Genderqueer
Genderqueer (GQ) is een overkoepelende term voor genderidentiteiten die niet exclusief mannelijk of vrouwelijk zijn. Andere termen hiervoor zijn non-binair en genderexpansief, een wat verouderd woord is transgenderisme.[1][2]
| Seksuele en genderdiversiteit | |
 | |
|
Algemeen | |
|
Sekse/geslacht | |
|
Genderidentiteit | |
|
Voorkeur op basis van geslacht | |
|
Voorkeur op basis van leeftijd | |
|
Voorkeur op basis van gedrag of objecten | |
|
Overige voorkeuren | |
Een dergelijke identiteit staat los van iemands seksuele voorkeur, wat betekent dat genderqueer mensen alle mogelijke seksuele oriëntaties kunnen hebben. Genderqueer moet ook niet verward worden met queer, waar alle genders onder vallen die niet cisgender zijn en seksuele identiteiten die niet heteroseksueel zijn.
De belangrijkste identiteiten die onder genderqueer vallen zijn:
- Het hebben van twee of meer genders: bigender, trigender, polygender, pangender
- Het hebben van geen gender: agender (ook wel nongender, genderloos, gendervrij genoemd), postgender, neutrois
- Het wisselen tussen genders: genderfluïde
- Het hebben van een derde geslacht
Genderqueer wordt gezien als een categorie binnen de parapluterm transgender.
Ontstaan van de term 'genderqueer'
Voor mensen met een identiteit tussen man en vrouw in, of bij wie de mannelijke en vrouwelijke identiteit ongeveer even sterk zijn werden in de jaren tachtig en negentig de termen 'transgenderisme' en 'transgenderist' gebruikt.[2]
Sinds het begin van de 21e eeuw is de term genderqueer in gebruik gekomen, voornamelijk bij jongeren.[3]
De term gender-expansive wordt door de Amerikaanse lgbt-belangenvereniging Human Rights Campaign en de organisatie Gender Spectrum gehanteerd.
Non-binaire voornaamwoorden
Genderqueer personen hebben soms de wens dat naar hen met een genderneutraal voornaamwoord wordt verwezen. In het Engels wordt 'they' / 'them' / 'their' soms in het enkelvoud gebruikt om naar genderqueer personen te verwijzen. In Zweden wordt sinds een aantal jaar het neutrale 'hen' gebruikt naast 'han' voor mannen en 'hon' voor vrouwen.[4]
Het Transgender Netwerk Nederland organiseerde in 2016 een online verkiezing voor het non-binaire voornaamwoord.[5] 'Hen' (persoonlijk voornaamwoord) en 'hun' (bezittelijk voornaamwoord) zijn verkozen als winnaars van de verkiezing.[6]
Cijfers
Een Nederlandse studie uit 2014 heeft ruim 8000 mensen tussen de 15 en 70 jaar oud gevraagd of zij zich volledig met het geboortegeslacht, gedeeltelijk met het geboortegeslacht en gedeeltelijk met het andere geslacht, of volledig met het andere geslacht identificeerden. De uitkomsten van deze studie waren dat 4.6 % van de biologische mannen en 3.2 % van de biologische vrouwen zich niet exclusief mannelijk of vrouwelijk voelden. 1.1 % van de biologische mannen en 0.8 % van de biologische vrouwen beschouwden zich als meer van het andere dan van hun eigen geslacht.[7]
Genderidentiteiten
Het hebben van twee of meer genders
Bigender is het hebben van twee genders. Sommige mensen die zich bigender noemen hebben twee aparte persona's, die vaak ook respectievelijk mannelijk en vrouwelijk zijn. Anderen voelen zich tegelijkertijd man en vrouw. Bigender is erkend door de American Psychological Association.
Trigender is het hebben van drie genders. Polygender is het hebben van meerdere genders. Pangender is het hebben van alle genders. Een voorbeeld van een trigenderidentiteit is: mannelijk, vrouwelijk en een derde gender.
Het hebben van geen gender
Agender is het hebben van geen gender.
Het wisselen tussen genders
Genderfluïde (ongeveer: vloeibare gender) is een genderidentiteit waarbij er tussen genders wordt gewisseld. Iemand die zich genderfluïde noemt kan zich bijvoorbeeld het ene moment mannelijk en het andere moment vrouwelijk voelen.
Het kan ook zijn dat ze geen van beide voelen. Een bekende genderfluïde persoon is Ruby Rose.[8]
Het hebben van een derde geslacht
De term derde geslacht wordt onder meer gebruikt voor mensen die zichzelf niet als specifiek mannelijk of vrouwelijk beschouwen, of die door anderen niet als zodanig worden beschouwd.
Voorzieningen voor genderqueer personen
Naast de algemene lhbt-belangenorganisaties zoals het COC in Nederland en Çavaria in België zijn er nauwelijks voorzieningen specifiek voor genderqueer personen te vinden. In België is er het platform gendervrijheid[9] en in Amsterdam bevindt zich de organisatie Genderqueer Amsterdam.[10] Beide zijn hoofdzakelijk via een Facebook-pagina actief.
Genderqueersymbolen
Voor genderfluïde personen ontwierp J.J. Poole in 2012 een vlag met vijf strepen. De roze kleur verwijst naar het vrouwelijke of het gevoel vrouw te zijn. De kleur wit staat symbool voor genderloosheid of mensen die zichzelf beschouwen als genderneutraal. De paarse band staat symbool voor androgynie en de combinatie van mannelijkheid en vrouwelijkheid. De vierde kleur is zwart en staat voor alle andere geslachten (waaronder pangender). De laatste kleur is blauw, symbool voor mannelijkheid of het gevoel man te zijn.
genderqueer pride-vlag
non-binaire pride-vlag
agender pride-vlag
neutrois pride-vlag
genderfluïde pride-vlag
.jpg)
Bekende genderqueer personen
Enkele bekende genderqueer personen zijn:
- Ruby Rose, Australisch model, acteur, presentator en vj.[11]
- Miley Cyrus, Amerikaans acteur en zanger.[12]
- Asia Kate Dillon, Amerikaans acteur.[13]
- Eva & Adele, Duits kunstenaarspaar
- Eddie Izzard, Brits acteur
- Violet Chachki, Amerikaans artiest
- Angel Haze, Amerikaans rapper
- Jiz Lee, Amerikaans porno-acteur
- Amandla Stenberg, Amerikaans acteur.[14]
- Sam Smith, Brits singer-songwriter
- Tash Sultana, Australisch singer-songwriter
Externe link
 |
Zie de categorie Genderqueer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
 | Gender · Sekse · Genderidentiteit | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
