Helmut Salden
Helmut Salden (Essen (Duitsland), 20 februari 1910 – Amsterdam, 2 januari 1996) was een Duits-Nederlands letter- en boekontwerper.
Levensloop
Hij ontvluchtte als dienstweigeraar Duitsland. In het studiejaar 1938-1939 stond hij bij de opleiding Reclame-ontwerpen van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag ingeschreven. Na de oorlog, die hij deels in kampen doorbracht, vestigde hij zich voorgoed in Nederland. Hij ging zich toeleggen op het ontwerpen van boeken. Voor de uitgeverijen H.P. Leopold, de Hollandia Drukkerij en Em. Querido ontwierp hij boekbanden in 1939 en 1940.
Hoewel Salden aan de Folkwang Hochschule in Essen een medewerker van de bekende modernist Max Burchartz was geweest, ging hij in een meer klassieke richting werken. Zijn naam wordt vooral verbonden met die van G.A. van Oorschot. In opdracht van deze Amsterdamse uitgever ontwierp hij de Russische Bibliotheek en vele verzamelde werken. Saldens kracht lag vooral in zijn getekende belettering, die hij veel op omslagen toepaste. Eén van de bekendste stofomslagen die hij ontwierp is dat voor Het Achterhuis van Anne Frank (1947). Een ontwerp dat hij voor een drukletter maakte, werd nooit in productie genomen.
Salden ontving verschillende onderscheidingen. Aan het einde van zijn loopbaan werd hem de Oeuvreprijs 1994 van het Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst toegekend. Uit het juryrapport: 'Met de Oeuvreprijs wil de commissie graag het uitzonderlijke belang van zijn gehele oeuvre nog eens onder de aandacht brengen. Zijn werk bepaalde, en bepaalt voor een groot deel nog steeds, het gezicht van het Nederlandse boek.' Na Saldens overlijden publiceerde zijn partner Katja Vranken een omvangrijke monografie over zijn werk, die naar Saldens wens werd vormgegeven door Harry N. Sierman. Zijn archief berust in het Museum van het Boek.
Publicaties
- Tag am Meer, 1995
- ... und soviel Gramm Wurst, 1992
- De vuurproef, 1991
- De plasser, 1988
- Door duistre dalen: psalm 23, 1986
- Intermezzo, 1985
Literatuur
- Katja Vranken [et al.], Helmut Salden: letterontwerper en boekverzorger (2003)
- Mathieu Lommen, 'Helmut Salden en zijn opdrachtgever Geert van Oorschot: "op je achterste typografische benen".' In: ZL: literair-historisch tijdschrift, 4 (2004-2005), afl. 2 (feb 2005), pp. 190–203.