Binair geslachtsmodel

Het binaire geslachtsmodel of genderbinaire model, in het Engels vaak aangeduid als gender binary, is het indelen van sekse en gender in twee verschillende groepen: mannelijk en vrouwelijk. In het binaire geslachtsmodel worden de niet-binaire genders als "genderqueer" en het "derde geslacht" buiten beschouwing gelaten.

Seksuele en genderdiversiteit

Algemeen gender · sekse/geslacht seksuele geaardheid genderidentiteit holebi · lgbt

Sekse/geslacht vrouw · intersekse · man transseksualiteit

Genderidentiteit androgynie cisgender genderqueer queer transgender travestie

Voorkeur op basis van geslacht autoseksualiteit biseksualiteit heteroseksualiteit homoseksualiteit lesbianisme panseksualiteit polyseksualiteit

Voorkeur op basis van leeftijd efebofilie gerontofilie hebefilie pederastie pedofilie

Voorkeur op basis van gedrag of objecten bdsm fetisjisme infantilisme

Overige voorkeuren aseksualiteit polyamorie parafilie

Ook bij deelaspecten van het geslacht wordt een onderscheid gemaakt tussen binair en non-binair. De geslachtschromosomen kunnen niet veranderd worden, maar een binaire transgender wil wel zoveel mogelijk van het andere geslacht worden; een non-binaire transgender wil in bepaalde opzichten en/of in beperkte mate van geslacht veranderen.

Transgenderisme wordt gezien als het van het ene naar het andere geslacht gaan; een man wordt een vrouw en een vrouw wordt een man. Tegenover het binaire geslachtmodel staat het genderspectrum, waarin ook de niet-binaire seksen en genders zijn opgenomen.

Volgens het binaire geslachtsmodel wordt geslacht bepaald door de geslachtsdelen en geslachtschromosomen in plaats van hoe iemand zichzelf identificeert (of iemand zich vrouw of man voelt). Het is een misvatting dat het binaire geslachtsmodel hand in hand gaat met een rigide vorm van geslachtsrollen en het idee dat een man alleen "mannelijk gedrag" hoort te vertonen en heteroseksuele oriëntatie behoort te hebben. Seksuele oriëntatie heeft echter weinig tot niets te maken met het idee dat er maar twee geslachten zijn (man en vrouw) (interseksuelen zijn uiteraard een uitzondering).

Ook in een "binair" geslachtsmodel is ruimte voor persoonlijke variatie:

People think of gender more like magnets. There are two poles, not one, or three or twenty, but your compass needle might be slightly more north-facing than someone else’s.[1]

Critici van het binaire geslachtsmodel zoals Riki Wilchins en Judith Lorber zeggen dat dit model de bevolking verdeelt en polariseert en dat het model een incorrecte weergave van de werkelijkheid is[2][3]. Mensen kunnen verschillende kenmerken hebben die volgens het binaire geslachtsmodel alleen bij mannelijk of vrouwelijk hoort.