Polyamorie

Veel monogamisten definiëren trouw als een verbintenis hebben met slechts één partner (tegelijkertijd), zonder andere seksuele of relationele partners te hebben tijdens de relatie. De poly-versie hiervan is polyfideliteit, een specifieke vorm van polyamorie gedefinieerd door een duurzame, seksueel exclusieve verbintenis met meerdere partners.

Maar de meeste polyamoreuzen definiëren trouw als open en eerlijk zijn naar hun partners met betrekking tot hun relationele leven en zich houden aan de afspraken die ze gemaakt hebben in hun relaties, in plaats van het begrip te koppelen aan seksuele exclusiviteit. Anderen benadrukken liever loyaliteit, soms gedefinieerd als het vermogen om te vertrouwen op de steun, zorg en aanwezigheid van de ander.

Polyamoristen lopen mee in de San Francisco Pride 2004.

Omdat er geen standaardmodel bestaat voor een polyamoreuze relatie, kunnen deelnemers aan zo'n relatie verschillende ideeën hebben hoe zo'n relatie zou moeten werken. Als dit niet besproken wordt, kunnen deze uiteenlopende verwachtingen bijzonder schadelijk worden voor de relatie. Daarom zijn veel polyamoreuzen er voorstander van om expliciete basisregels van een relatie te definiëren met iedereen die er in betrokken is. In tegenstelling tot sommige andere vormen van onderhandelde relaties (bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden), zien polyamoreuzen deze onderhandelingen als een dynamisch proces gedurende de levensloop van de relatie.

In meer conventionele relaties kunnen deelnemers een gemeenschappelijke reeks van verwachtingen hebben, zonder er bewust over onderhandeld te hebben, simpelweg door het volgen van sociale standaarden. (Een man en vrouw worden verondersteld om elkaar financieel te steunen, bijvoorbeeld). Omdat polyamoreuze relaties niet op sociale standaarden kunnen steunen als uitgangspunt, kan men veel minder uitgaan van veronderstellingen en moet men gaandeweg veel meer overeenkomen door met elkaar te praten en door wederzijds respect en begrip.

Polyamoreuzen benaderen hun relaties meestal pragmatisch. Zij aanvaarden dat zijzelf en hun partners soms fouten zullen maken en niet altijd aan het ideaalbeeld zullen kunnen voldoen. Wanneer dit gebeurt, is communicatie een zeer belangrijk middel om eventuele schade die hierdoor ontstaan is, te repareren.

Mensen in een conventionele relatie zijn vaak akkoord om onder geen enkele omstandigheid een andere relatie te zoeken, omdat dat de primaire relatie zou bedreigen, verdunnen of vervangen. Polyamoristen geloven dat deze beperking in feite niet in het belang is van de relatie, omdat ze bezitterige verboden in de plaats stelt van vertrouwen en de relatie in een structuur van eigendom en beheersing plaatst: “Jij bent van mij”. Dit weerspiegelt de culturele veronderstelling dat beperkingen nodig zijn om de partners te beteugelen en bij elkaar te houden, en dat een bijkomende nauwe relatie een serieuze bedreiging zal zijn of een verzwakking van de huidige band zal veroorzaken.

Polyamoreuzen zien in hun partners partner eerder de verbetering voor het leven van hun partner dan een bedreiging voor henzelf. Het oude gezegde “Wie je lief hebt, laat je vrij. Als ze terugkomen dan zijn ze van jou, als ze weggaan dan waren ze dat nooit”, beschrijft een gelijkaardige manier van denken. Daarom zien veel polyamoreuzen de bezitterige kijk op een relatie als iets dat vermeden moet worden. Dit vraagt veel vertrouwen. (Een simpele test van succes: Als je geliefde een andere partner vindt, zal dat als resultaat geluksgevoel geven (compersie) of een alarmbel doen rinkelen?)

Monogamisten daarentegen hanteren ook het oude gezegde “Wie je lief hebt, laat je vrij.” Echter gaat deze groep ervan uit dat de vrije wil weg te gaan ook mag. “Blijven ze dan zijn ze van jou, als ze weggaan dan waren ze dat nooit”. Hierbij is geen bezitterige kijk op een relatie en ook dit vraagt vertrouwen.

Hoewel niet-bezitterig zijn een belangrijk aspect is van veel polyamoreuze relaties, is dit niet zo universeel als de andere waarden die hierboven beschreven zijn. Alternatieven zijn bijvoorbeeld relaties waarbij een op bezit gebaseerde hoofdrelatie gecombineerd wordt met niet-bezitterige tweede relaties (gebruikelijk in open huwelijken), en asymmetrische relaties waarbij “bezit” alleen in één richting geldt.

