Transseksualiteit

Transseksualiteit is het fenomeen waarbij een persoon zichzelf beschouwt als niet behorend tot het bij de geboorte vastgestelde geslacht en/of het (niet te veranderen) genetische geslacht, en in veel gevallen ook de behoefte heeft dit gevoel vorm te geven. De term 'transseksualiteit' kan ook duiden op het proces van een persoon die bezig is met een lichamelijke verandering van de ene naar de andere sekse. Dit proces begint meestal met de zogenaamde real-life test en wordt uiteindelijk in veel gevallen afgerond met een of meer geslachtsaanpassende operaties.

Seksuele en genderdiversiteit

Algemeen
gender · sekse/geslacht
seksuele geaardheid
genderidentiteit
holebi · lgbt

Sekse/geslacht
vrouw · intersekse · man
transseksualiteit

Genderidentiteit
androgynie
cisgender
genderqueer
queer
transgender
travestie

Voorkeur op basis van geslacht
autoseksualiteit
biseksualiteit
heteroseksualiteit
homoseksualiteit
lesbianisme
panseksualiteit
polyseksualiteit

Voorkeur op basis van leeftijd
efebofilie
gerontofilie
hebefilie
pederastie
pedofilie

Voorkeur op basis van gedrag of objecten
bdsm
fetisjisme
infantilisme

Overige voorkeuren
aseksualiteit
polyamorie
parafilie

Een transvrouw in Parijs, Frankrijk, oktober 2005, bij Existrans, een jaarlijks evenement om aandacht te genereren voor de rechten van trans- en interseksuelen.
Transseksualiteitssymbool

Transseksualiteit gaat gepaard met de psychische diagnose genderdysforie, waarbij er bij de persoon in kwestie een verschil bestaat tussen de beleefde genderidentiteit en de biologische sekse. Hieruit kan de wens volgen om in transitie te gaan naar het andere geslacht. Omdat genderdysforie in verschillende gradaties voorkomt zal niet iedere genderdysfore persoon de volledige transitie willen doorlopen.

Sommigen voelen zich tussen de geslachten in; non-binair (non-binary in het Engels), anderen zien hun genderidentiteit als fluïde; genderqueer, waarbij anderen al voldoening halen uit crossdressing. Voor dit ruimere begrip wordt vaak de parapluterm transgender gebruikt, of queer; een term die zowel seksuele- als genderdiversiteit omvat.

In een klinische setting werd vroeger vaak de term transseksualiteit gebruikt, met de invoering van de DSM-IV werd dit geslachtsidentiteitsstoornis. Sinds de DSM-5 wordt de term genderdysforie gebruikt. Transseksualiteit heeft immers maar zijdelings te maken met seksualiteit, en wordt niet langer als stoornis gezien. Het besluit om over te gaan tot een lichamelijke verandering komt voort uit dysforie oftewel onvrede.

Transseksuelen wensen te worden aangeduid met het geslacht waarmee ze zich identificeren. Zo wordt een man-naar-vrouwtransseksueel een (trans)vrouw genoemd, een vrouw-naar-mantransseksueel een (trans)man. Ook worden wel de Engelse afkortingen MTF (Male-to-Female) en FTM (Female-to-Male) gebruikt.

Voorkomen en oorzaken

Uit onderzoek (Swaab et al)[1][2][3] is gebleken dat er een verschil is in volume van een kern het hersengebied de hippocampus. Bij transseksuelen met XY-chromosomen is het volume van deze kern vergelijkbaar met die van een niet-transseksuele vrouw (met XX-chromosomen dus).

