Coen van Vrijberghe de Coningh

De Coningh, telg uit het geslacht De Coningh, werd geboren op de Leidsekade in Amsterdam. Hij was de zoon van acteur Cruys Voorbergh (pseudoniem van Ernest van Vrijberghe de Coningh) en de kunstenares Ada van Geel, en broer van Emmy van Vrijberghe de Coningh.

De Coningh noemde zich in eerste instantie slechts Van Vrijberghe. Toen hij in de film De kassière speelde heeft hij op aanraden van iemand bij de firma Movies dit gewijzigd naar zijn volledige naam. De Coningh zelf grapte dat hij sindsdien alleen maar problemen met zijn naam heeft gehad. 'Grafisch is die dubbele naam veel te lang voor op filmposters'.[3]

De Coningh meldde zich op zijn zeventiende aan voor de Kleinkunstacademie, die hij afrondde in 1972.[4] Van zijn dertiende tot achttiende jaar volgde hij de jeugdopleiding gitaar aan het conservatorium.

Na zijn opleiding aan de Kleinkunstacademie was hij te zien als achtergronddanser en zanger in de twee musicals Wat een planeet en Nu naar bed van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink.

In seizoen 1975/1976 was De Coningh te zien met zeven andere afgestudeerde kleinkunstenaars in de cabaretvoorstelling Blauwe Maandag van Rients Gratama. Het idee om de groep en Rients bij elkaar te brengen kwam van toenmalig academiedirecteur en regisseur van de voorstelling Johan Verdoner.[5] Uit deze voorstelling ontstond vervolgens de theatergroep Splinter, waarvan De Coningh artistiek leider werd. In totaal verschenen er twee cabaretprogramma's van april 1977 tot en met maart 1979. Andere leden van de groep waren Robert ten Brink, Reinoud van Assendelft de Coningh, Selma Susanna, Maris Bij de Vaate en Herman Crebas.

De Coningh had vanaf 1984 een relatie met actrice Wivineke van Groningen.[6]

In 1977 maakte hij zijn grote televisiedebuut in het NCRV-programma Showroom als presentator in de studio.[7] Hij werd uitgekozen na een screentest, nadat programmamaker Aart van Bergeijk hem zag in een voorstelling van theatergroep Splinter.[8] Dit bleef hij doen tot en met 1980. Het programma ging hierna de studio uit en op reportage het land in waardoor de rol van De Coningh verdween.[9]

Van Vrijberghe de Coningh samen met André Hazes en Drukwerk tijdens de uitreiking van de gouden plaat Je loog tegen mij in 1982.

De Coningh ging ook achter de schermen werken en werd in 1978 platenproducer, eerst als freelancer en vervolgens in vaste dienst bij platenmaatschappij Bovema (EMI). Hij produceerde platen van artiesten als Drukwerk zoals Je loog tegen mij. Ook was hij erbij toen André Hazes zijn eerste plaat inzong.[10] In 1984 besloot hij ontslag te nemen en ging hij weer aan het werk als freelancer.

In 1980 was hij mede-initiatiefnemer van de theatergroep Sweat Produkties samen met Robert ten Brink, Jaap Vrenegoor, Selma Susanna en Anne Affourtit. Op de Teerketelsteeg 10 in Amsterdam had de groep vanaf september 1982 een pand onder de naam United Sweat met drie verdiepingen met daarin een kantoor, een geluidsstudio en een klein theater voor ongeveer veertig bezoekers.[11] Er werden eigen producties gespeeld, vaak bewerkingen van bekende romans of verhalen. Door de jaren heen verlieten Robert, Selma en Anne het collectief om het werkterrein te verleggen naar andere initiatieven en gezelschappen en sloot Margrith Vrenegoor zich aan. Vanaf 1986 vonden de premières van de voorstellingen plaats in de Brakke Grond, wat zorgde voor een groter publiek. De Coningh ontwikkelde zich ondertussen als acteur en speelde de hoofdrol in de theatervoorstelling Van Muizen en Mensen. In 1990 stopte de groep met theaterproducties.

In 1987 richtte hij samen met Theo Nijland en Han Oldigs de cabaret- en muziekgroep The Shooting Party op. Met het nummer Kaal won de groep de Annie M.G. Schmidt-prijs 1995.[12]

In 1989 maakte hij met Mike van Diem de korte film Alaska. De Coningh speelde een hoofdrol en componeerde de muziek. De film werd bekroond met een Gouden Kalf. Door deze rol werd hij gevraagd om auditie te doen voor de rol van Johnnie Flodder in de televisieserie Flodder, waarin hij vanaf 1993 tot aan zijn dood speelde. De Coningh levert samen met Stefan de Walle het idee voor de aflevering Egotrip uit seizoen 5.[13]

Hiernaast deed De Coningh voice-overwerk. Zo is hij de stem van Buzz Lightyear in de Nederlandse versie van Toy Story.[14]

Het graf van Coen van Vrijberghe de Coningh op begraafplaats Zorgvlied (februari 2013).

Naambordje op het graf

De Coningh overleed aan een hartstilstand tijdens een Flodder-sketch op een besloten bedrijfsfeest voor een automerk in de First Floor Film Factory op 15 november 1997.[15] In de roze Chevrolet kwam hij samen met Stefan de Walle en Tatjana Šimić aanrijden. Terwijl zijn collega's uitstapten sprong De Coningh op de motorkap. Daarna viel hij plots achterover en bleef hij met gestrekte armen en benen liggen. De honderden gasten van het feest dachten dat het een grap was en klapten, maar zijn collega's hadden door dat het mis was en belden een ambulance. Reanimatiepogingen mochten niet meer baten en onderweg naar het ziekenhuis overleed hij.

Drie dagen daarvoor op zijn verjaardag waren zijn laatste filmopnames in de studio voor de serie Flodder voor de aflevering Inzet. De eerste scène in het café van deze aflevering is zijn laatste opgenomen scène. Op 20 november werd hij herdacht in het DeLaMar en begraven op Zorgvlied.

De laatste reeks Flodder werd vanaf januari 1998 postuum uitgezonden na toestemming van de nabestaanden en aan hem opgedragen.[16] Ook verscheen de animatiefilm Anastasia. Dit was zijn laatste voice-overwerk, waarvan de laatste opnamen slechts twee dagen voor zijn dood plaatsvonden. Hij sprak de rol van Raspoetin in. Aangezien het liedje In The Dark of The Night nog niet was ingezongen werd dit gedaan door Ernst Daniël Smid. Tijdens de Nederlandse première in februari 1998 werd er stil gestaan bij zijn overlijden.[17]

Mike van Diem droeg zijn Oscar voor de film Karakter op aan De Coningh tijdens de uitreiking in maart 1998.[18]

(*)registratie toneelstuk in het programma Avondvoorstellingen uit 1990 afl. 5

• In zijn jeugd woonde hij naast actrice Ank van der Moer en haar dochter Annemarie Oster.[20]
• De Coningh staat ter promotie op de poster van de Nationale bioscoopdag 1995.[21]
• Wivineke van Groningen, de vriendin van De Coningh, speelde een gastrol in de televisieserie Flodder in de aflevering "Vormfouten" als de vriendin van Johnnie.[22]
• Volgens Tatjana Šimić in een interview uit 1998 deed De Coningh op de set van Flodder vaak na hoe de komiek Tommy Cooper dood neerviel op het podium. Ook stond hij volgens haar erom bekend dat hij tijdens de repetities van opnames ieders tekst kende.

Zie de categorie Coen van Vrijberghe de Coningh van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.