Nonaanzuur
Nonaanzuur of pelargoonzuur is een verzadigd vetzuur met als brutoformule C9H18O2. Nonaanzuur is een vloeibaar, olieachtig en onaangenaam ranzig geurend carbonzuur. Nonaanzuur is slecht oplosbaar in water, maar goed oplosbaar in ethanol. De zouten en esters van nonaanzuur worden pelargonaten of nonanoaaten genoemd. De triviale naam is afkomstig van Pelargonium, een plantengeslacht waarbij nonaanzuur in de bladeren voorkomt.
Nonaanzuur
| ||||
| Structuurformule en molecuulmodel | ||||
 | ||||
Structuurformule van nonaanzuur | ||||
| Algemeen | ||||
| Molecuulformule (uitleg) | C9H18O2 | |||
| IUPAC-naam | nonaanzuur | |||
| Andere namen | pelargonzuur | |||
| Molmassa | 158,23802 g/mol | |||
| SMILES | CCCCCCCCC(=O)O | |||
| InChI | 1S/C9H18O2/c1-2-3-4-5-6-7-8-9(10)11/h2-8H2,1H3,(H,10,11) | |||
| CAS-nummer | 112-05-0 | |||
| PubChem | 8158 | |||
| Beschrijving | Kleurloze vloeistof met een ranzige geur | |||
| Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | ||||
| ||||
| H-zinnen | H314 | |||
| EUH-zinnen | geen | |||
| P-zinnen | P280 - P305+P351+P338 - P310 | |||
| EG-Index-nummer | 203-931-2 | |||
| LD50 (ratten) | > 5000 mg/kg | |||
| Fysische eigenschappen | ||||
| Aggregatietoestand | vloeibaar | |||
| Dichtheid | 0,91 g/cm³ | |||
| Smeltpunt | 12 °C | |||
| Kookpunt | 255 °C | |||
| Dampdruk | 4 Pa | |||
| Goed oplosbaar in | ethanol | |||
| Slecht oplosbaar in | water | |||
| Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
| ||||
Voorkomen
Nonaanzuur komt als ester voor in de bladeren van Pelargonium roseum, Ajania en Rubus, maar ook in hopolie, rozenolie en in de menselijke huid. Nonaanzuur treedt op als metaboliet bij een aantal in water levende microben. Het kan synthetisch bereid worden door ozonolyse van erucazuur.
Toepassingen
Nonaanzuur wordt gebruikt bij de productie van smeermiddelen, alkydharsen en weekmakers. Ook wordt het gebruikt als een milieuvriendelijk herbicide tegen onkruiden. Uit nonaanzuur kunnen hydrotrope zouten gevormd worden.
Externe links
- (en) Gegevens van Nonaanzuur in de GESTIS-stoffendatabank van het Duitse Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA) (JavaScript vereist)
| Carbonzuren | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|