Ten aanzien van hoe vaak het voorkomt bestaat enige onduidelijkheid. Officiële cijfers spreken vaak nog van 1 op 30.000 of nog minder. Deze cijfers zijn gebaseerd op oude onderzoeken uit de tijd dat dit in de westerse wereld nog amper bespreekbaar was. Neurobioloog Dick Swaab stelde cijfers vast van 1 op 10.000 (man-naar-vrouwtransseksualiteit) en 1 op de 30.000 (vrouw-naar-mantransseksualiteit). Mensen met autisme hebben vaker dan gemiddeld het gevoel dat ze "in een verkeerd lichaam zitten".[4]

Het totaal aantal personen dat in Nederland middels een medische transitie van geslacht veranderd is wordt geschat op 7000 tot 8000, inclusief kinderen en adolescenten. Tussen 2008 en 2013 steeg het aantal aanmeldingen voor een transitie van 250 naar 1000 personen die zich jaarlijks bij een genderteam meldden. Lang niet altijd wordt daadwerkelijk tot een geslachtsveranderende operatie overgegaan. De sterke stijging houdt verband met het feit dat het sinds 2014 makkelijker is geworden om iemands geslacht in de geboorteakte te laten wijzigen. Direct na de betreffende wetswijziging werd daar door 770 transgenders gebruik van gemaakt.[5] De stijging hield ook tussen 2013 en 2018 aan: het aantal personen dat zich hiervoor bij het Amsterdam UMC (als opvolger van het VU medisch centrum) meldde steeg van 2000 naar 4000 per jaar. Hierdoor liepen de wachttijden op tot twee jaar en stonden in 2018 zo'n 900 personen op de wachtlijst.[6]

Voor België kwam medio 2017 het totaal aantal personen dat verandering van geslacht in de aktes van de Burgerlijke stand had laten doorvoeren uit op 992 (gerekend vanaf januari 1993).[7]

Voor de Verenigde Staten leverde journalistiek onderzoek door Lynn Conway uit 2001[8] een voorkomen tussen de 1 op 500 en 1 op 2500. Zij baseert zich hierbij voornamelijk op het aantal operaties in de Verenigde Staten. Indien men kijkt naar het aantal Hijra (een aparte kaste van transseksuelen) in India, is dit zelfs nog hoger.

Transseksualiteit bij kinderen

Tegenwoordig kunnen genderkinderen al vroegtijdig hulp krijgen van het genderteam van het VU medisch centrum. In eerste instantie moet uitgesloten worden dat er sprake is van een psychiatrische stoornis, waarbij waanbeelden over genderidentiteit een rol spelen. Ook moet uitgesloten worden dat homoseksualiteit verward wordt met genderdysforie. Pas dan is er sprake van een diagnose op basis van DSM-5; genderdysforie.

Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 2 tot 30% van de kinderen die tekenen van genderdysforie vertonen tijdens hun jeugd, daadwerkelijk in transitie zullen gaan als adolescenten of jonge volwassenen.[9]

Na aanmelding bij het genderteam komt het kind op een wachtlijst te staan. In december 2017 was deze wachtlijst 10 maanden. Als het kind wordt opgeroepen krijgt het eerst een intakegesprek met één of beide ouders/verzorgers. Vervolgens vinden er minimaal zes gesprekken plaats bij een psycholoog, psychologische tests, een psychiatrisch consult en wordt er gesproken met ouders, familie en school. Wanneer de diagnose genderidentiteitsstoornis (oftewel transseksualiteit) is gesteld en het kind is minimaal 12 jaar, dan kan het medicijn Decapeptyl worden voorgeschreven, dat de puberteit uitstelt. Op de leeftijd van 16 jaar, wanneer het kind juridisch gezien op een leeftijd komt om zelf beslissingen te nemen over medische behandelingen, is het mogelijk om te starten met hormoonbehandeling. Heeft het kind dan nog steeds genderdysfore gevoelens, dan kunnen hormonen behorende bij de gewenste geslachtsrol worden toegediend zodat het lichaam zich in de gewenste richting verandert. Is een kind 18 geworden, dan kan het de geslachtsaanpassende operatie krijgen.

Transseksualiteit bij volwassenen

Transitie op latere leeftijd kan ingewikkelder zijn dan als adolescent. Het lichaam heeft zich namelijk al ontwikkeld naar het geboortegeslacht en dit is moeilijk "uit te wissen".

