetgeen leidde tot speculatie dat de Russische overheid haar interesse nog niet had verloren in het project.

Van 13 tot 14 december 2007 werd in Minsk een bespreking gehouden tussen de beide presidenten Loekasjenko en Poetin en de staatssecretaris van de unie Pavel Borodin, waardoor er opnieuw belangstelling van de media ontstond over een mogelijke voortzetting van de unie. Tijdens de bespreking kwamen onderwerpen aan bod als een unieparlement (dat eerder al gepland was, maar nooit werd gerealiseerd) en een oprichtingsdocument voor de unie, een document dat de autoriteit van de unie potentieel zou kunnen versterken. Volgens staatssecretaris Borodin werden vijf varianten van dit laatste document besproken tijdens de bijeenkomst, die elk een 7 tot 10 jaar durende overgangsperiode zouden inhouden, tijdens welke de unie vorm zou moeten krijgen. Tijdens de bijeenkomst werden daarnaast zaken rond handel en energie besproken.[20]

Op 27 mei 2008 benoemde president Loekasjenko de Russische premier en vroegere president Vladimir Poetin tot Voorzitter van de Raad van Ministers.[21] Deze zet leidde tot speculatie dat de unie een significante politieke transformatie zal ondergaan. Tijdens dezelfde bespreking werd door Borodin aangekondigd dat het budget van de unie voor 2009 in totaal 6 tot 7 miljard Russische roebel (tot 200 miljoen euro) zou bedragen, meer dan 2 miljard meer dan in 2008 maar nog altijd een miniem bedrag in verhouding tot staatsbegrotingen.

Op 3 februari 2009 werd definitief een akkoord ondertekend, dat Rusland en Wit-Rusland binnen een korte termijn een gezamenlijk raketschild met kernwapens zullen bouwen in het westen van Wit-Rusland ter "verdediging van het luchtruim van de Uniestaat".[1] Daarna volgde echter een omslag in de bilaterale betrekkingen. In mei 2009 boycotte Wit-Rusland een vergadering in Moskou over de oprichting van een snelle reactiemacht wegens een geschil over de invoer van zuivel. Een paar weken later werd een verscherping van de douanecontroles van kracht. Loekasjenko zocht daarop toenadering tot het westen en ontsloeg zelfs enkele oppositieleden uit de gevangenis. Ook werd na 13 jaar de douane opnieuw ingesteld aan de Wit-Russisch-Russische grens en trad Wit-Rusland toe tot het Oostelijk Partnerschap.