Zorgvlied (begraafplaats)

Op deze locatie lag vroeger het buitenverblijf Zorgvliet. Het ontwerp in Engelse landschapsstijl is van tuinarchitect Jan David Zocher. In 1892 werd Zorgvlied uitgebreid naar het ontwerp van zijn zoon Louis Paul Zocher. Ook in 1900, 1919 en 1926 is de begraafplaats uitgebreid. In 1930 werd een aula gebouwd. Zorgvlied werd al snel een begraafplaats voor de elite. Waar voorheen veel vooraanstaande Amsterdammers kozen voor Begraafplaats Westerveld in Driehuis, kozen ze later veel vaker voor Zorgvlied. Er liggen veel bekende toneelspelers en schrijvers begraven.

Tegenwoordig bestaat Zorgvlied uit 25 zogenoemde sfeerwijken. Binnen een bepaalde sectie dient een grafsteen of monument aan te sluiten bij de sfeer van het grafveld. Het is mogelijk in een ecologische grafwijk, ’t Varenveld, begraven te worden.

In 2012 is aan de westzijde 't Lalibellum geopend, een mausoleum met grafkelders die samen plaats bieden aan 2.270 kisten. Bezoekers kunnen er niet in, maar de namen van de doden kunnen worden opgelicht en er is de mogelijkheid om een filmpje van overledenen te projecteren.

Sinds 2016 is het mogelijk om op Zorgvlied gecremeerd te worden in het Crematorion, nabestaanden kunnen de overledene daar indien gewenst begeleiden tot aan de oven. Het bevat slechts een technische ruimte waarin de crematieoven staat. De rouwdienst kan op elke gewenste plek gehouden worden.

De opvattingen over dood en begraven zijn in de loop der jaren voortdurend veranderd. Na de begrafenis van Manfred Langer, voorzien van een monument van Langer met een bierglas in de hand in 1994, hebben begrafenissen vaak een uitbundiger en extraverter karakter gekregen. Op Zorgvlied heeft dat onder andere geresulteerd in opmerkelijke grafmonumenten, maar ook bijvoorbeeld in een steiger bij de waterkant, zodat begrafenisstoeten over het water nu bij de begraafplaats kunnen aanmeren.

Nadat er tussen de nabestaanden van beeldend kunstenaar Peter Giele en de beheerders van Zorgvlied een meningsverschil was ontstaan over het grafmonument van Giele, werd op de begraafplaats een aparte plaats, Paradiso, ingericht voor bijzondere grafmonumenten.

Op Zorgvlied zijn algemene verstrooigraven met monumenten zoals het 'Vadermonument' (gemaakt door M. Jelles-Scheppers), het 'Moedermonument' (gemaakt door Louis J. Vreugde) en het in december 2007 aangelegde monument de 'Gordel van Smaragd', voor mensen die zich verbonden weten met Nederlands-Indië en Indonesië. Dit verstrooiveld is ingewijd met uit Indonesië overgevlogen aarde uit de Puntjak bij Jakarta en van een sawa op Java. Een bronzen monument van de beeldhouwster Ella van de Ven is op het veld geplaatst. Het zogenaamde Indonesië-veld is geschonken door de Stichting Herdenking Gevallenen en Slachtoffers in Nederlands-Indië aan de gemeente Amstelveen. Men kan ook iets persoonlijks van de overledene bijzetten in de onder de monumenten liggende kelders of cilinders. Het 'Sterretjesveld' (ontworpen door Moniek van Munster) is bestemd voor de as van overleden ongeboren kinderen tot ongeveer 24 weken oud. Op het veldje is een lint aangebracht met de tekst: 'Fonkel fonkel kleine ster, je bent zo dichtbij maar ook zo ver.'

De 'Gebroken Kolom' is een gedenkteken voor alle op Zorgvlied liggende schrijvers en dichters, gemaakt door Zoungrana Jean-Marie.

Grafmonument van de familie Dorrepaal (Rijksmonument)

Graf van Elisabeth Otter-Knoll (Rijksmonument)

Op 10 maart 2008 heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onderstaande delen toegevoegd aan de monumentenlijst volgens de Monumentenwet van 1988.

• Parkaanleg uit 1869-1931 (ontwerp Jan David Zocher junior, L. van der Bijl en Chris P. Broerse)
• Padenstelsel uit 1869-1931 (ontwerp Jan David Zocher junior, L. van der Bijl en Chris P. Broerse)
• Villa uit 1869 (ontwerp Publieke Werken van de Gemeente Amstelveen)
• Begraafplaatshekken met poorten uit 1926
• Aula uit 1931 (ontwerp K.J. Mijnarends)
• Grafmonument van de familie Carré uit 1891 (ontwerp J.P.F. van Rossem en W.J. Vuyk)
• Grafmonument van de familie Dorrepaal uit 1886 (beeld naar een ontwerp van Frans Stracké)
• Grafmonument van de familie Vom Rath-Bunge uit 1894
• Grafmonument van Margot Mulder uit 1889
• Grafmonument van Sophie de Vries uit 1892 (beeld ontworpen door Henri Teixeira de Mattos)
• Grafmonument van P.W. Janssen uit 1906 (gemaakt door H. Kautsch)
• Grafmonument van de familie Hartog van Banda uit 1873
• Grafmonument van Elisabeth Otter-Knoll uit 1900

• 
  Vadermonument
• 
  Kinderhofje
• 
  Boeddha
• 
  Urnengraven
• 
  Paradiso

• Zorgvlied. De geschiedenis van een begraafplaats. Red. Carel Berenschot en Paul Spies. D'Arts, Amsterdam. ISBN 90 400 9787 9
• Begraafplaatsen van Amsterdam. M. de Roever en J. Bierenbroodspot. Bas Lubberhuizen, Amsterdam, 2004. ISBN 90-5937-014-7
• Wandelen over Zorgvlied. Irma Clement en Marcel Bergen. Klapwijk en Keijsers Uitgevers. ISBN 978 94 90 21 707 5

• Website van Zorgvlied

Zie de categorie Zorgvlied, Amsterdam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.