Uit wetenschappelijk onderzoek in de Verenigde Staten, Canada en het Verenigd Koninkrijk, inzake de invloed van een transseksuele ouder op de gesteldheid van kinderen is gebleken dat transseksualiteit goed uit te leggen is aan kinderen en geen negatieve invloed heeft. Het verbreken van het contact met de transseksuele ouder leidt echter wel tot psychische beschadiging van het kind, het ouderverstotingssyndroom (PAS).

Na een uitvoerig psychologisch onderzoek en zo nodig psychiatrisch onderzoek door het genderteam kan men het groene licht krijgen voor de geslachtsaanpassende behandeling. Deze wordt in enkele stappen gedaan. Een volledige geslachtsaanpassende behandeling duurt doorgaans vier tot vijf jaar.

Fase 1: Diagnostische fase

Na aanmelding bij een genderteam wordt een persoon eerst uitgenodigd voor een screeningsgesprek. In tegenstelling tot de behandeling bij jongeren – die per definitie aan de diagnostische fase mogen beginnen – wordt bij volwassen na het screeningsgesprek besloten of zij bij het genderteam aan het juiste adres zijn. In onder andere Nederland en België start er daarna een diagnostische fase. Deze fase is bedoeld om in kaart te brengen of er bij deze persoon sprake is van genderdysforie. Dit gebeurt onder andere door het afnemen van psychologische testen en minimaal vier gesprekken met een vaste psycholoog. Indien nodig wordt er een second opinion gedaan door een psychiater van het team. Daarnaast wordt onderzocht of er sprake is van andere problematiek (comorbiditeit). Ten slotte is deze fase bedoeld om in te schatten of de geslachtsaanpassende behandeling een oplossing zou bieden voor de genderdysforie van deze persoon, en of deze de behandeling op dat moment mentaal en fysiek aankan. Deze reeks van gesprekken wordt afgesloten met een adviesgesprek. Tijdens dit gesprek wordt de diagnose besproken en advies gegeven over een eventuele medische dan wel psychologische behandeling. Er zal alleen een geslachtsaanpassende behandeling plaatsvinden als het hele genderteam ermee instemt dat de persoon deze behandeling aankan en hierbij gebaat zou zijn. Hierbij worden ook medische contra-indicaties besproken, zoals roken en overgewicht. Als er geen sprake blijkt te zijn van een diagnose genderdysforie wordt er uiteraard geen geslachtsaanpassende behandeling gedaan, maar andere hulp geadviseerd.

Fase 2: Hormoonbehandeling en 'real-life test'

Als eenmaal de diagnose gesteld is, wordt van de persoon in kwestie verwacht om – als dat niet al het geval is – te gaan leven in de rol van het gewenste geslacht. Deze fase wordt de real-life test of sociale rolwisseling genoemd. Tegelijk daarmee start de hormoonbehandeling. Hierdoor worden de uiterlijke kenmerken van het andere geslacht geleidelijk aan ontwikkeld, bijvoorbeeld afnemende dan wel toenemende baardgroei en andere lichaamsbeharing. Dit is vaak een moeilijke fase omdat de toegediende hormonen die tijd nodig hebben om het lichaam er vrouwelijker of mannelijker uit te laten zien.

Het onderdrukken van testosteron en toediening van oestrogenen heeft geen invloed op baardgroei, elektrische epilatie of laserbehandeling is dan nodig. De stem verandert niet door de hormonen bij transvrouwen die wel de puberteit doorgemaakt hebben. Door logopedie kan men langzaamaan leren met een vrouwelijkere toonhoogte en intonatie te spreken. Vaak nemen personen al onbewust een vrouwelijker stemgebruik door het kopiëren van stemgebruik van vrouwen in de omgeving van de persoon.

Voor transmannen hebben hormonen vrij snel effect op de stem, baardgroei en toename van spiermassa. Daarentegen zullen de borsten en andere vrouwelijke rondingen niet tot nauwelijks afnemen.

Soms zien mensen af van verdere behandeling tijdens of na deze fase. Ofwel omdat de genderdysforie is afgenomen en zij verdere aanpassing aan hun lichaam niet nodig vinden of onnodig risicovol vinden. Ofwel omdat de genderdysforie niet is afgenomen of omdat leven als het andere geslacht te moeilijk blijkt te zijn.

