doos

[1] Een doos.

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  doos    (hulp, bestand)
  • IPA: /doːs/
Woordafbreking
  • doos
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘kartonnen omhulsel’ voor het eerst aangetroffen in 1361 [1]
  • Van Middelnederlands "dose", vanaf midden 14e eeuw bekend. Waarschijnlijk van Latijn dosis, naar het spanen doosje waarin een medicijn verstrekt werd.
enkelvoud meervoud
naamwoord doos dozen
verkleinwoord doosje doosjes

Zelfstandig naamwoord

doos v/m

  1. een veelal kartonnen balkvormig opslagmiddel
    • Wij deden de boeken in een kleine verhuisdoos. 
  2. (informeel), (dysfemisme) een vagina
  3. (informeel), (pejoratief) (scheldwoord) een vrouw
  4. (elektrotechniek) kunststof bakje waarin de verbindingen in een elektrische installatie tot stand worden gebracht
  5. (informeel) toilet
    • ik ben op zoek naar de doos, kunt u me even helpen? 
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
  • doosbarometer
  • dooscatalogus
  • doosdiagram
  • doosinhoud
  • dooskiel
  • doosmicrofoon
  • doosniveau
  • doosschakelaar
  • doosvrucht
  • dooswaterpas
  • dozenmachine
  • dozenmaker
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
  • uit de oude doos
  • een sigaar uit eigen doos geven
iemand iets geven dat eigenlijk al van die persoon is
  • doos van Pandora
een bron van veel ellende die, eens in gang gezet, niet meer stopgezet kan worden
Vertalingen
    1. een veelal kartonnen balkvormig opslagmiddel   
    5. informele naam voor toilet   

Gangbaarheid
  • Het woord doos staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie

Verwijzingen
  1. "doos" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.