vallen

[1] Vallen.

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  vallen    (hulp, bestand)
  • IPA: /vɑlə(n)/
Woordafbreking
  • val·len
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘omlaaggaan’ voor het eerst aangetroffen in 901 [1]
  • afkomstig van:
Middelnederlands: vallen
Oudnederlands: fallan
Germaans: *fallanan
  • Verwant in Germaans:
West: Engels: fall (Angelsaksisch: feallan), Duits: fallen, (Oudhoogduits: fallan), Fries: falle (Oudfries: falla)
Noord: Zweeds/IJslands/Faeröers: falla, Deens: falde, Noors: falle (Nynorsk: falla, falle, Oudnoords: falla)
stamtijd
onbepaalde
wijs		 verleden
tijd		 voltooid
deelwoord
vallen
viel
gevallen
klasse 7 volledig

Werkwoord

vallen

  1. ergatief vrijelijk onder invloed van de zwaartekracht naar de aarde bewegen
    • De roekeloze beklimmer van het gebouw viel gelukkig niet. 
  2. vrijelijk neerhangen
    • Zijn lange haren vielen in krullen over zijn schouders. 
  2. ergatief, (militair) ondanks verzet in vijandelijke handen komen
    • Die stad is snel gevallen. 
  2. ergatief, (militair) sterven in de strijd
    • Adolf viel in de slag bij Heiligerlee. 
    • Meteen probeerde iedereen te zien waar ze lagen, maar omdat ze naar het noorden waren gegaan, was de plek waar ze waren gevallen niet te zien. [2] 
  2. ~ te: drukt een mogelijkheid uit
    • Daar viel bitter weinig aan te veranderen. 
  2. koppelwerkwoord ~ + meewerkend voorwerp op een bepaalde manier ervaren worden
    • Het afscheid is hem erg zwaar gevallen. 
Synoniemen
Synoniemen
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
   
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
   
  • Als Pasen en Pinksteren op één dag vallen
Iets wat nooit zal gebeuren
  • De appel valt niet ver van de stam/boom.
een kind lijkt op zijn ouder(s) / een persoon vertoont gelijkenis met de ander
  • De beste breister laat wel eens een steek vallen.
ook diegene die het kundigst is maakt fouten
  • De mussen vallen van het dak (van de hitte)
  • De schellen vallen hem van de ogen.
plotseling iets begrijpen hoe het in elkaar steekt
  • Door de mand vallen
door bepaalde zaken die duidelijk worden en blijk geven de waarheid ander is dan gedacht
  • Een speld kunnen horen vallen
doodstil zijn
  • Een steekje laten vallen
iets vergeten tijdens een traject
  • In de termen vallen
ergens in aanmerking voor komen
  • In duigen vallen
plannen die niet doorgaan
  • In goede aarde vallen
door de ontvanger goed ontvangen worden
  • In het hoekje zitten waar de slagen vallen
zich in een groep bevinden die altijd het moeilijk heeft of problemen krijgt
  • In het water vallen
niet doorgaan
  • Met vallen en opstaan (leren)
door mislukkingen leren
  • Met de deur in huis vallen
meteen ter zake komen / onmiddellijk over datgene beginnen waarvoor men kwam zonder
  • Met zijn gat in de boter vallen
trouwen met een rijke vrouw ofwel: onverwacht veel geluk hebbende
  • Met zijn neus in de boter vallen
onverwacht voordeel hebben
  • Niet op zijn mondje gevallen zijn
precies duidelijk maken hoe iemand over iets denkt
  • Over smaak valt niet te twisten.
iedereen heeft een eigen smaak, een eigen persoonlijke voorkeur, niets mis mee
  • Uit de boot vallen
een eigen gang gaan
  • Uit de lucht komen vallen
erg plotseling en onverwacht
  • Van de gaffel in de greep vallen
  • Van de trap gevallen zijn
  • Waar gehakt wordt, vallen spaanders.
als je iets wil bereiken, moet je offers brengen ofwel: waar mensen werken worden fouten gemaakt, zonder daaraan te ontkomen
  • Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in.
je kan het slachtoffer worden van je eigen snode plannen
  • Wie hoog klimt kan laag vallen.
belangrijke zaken snel kwijt raken door kleine dingen
  • als een blok voor iemand vallen
  • in handen van de vijand vallen
door de vijand gevangen genomen worden
Vertalingen
    1. vrijelijk onder invloed van de zwaartekracht naar de aarde bewegen   
    uit de boot vallen   
  • Duits: das Nachsehen haben
    laten vallen   

Zelfstandig naamwoord

vallen mv

  1. meervoud van het zelfstandig naamwoord val

Gangbaarheid
  • Het woord vallen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie

Verwijzingen
  1. "vallen" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. Lemaitre, Pierre "Tot ziens daarboven" 2014 ISBN 9789401601931 pagina 14
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.