Fase 3: Operatieve ingrepen

In de volgende fase kunnen enkele operatieve ingrepen plaatsvinden, waarin de genitaliën en andere secundaire geslachtskenmerken worden veranderd.

Deze fase begint met een wachtlijst voor het eerste consult bij de plastisch chirurg, daarna komt men op de wachtlijst voor de eigenlijke operatie. Er zijn maar een paar chirurgen in Nederland die deze operatie uitvoeren. De wachttijd is vaak een jaar of meer, gerekend vanaf het einde van de real-life test. Soms wijkt men daarom voor de operatie uit naar een buitenland, zoals Thailand. Inmiddels is het VU medisch centrum oplossingen aan het zoeken om de wachtlijsten te verkorten.

Vruchtbaarheid

Een transman wordt niet alleen bij verwijdering van de eierstokken onvruchtbaar, maar kan dit ook worden door langdurige hormoonbehandeling (overigens niet in die mate dat het geschikt is als anticonceptie). Wel kan hij zijn eicellen laten invriezen. Daarvoor moet hij uiteraard zijn eierstokken nog hebben, maar moet hij bij voorkeur ook nog niet begonnen zijn met hormoonbehandeling. Als hij wel al een testosteronbehandeling ondergaat moet hij deze drie tot zes maanden stopzetten.[10][11]

Evenzo kan een transvrouw sperma laten invriezen.

Administratieve en juridische formaliteiten

Transseksualiteit in de geschiedenis

Operatieve verandering van de geslachtsorganen is geen uitvinding van de laatste eeuw. In sommige culturen, zelfs die in de oudheid, hebben transseksuelen vrijwillig operaties ondergaan om hun lichaam aan te passen naar hun genderidentiteit.

De operatieve methodes en de effecten van castratie waren duidelijk in de oudheid. Door het houden van vee leerde men snel dat verwijdering van de testikels bij een mannelijk dier op jonge leeftijd vermannelijking voorkwam. De allereerste geslachtsaanpassende operaties werden in 1912 in Berlijn uitgevoerd door de chirurg Richard Mühsam. In 1930 onderging in dezelfde stad ook Lili Elbe een dergelijke operatie. Bredere maatschappelijke bekendheid kreeg het fenomeen pas in 1952 door de Amerikaanse transvrouw Christine Jorgensen.[12]

In Nederland vond in 1959 de eerste geslachtsaanpassende operatie plaats,[13] waarna met name de Genderstichting van de hormoonarts Otto de Vaal veel wist te bereiken op het gebied van medische behandeling en maatschappelijke erkenning. Eind jaren zeventig nam het Amsterdamse VU ziekenhuis deze zorg op zich, kreeg een speciaal genderteam en in 1988 de eerste hoogleraar transseksuologie ter wereld in de persoon van Louis Gooren. Hierdoor kon wetenschappelijke expertise worden opgebouwd en werd de transitie door de zorgverzekeraars vergoed. Nederland kreeg hierdoor een wereldwijd leidende rol op dit medische gebied. In 1985 werd ook de juridische kant geregeld middels de wet op geslachtswijziging.[12][14]

In België vond in 1969 de eerste geweten geslachtsaanpassende operatie plaats. In de rechtszaak die daaruit volgde (zaak Wijnen) werd de geoorloofdheid van een geslachtsaanpassende operatie vastgesteld. De baanbrekende zaak zou de lijnen uitzetten voor de latere erkenning van de rechten van transseksuelen en maakte transseksualiteit bekender bij het grote publiek. Psychiater Griet De Cuypere zette zich sinds 1985, naar Nederlands voorbeeld, in voor onderzoek naar en begeleiding van transgenders, wat resulteerde in een multidisciplinair genderteam aan het Universitair Ziekenhuis Gent.[15]

