Mierenzuur

Mierenzuur kan via enkele stappen uit methanol, water en koolstofmonoxide worden bereid:

• Methanol en koolstofmonoxide reageren bij verhoogde temperatuur en druk tot de ester methylformiaat

${\displaystyle \mathrm {CH_{3}OH\ +\ CO\longrightarrow \ HCOOCH_{3}} }$

• Methylformiaat reageert met water tot mierenzuur en methanol

${\displaystyle \mathrm {HCOOCH_{3}\ +\ H_{2}O\longrightarrow \ HCOOH\ +CH_{3}OH} }$

Daarnaast kan het ook gesynthetiseerd worden, uitgaande van natriumhydroxide, zwavelzuur en koolstofmonoxide:

• Natriumhydroxide en koolstofmonoxide reageren bij verhoogde temperatuur en sterk verhoogde druk tot natriumformiaat

${\displaystyle \mathrm {NaOH\ +\ CO\longrightarrow \ NaCOOH} }$

• Natriumformiaat reageert met zwavelzuur tot mierenzuur en natriumsulfaat

${\displaystyle \mathrm {2\ NaCOOH\ +\ H_{2}SO_{4}\longrightarrow \ 2\ HCOOH\ +\ Na_{2}SO_{4}} }$

DFT-berekeningen suggereren dat rechtstreekse synthese van mierenzuur uit diwaterstof en koolstofdioxide (hydrogenering van CO₂) ook mogelijk is dankzij de ontwikkeling van effectieve katalysatoren. Dit is een mogelijke manier om CO₂ op te slaan en om te zetten in andere bruikbare verbindingen.[1]

${\displaystyle \mathrm {CO_{2}\ +\ H_{2}\longrightarrow \ HCOOH} }$

Mierenzuur komt in veel levende wezens voor, zowel in dieren als in planten. Onder andere mieren maken en gebruiken mierenzuur als middel tot aanval en zelfverdediging, vandaar de naam mierenzuur, maar ook wespen, bijen, hommels en brandnetels verdedigen zich met mierenzuur. In het verleden onttrokken leerlooiers mierenzuur aan mierennesten. Men meende toen dat het de urine van mieren was. Om die reden hebben mieren in sommige dialecten woorden voor urine in hun naam: mieghummel Drents, mierezeiker, zeikmoeier Brabants, aomzeik Limburgs, miegempen Twents.

Zuiver mierenzuur is een gevaarlijke stof omdat het erg corrosief is.

•  International Chemical Safety Card van Mierenzuur
• (en) Gegevens van Mierenzuur in de GESTIS-stoffendatabank van het Duitse Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA) (JavaScript vereist)
• (en) MSDS van mierenzuur

Zie de categorie Formic acid van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.