Spoorlijn Amsterdam Centraal - Schiphol
De spoorlijn tussen Amsterdam Centraal en Schiphol vormt de westelijke tak van de Amsterdamse Ringspoorbaan. De lijn werd geopend op 1 juni 1986.
Hiermee kreeg het belangrijke Amsterdam Centraal Station zijn aansluiting op de luchthaven. Schiphol kon met deze verbinding opgenomen worden in het Intercitynetwerk van de NS. De intercityverbindingen van Amsterdam naar Brussel en Vlissingen werden toen ook verlegd van Haarlem naar Schiphol. De opening van deze lijn vond plaats in een periode waarin de NS door de overheid vanwege de file- en de milieuproblematiek steeds meer werd beschouwd als een alternatief voor de auto [1]. De NS zou twee jaar later in 1988 dan ook Rail 21 publiceren. Tot dan was de NS meer gezien als een vervoerbedrijf voor mensen die zich geen auto konden veroorloven [2], wat juist niet gold voor de reizigers op deze nieuwe spoorlijn; luchtreizigers en werknemers op Schiphol. De NS had in de jaren '70 en '80 vaak bezuinigingen opgelegd gekregen vanwege de economische crisis in Nederland [3].
Naar aanleiding van deze opening kreeg Koploper 4011 KLM-kleuren en het stel heeft in de gewone dienst lange tijd rondgereden. Koploper 4012 kreeg niet lang daarna Martinair-kleuren. [4]
Er werden drie nieuwe haltes gebouwd, gedeeltelijk op viaducten, te weten: Amsterdam Lelylaan, Amsterdam De Vlugtlaan, en het bovenste gedeelte van Amsterdam Sloterdijk. Dit laatste werd hierdoor het eerste kruisingsstation van Nederland. De bovenste lijn loopt richting Amsterdam in een boog, aansluitend op de onderste. De stations kenmerkten zich door een stationsstijl met veel blauw (onder meer de wachtruimte en de stationrestauratie waren light dodger blue, en zelfs de perrons waren lichtblauw) en rode accenten; kleuren die ook terugkomen bij latere stations uit die periode zoals op de Flevolijn. Het betrof een duidelijke trendbreuk met het in de jaren '70 veel gebruikte oranje en bruin.[5]
In de Westtak was ter hoogte van de huidige metrohalte Henk Sneevlietweg het station Amsterdam Aletta Jacobslaan gepland, maar dit is nooit gebouwd.
Station De Vlugtlaan werd in 2000 gesloten en later gesloopt in verband met de aanleg van de in 2003 geopende Hemboog, die een verbinding mogelijk maakt tussen Schiphol en Zaandam.
Dienstregeling
De eerste tien jaren reden op deze lijn alleen Intercitytreinen: de treinen van Amsterdam Centraal via Schiphol naar Vlissingen en Brussel, en de treinen vanaf Hoofddorp via Amsterdam Centraal naar Amersfoort en verder. (De intercity's naar en van Amersfoort reden tussen tussen Schiphol en Amsterdam Centraal als stoptrein.) Op de lijn werd de Koplopers en de (Benelux)intercity-rijtuigen ingezet, het nieuwste en het meest comfortabele materieel dat de NS toen ter beschikking had.
Na de voltooiing van de spoorverbinding Schiphol - Weesp reden vanaf 1996 de treinen Schiphol – Amersfoort niet meer over deze lijn. In 1996 ging de nieuwe sneltreindienst Amsterdam Centraal - Schiphol - Den Haag Centraal rijden die de stops in de stations aan de Westtak overnam, de Intercity's naar Vlissingen en Brussel rijden sindsdien non-stop tussen Amsterdam Centraal en Schiphol. Later is dit weer veranderd. De sprinter Hoofddorp - Amsterdam Sloterdijk - Zaandam - Hoorn Kersenboogerd rijdt gedeeltelijk over de Westtak; de overige treinseries rijden het gehele trajecten waarbij ze al dan niet stoppen in één of meerdere stations.
| Serie | Treinsoort | Route | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| 900 | Intercity direct | Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Breda | Tussen Schiphol en Rotterdam is een toeslag verschuldigd. Via HSL. |
| 1000 | Intercity direct | Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal | Tussen Schiphol en Rotterdam is een toeslag verschuldigd. Via HSL. |
| 1400 | Intercity | Utrecht Centraal – Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Den Haag HS – Rotterdam Centraal | Nachtnet. De treinserie 21400 voor de trajectverlengingen Rotterdam Centraal – Eindhoven en Utrecht Centraal – Eindhoven rijden uitsluitend in de nachten volgend op vrijdag en zaterdag. In het eerste deel van de nachten volgend op woensdag en donderdag stopt de trein in Gouda in plaats van Delft. Daarnaast worden bussen ingezet op het traject Rotterdam Centraal – Delft – Den Haag HS. |
| 3300 | Sprinter | Leiden Centraal – Hoofddorp – Schiphol Airport – Zaandam – Purmerend – Hoorn – Hoorn Kersenboogerd | Vanaf 20:00 uur niet tussen Leiden Centraal - Hoofddorp. |
| 4600 | Sprinter | Den Haag Centraal – Leiden Centraal – Schiphol Airport – Amsterdam Sloterdijk – Amsterdam Centraal | In Amsterdam C. gekoppeld aan serie 14600 van/naar Zwolle. |
| 5800 | Sprinter | Hoofddorp – Schiphol Airport – Amsterdam Sloterdijk – Amsterdam Centraal | Te Amsterdam C. gekoppeld aan de 15800 van/naar Amersfoort Vathorst |
| Eurostar 9100 | Eurostar (SNCF/NMBS) | Amsterdam Centraal – Rotterdam Centraal – Brussel-Zuid – Lille-Europe – London St Pancras International | Calais, Ashford, Ebbsfleet worden onregelmatig bediend. Rijdt zesmaal per dag, twee treinen vanaf Amsterdam. |
| 9200 IC 35 | Intercity direct (NS International) | Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Breda – Antwerpen-Centraal – Mechelen – Brussel-Centraal – Brussel-Zuid/Midi | Vier keer per dag van/naar Den Haag HS. Via HSL |
| Thalys 9300 | Thalys (NS International) | Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid – Paris Nord | Diverse ritten alleen tussen Amsterdam en Brussel |
| Thalys 9900 | Thalys (NS International) | Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid – [ Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – Marne la Vallée-Chessy ] / [ Chambéry-Challes-les-Eaux – Albertville – Moutiers-Salins-Brides-les-Bains – Aime-La Plagne – Landry – Bourg-Saint-Maurice ] / [ Valence-Rhône-Alpes-Sud TGV – Avignon TGV – Aix-en-Provence TGV – Marseille Saint-Charles ] | Marne la Vallée-Chessy 2 keer per dag. Bourg-Saint-Maurice 1 keer per week tijdens het winterseizoen. Marseille Saint-Charles 1 keer per week tijdens het zomerseizoen. |
Externe link
| Spoorwegstations aan de Westtak Ringspoorbaan (Cursief: voormalig station) |
|---|
|
0: Amsterdam Centraal · 3: Amsterdam Sloterdijk · 5: Amsterdam De Vlugtlaan · 7: Amsterdam Lelylaan · 11: Schiphol Airport |
Bronnen, noten en/of referenties
|