Transseksualiteit in niet-westerse culturen
Drie katoey in een bar in Bangkok

In Thailand is transseksualiteit een relatief geaccepteerd verschijnsel. Men duidt transseksuelen aan met de term katoey, een begrip dat van oorsprong uit het Khmer stamt. Ook de term phet thee sam ("de derde sekse") wordt gebruikt. Door westerse sekstoeristen kan soms de term ladyboy ("vrouw-jongen") worden gebruikt, maar Thaise transseksuelen duiden zichzelf niet zo aan. Thaise kathoey-activisten hebben de overheid formeel gevraagd een derde categorie in het Thaise paspoort toe te staan, naast "man" en "vrouw".[16]

In het islamitische Iran werden transseksuelen aanvankelijk vervolgd, en gedwongen behandeld met mannelijke hormonen. Na een actieve campagne van de transseksuele Maryam Hatoon Molkara vaardigde leider Ruhollah Khomeini een fatwa uit, waarbij hij transseksualiteit formeel goedkeurde. Transseksualiteit wordt tegenwoordig door de Iraanse machthebbers gezien als een legitiem fenomeen, dat niet strijdig is met de Koran. In de conservatieve Iraanse samenleving blijft echter veel onbegrip voor dit fenomeen.[17] Verder is wel een man-naar-vrouwverandering mogelijk, maar niet vrouw naar man, omdat men volgens de sociale normen wel de sociale ladder mag afdalen maar niet opklimmen.

In Ecuador worden transseksuelen, net als travestieten en homoseksuelen, actief bestreden door de politie. Alle mensen met een afwijkende seksuele identiteit worden aangeduid met het scheldwoord maricons ("flikkers") en zijn het onderwerp van discriminatie en minachting. In Nederland verblijven enkele honderden Ecuadoraanse transgenders. Zie ook Ecuadoraanse transgenders in Nederland.

In Pakistan en Bangladesh worden hijras officieel erkend als deel uitmakende van een 'derde geslacht' door de overheid. Ze worden gezien als noch man, noch vrouw. Ook in India worden transgender individuen erkend als deel van een derde geslacht, en worden daarmee officieel beschermd door de wet.[18][19]

Voorzieningen
De boot van Trans United tijdens de Canal Parade 2016 in Amsterdam

De belangen van transseksuelen en transgenders worden doorgaans behartigd door de algemene lhbt-belangenorganisaties, zoals het COC in Nederland en çavaria in België. Daarnaast zijn er ook enkele gespecialiseerde organisaties voor en door transgenders, met name het Transgender Netwerk Nederland (TNN) en in Amsterdam Trans Amsterdam en Trans United, de laatste speciaal voor biculturele transgenders.

Voor gezelligheid en educatie zijn er al sinds de jaren tachtig verspreid over het land maandelijkse bijeenkomsten voor travestieten en transseksuelen ("T&T-avonden"), aanvankelijk georganiseerd door de NVSH en later door lokale T&T-organisaties, die tegenwoordig ook vaak de overkoepelende term transgender gebruiken.[20]

Afgezien van het Amsterdamse travestiecafé De Lellebel, zijn er geen permanente uitgaansgelegenheden die zich specifiek op transseksuelen of transgenders richten. Weliswaar opende Trans United in de zomer van 2014 in de Amsterdamse Reguliersdwarsstraat de eerste bar speciaal voor transgenders, maar deze was geen lang leven beschoren.[21][22]

Ook zijn er een aantal dagen waarop speciaal aandacht wordt besteed aan de positie van transseksuelen en transgenders:

Cultuuruitingen

Films
  • Ma vie en rose (1997), een Belgische film over de worsteling van een transmeisje en haar omgeving met haar genderidentiteit.
  • Boys Don’t Cry (1999). Amerikaanse film, gebaseerd op ware gebeurtenissen. Meisje gaat als jongen door het leven. De film behaalde veertig filmprijzen, waaronder een Academy Award en een Golden Globe voor hoofdrolspeelster Hilary Swank.
  • Tomboy (2011), een Franse film over een meisje dat zich voordoet als een jongen bij haar nieuwe vrienden.
  • The Danish Girl (2015), een Engelse-Amerikaanse film, gebaseerd op het gelijknamige boek van David Ebershoff uit 2000, zie onder.
  • Girl (2018), een Belgische film over een transgendermeisje dat het wil maken als ballerina