De volgende begrippen zijn gebruikelijk binnen de polyamorie:

• Driehoek: een relatie met drie personen, waarin iedereen ook een relatie met elkaar heeft.[9]
• V: wanneer één iemand een relatie heeft met twee mensen, maar die twee niet met elkaar.[10]
• Hiërarchische polyamorie: als iemand meerdere partners heeft, maar er wel hiërarchie in aan valt te brengen, één partner kan bijvoorbeeld de primaire partner zijn.[4]
• Jalief-gevoel of compersie[11]: blijdschap ervaren als je partner met iemand anders is, oftewel het tegenovergestelde van jaloezie.[4]
• Metamour: de partner van je partner.[4]
• Monopoly: een relatie tussen een monogaam en een polyamoreus persoon.[4]
• Polyamorie: wanneer iemand meerdere liefdes- en seksuele relaties tegelijkertijd heeft.[4]
• Polycuul: een schematische tekening van hoe polyamoreuze verhoudingen eruitzien; kan de vorm hebben van een molecuul, vandaar de naam.[4]
• Polygamie: meervoudige huwelijken, vaak traditioneel of religieus van aard.[4]
• Roltrap van de traditionele relatie: volgens polyamoreuze mensen het monogame ideaal: iemand wordt verliefd, krijgt verkering, gaat samenwonen, trouwen, krijgt kinderen en blijft voor altijd samen met die persoon.[4]
• Solopoly: als iemand polyamoreus is, maar onafhankelijkheid behoudt, bijvoorbeeld door alleen te wonen.[4]

In de meeste culturen is monogamie de norm. Het hebben van meerdere (seksuele) relaties wordt in veel kringen als taboe gezien. Mensen worden gezien als onverantwoordelijk of onvolwassen. Vooral mensen in de zorg en het onderwijs zouden geheim houden dat ze polyamoreus zijn.[16]

Volgens de filosoof Alain de Botton worden onze verwachtingen van de monogame relatie echter bepaald door een geïdealiseerd beeld uit films en romans. De mens zou te hard op zoek zijn naar die ene perfecte relatie die eeuwig duurt. Schrijver Simone van Saarloos meent dat polyamorie een goed alternatief is voor de monogame relatie.[17]

Journalist Anton de Wit (hoofdredacteur van het 'Katholiek Nieuwsblad') stelt dat monogamie het echte avontuur is. Hij stelt dat polyamorie het rationaliseren van het eigen onvermogen is om zich in een "echte" liefdesrelatie te storten. Hij stelt dat de veel bevredigendere liefdesrelatie trouw zijn aan elkaar is. Voor de ene partner kiezen, ook als er problemen zijn, levert uiteindelijk meer geluk op, want polyamorie loopt uiteindelijk altijd mis.[18]

Mensen zouden niet gemaakt zijn om om te gaan met meerdere partners. Een Belgisch relatiebureau stelt dat in een relatie met meerdere mensen, er altijd mensen een minderwaardige positie zullen krijgen.[19] De gedachte dat door het delen van liefde met meerdere partners de liefde minder wordt, is een Malthusiaans argument, een argument vanuit de gedachte van schaarste. Het beschouwt liefde als een goed (zoals eten of ander goederen) dat alleen gegeven kan worden aan iemand door het weg te nemen van een ander.

Polyamoristen stellen echter dat ze gelijkwaardig van partners kunnen houden, zoals ouders gelijkwaardig van hun kinderen houden.[20] Zoals Robert Heinlein het beschrijft, “Liefde wordt niet afgetrokken, maar vermenigvuldigd. Hoe meer men liefheeft, hoe meer men kan liefhebben.”

Er zijn geen nauwkeurige cijfers over de langdurigheid van polyamoreuze relaties versus monogame relaties. Wat ook meespeelt is dat het binnen polyamorie moeilijker te definiëren is wanneer men van een relatie spreekt. Daarnaast speelt de vraag wanneer een relatie gezien kan worden als succesvol of gefaald.

Met een gebrek aan studies in dit gebied, lijkt het redelijk om te zeggen dat de vraag op dit moment open is. Er is nog onvoldoende onderzoek naar polyamoreuze relaties versus monogame relaties, wat betreft langdurigheid (wanneer de relatieduur wordt genomen als maatstaf van het succes).

• Dossie Easton & Janet Hardy (pseudoniem Catherine A. Liszt), The Ethical Slut: A Guide to Infinite Sexual Possibilities (1997) ISBN 1-890159-01-8.
  • Nieuwe editie: The Ethical Slut: A Practical Guide to Polyamory, Open Relationships & Other Adventures (2009).
• Ageeth Veenemans, Ik hou van twee mannen (2007).
• Tristan Taormino, Opening Up: A Guide to Creating and Sustaining Open Relationships (2007).
• Elisabeth Sheff, The Polyamorists Next Door: Inside Multiple-Partner Relationships and Families (2013).
• Franklin Veaux & Eve Rickert, More Than Two: A Practical Guide to Ethical Polyamory (2014).
• Simone van Saarloos, Het monogame drama (2015).[21][22]
• Elisabeth Sheff, Stories From the Polycule: Real Life in Polyamorous Families (2015).

• Liever Verliefd (2003), een speelfilm waarin een vrouw verliefd wordt op meerdere mannen, niet kan kiezen en een oplossing moet vinden.
• Sophie Hilbrand, Polyamorie. Je zal het maar zijn. BNN (17 november 2015).
• You Me Her (2016), een komedieserie over een relatie tussen drie personen. Gepromoot als de "eerste polyromantische komedie".[23]