Documentaires
  • Valentijn[23] (2007), een documentaire over de transitie van Valentijn de Hingh van jongen naar meisje.
  • Ik ben een meisje! (2010), een korte documentaire waarin Joppe spreekt over haar transitie van jongen naar meisje, de liefde en haar toekomst.
  • The Regretters (2010), Zweedse documentaire. Twee 60-plussers bespreken de spijt die zij kregen van hun geslachtsveranderende operatie.
  • From Girls to Men, een Engelse documentaire van de BBC waarin het lesbische stel Sam en Evan worden gevolgd in de transitie van vrouw naar man en laat zien wat de vooroordelen zijn die zij tegenkomen in een Engelse gemeenschap.
  • I Am a Woman Now (2011), documentaire van Michiel van Erp. Vijf 70-plussers kijken terug op hun leven en de geslachtsoperatie die zij ondergingen in de jaren 50 en 60.
  • I Am Cait (2015-2016), Amerikaanse televisiedocumentaireserie met in de hoofdrol kersverse transvrouw Caitlyn Jenner.

Televisie
  • Labyrint: De zoektocht naar de ware sekse[24]
  • Taarten van Abel – Teuntje,[25] in deze aflevering van 12 september 2010 spreekt Teuntje die sinds kort als meisje door het leven gaat.
  • Puberruil – Transgender Gwennos ruilt met een andere puber van zijn leeftijd.
  • EenVandaag, actualiteitenprogramma, 28 november 2006: Jody en haar ouders spreken over een genderkind zijn en hebben.
  • EenVandaag, actualiteitenprogramma, 19 december 2012: Willemijn Ahlers spreekt over haar vrij late transitie van man tot vrouw.
  • Debat op 2, discussieprogramma, 17 november 2012: Man of Vrouw? Uitzending naar aanleiding van een onderzoek van het SCP: transgender hebben het zwaar.
  • Hij is een Zij – Documentaireserie van de KRO met Arie Boomsma. Vanaf 7 januari 2014[26]
  • Transparent (2014), Amerikaanse serie over familie in Los Angeles waarvan de vader transgender is die besluit dit niet langer verborgen te houden voor zijn volwassen kinderen en de rest van de wereld.
  • Geslacht! (2017)
  • Genderbende (2017)
  • M/V/X - Vlaamse realityserie waarin vijf transgenders worden gevolgd.

Met name voor jonge transseksuelen tussen de 15 en 24 jaar zijn vlogs een belangrijk medium geworden om ervaringen uit te wisselen. Naast video's met vragen en antwoorden (Q&A's) brengen ze ook vaak de verschillende fases van hun transitieproces in beeld en bespreken ze hoe ze een en ander beleven.[27]

Bekende transseksuelen
April Ashley MBE in 2012.

Dit zijn enkele personen die een geslachtsaanpassende behandeling (hebben) ondergaan. Voor personen die aan travestie en crossdressing doen, zie de bijbehorende pagina.

  • April Ashley, MBE deze actrice was een voorvechtster in de strijd om erkenning en juridische gelijkstelling die in 1960 als eerste Britse een geslachtsoperatie onderging in Casablanca. Zij ontving in 2012 in de Birthday Honours List een ridderorde, "Lid in de Orde van het Britse Rijk", voor haar verdienste voor "services to transgender equality".[28]
  • Chaz Bono, zoon van Cher en Sonny Bono die in 2010 zijn wettelijke geslacht naar man liet wijzigen.
  • Wendy Carlos, componeerde onder meer de soundtrack voor de film A Clockwork Orange. Zij was een van de eerste publieke figuren die er voor uitkwam een geslachtsaanpassende operatie te hebben ondergaan.
  • Jamie Clayton, Amerikaans actrice en model
  • Caroline Cossey, Brits actrice.
  • Laverne Cox, Amerikaans actrice
  • Lili Elbe, Deense kunstschilder, heeft in de jaren dertig als eerste persoon een geslachtsaanpassende operatie ondergaan. Vermoedelijk was zij intersekse.
  • Bülent Ersoy, Turks zangeres.
  • Maxim Februari, Nederlands filosoof en schrijver, columnist van NRC-Handelsblad.
  • Romy Haag, Nederlands zangeres, danseres en actrice.
  • Dana International, Israëlisch zangeres die in 1998 het Eurovisiesongfestival won.
  • Nikkie de Jager, Nederlandse visagiste uit het Noord-Brabantse Uden die zich vooral bezighoudt met video's over make-up en lifestyle via haar 'NikkieTutorials'.
  • Bailey Jay, Amerikaans pornoactrice en podcaster.
  • Caitlyn Jenner, Amerikaans kampioen tienkamp voor mannen op de Olympische Spelen 1976
  • Christine Jorgensen, Deense, onderging in 1951 een geslachtsaanpassende operatie.
  • Andreas Krieger, Duits kogelstootster die als vrouw meedeed aan de Olympische Spelen.
  • Dirkje Kuik, Nederlands schrijfster en kunstenares, heeft haar geslachtsaanpassende operatie ondergaan in het Charing Cross Hospital in Londen, maart 1981. Na haar operatie heeft ze tot de Hoge Raad door gevochten om haar vrouwelijke identiteit plus naam te mogen wijzigen bij de Burgerlijke Stand, de raad besliste positief december 1985, waardoor alles gewijzigd kon worden in 1986.
  • Loiza Lamers, Nederlands model, was wereldwijd de eerste transgender die de televisiereeks Next Top Model won.
  • Kristina Latet, Belgisch mediapersonage, was finaliste voor Miss Maxi Belgium 2010.[29]
  • Chelsea Manning, Amerikaans militair en klokkenluider
  • Norrie May-Welby, Australiër die een geslachtsoperatie onderging, maar in feite twijfelt of hij als man of vrouw door het leven wil gaan.
  • Jessie Maya, Nederlands youtuber
  • Sally Mursi, Egyptische die zich inspande voor de eerste Soennitische uitspraak op het gebied van transseksualiteit.
  • Dee Palmer, keyboardspeelster voor Jethro Tull.
  • Kim Petras, Duits tienerzangeres die op 12-jarige leeftijd met hormoontherapie van man naar vrouw begon.
  • Véronique Renard, Nederlands schrijfster.
  • Mounir Samuel, Nederlands journalist en blogger met deels Egyptische achtergrond.
  • Bo Van Spilbeeck, journaliste bij de Vlaamse commerciële zender VTM.
  • Petra De Sutter, Vlaamse politica en buitengewoon hoogleraar in de gynaecologie.
  • Kelly van der Veer, Nederlands mediapersonage.
  • Paula Vennix, (transgenderist) Nederlands psycholoog/sociaal seksuoloog.[30]
  • Bregtje Visser, Nederlands ondernemer[31]
  • Philippa York, vroeger Robert Millar, Schots wielrenner.

Bekende fictieve transseksuelen

Uit onbekendheid wordt transseksualiteit vaak onjuist weergegeven in fictieve media waar het vaak als humoristisch of sensatiemiddel gebruikt wordt.

Literatuur
  • Hoera, het is een mensje, Els Schijf (1999) ISBN 9073890098
  • Transseksualiteit en religie, ParaVisie (2006)
  • Pholomolo, no man no woman, Véronique Renard (2007) ISBN 9780595446698
  • Wij zijn ons Brein, Dick Swaab (2010) ISBN 9789025435226
  • Genderkinderen, geboren in het verkeerde lichaam, Ellen de Visser en Sarah Wong (2010) ISBN 9789089102416
  • I am your man, Marjan Brandenburg (2010) ISBN 9789059119215
  • Meisje van Mars, Anna Woltz en Vicky Janssen (2011) ISBN 9789045112930
  • Aldus Sybren, Micha Meinderts (2016) ISBN 9789020608397
  • The Danish Girl, David Ebershoff (2000) ISBN 9780143108399. Gefictionaliseerde biografie van Lili Elbe (1882–1931), geboren als Einar Wegener, een van de eerste transseksuelen die een geslachtsaanpassende operatie ondergingen. Het boek is in 2015 verfilmd onder dezelfde titel.
  • Het transgenderboek, Guy T’Sjoen, Joz Motmans en Ilse Degryse (2019) ISBN 9780022336152

Zie ook
Seksualiteit · Seksuele oriëntatie · Seksuele identiteit

Homoseksualiteit · Lesbianisme · Biseksualiteit · Panseksualiteit · Polyseksualiteit · Aseksualiteit · Demiseksualiteit · Queer · Questioning · Androfilie ·

Gynofilie
Gender · Sekse · Genderidentiteit

Cisgender (Vrouw · Man) · Transgender (Transvrouw · Transman · Transseksualiteit) · Intersekse · Tweeslachtigheid · Genderqueer · Questioning · Androgyn · Queer · Polygender (Bigender · Trigender · Quadgender · Quintgender) · Pangender · Agender · Demigender (Demigirl · Demiboy · Demifluid · Demiflux · Demiandrogyn) · Neutrois · Genderfluid (Amorgender) · Genderflux · Intergender · Aporagender · Pocketgender · Derde geslacht · Butch en femme · Gendernon-conform · Queerheteroseksueel · Hijra · Two-spirit · Fa'afafine · Akava'ine · Androgynos · Bissu · Fakaleiti · Kathoey · Khanith · Mahu · Mak nyah · Muxe · Tomboy · Travesti · Tumtum ·

Winkte
Wetenschapsgebieden · Vertoog

Seksuologie · Genderstudies · Binaire geslachtsmodel · Genderspectrum · Lavendeltaalwetenschap · Lgbt-literatuur · Queerstudies ·

Queer theory
Bewegingen

Postgenderisme · Feminisme (Lesbisch feminisme · Transfeminisme) ·

Queercore
Geschiedenis

Oudheid: Oude Rome · Oude Egypte

Middeleeuwen:


Vroegmoderne tijd: Rusland

Moderne tijd: Nazi-Duitsland · Rusland · Sovjet-Unie

Heden: Nederland · Rusland ·

Sierra Leone
Symbolen

Roze driehoek · Regenboogvlag · Hanky code ·

Homomonument
Maatschappelijke houding · Vooroordelen · Vervolging · Geweld

Heteroseksisme (Homofobie · Lesbofobie · Bifobie) · Genderisme (Transfobie · Transmisogynie Discriminatie van non-binaire personen · Cisseksisme) · Heteronormativiteit · Gay panic defense (Trans panic defense) · Oppositie · LGBT · Homoseksualiteit in het leger (Don't ask, don't tell) · Homoseksualiteit en religie (Jodendom · Christendom · Islam · Bahai · Hindoeïsme · Boeddhisme · Sikhisme · Confucianisme · Shintoïsme · Taoïsme · Satanisme · Wicca · Unitair Universamisme · Scientology · Zoroastrisme) · Discriminatie tegen mensen met HIV · Doodstraf voor homoseksualiteit · Haatcriminaliteit · (Correctieve verkrachting · Antihomoseksueel geweld · Antihomoseksueel terrorisme) · Lgbt-gerelateerde zelfmoord · Homotherapie (Homogenezing) ·

Schaal van Riddle ·
Rechten

Arlington County vs. White · Artikel 248bis van het Wetboek van Strafrecht (Nederland) · Federal Marriage Amendment · Goodridge vs. Department of Public Health · Instructie inzake de criteria om roepingen te beoordelen van personen met homoseksuele neigingen met het oog op hun toelating tot het seminarie en de Heilige Wijdingen · Jogjakarta-beginselen · Jos Brink-prijs · Kentucky vs. Wasson · Lawrence v. Texas · Paragraaf 175 · Proposition 8 · Sectie 28 · Sodomiewetgeving (Sodomiewetgeving in de Verenigde Staten) ·

Wolfenden Report
Lgbt-cultuur

Outing (Coming-out) · Gay Pride Parade · Homo-icoon · Crossdressing · Travestie · Homo-ontmoetingsplaats ·

Bear
Overig

Holebi · Genderdysforie · Homoseksualiteit bij dieren ·

Safe-space


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.