1892
Het jaar 1892 is het 92e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
1892 | ||
Eeuwen: | 18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw | |
Decennia: | 1880-1889 · 1890-1899 · 1900-1909 | |
Jaren: | << · < · 1891 · 1892 · 1893 · > · >> | |
Ab urbe condita: | 2645 MMDCXLV | |
Armeense jaartelling: | 1341 ԹՎ ՌՅԽԱ | |
Chinese jaartelling: | 4588 – 4589 戊卯 – 己辰 | |
Christelijke jaartelling: | 1892 MDCCCXCII | |
Ethiopische jaartelling: | 1884 – 1885 | |
Hebreeuwse jaartelling: | 5652 – 5653 | |
Hindoekalenders: | ||
- Vikram Samvat | 1947 – 1948 | |
- Shaka Samvat | 1814 – 1815 | |
- Kali yuga | 4993 – 4994 | |
Iraanse jaartelling: | 1270 – 1271 | |
Islamitische jaartelling: | 1310 – 1311 | |
Maçonnieke jaartelling: | 5891 – 5892 | |
Lijst van landen | ||
Auto's | ||
Film | ||
Sport (categorie) | ||
Gebeurtenissen
- januari
- 1 - Opening van Ellis Island, de plek waar alle immigranten de Verenigde Staten van Amerika binnenkomen.
- 7 - Abbas II Hilmi volgt zijn overleden vader op als kedive van Egypte.
- 13 - Het Chinese stoomschip "Nanchow" van de rederij Chuah yu Pung, vergaat in de Chinese Zee waarbij 509 opvarenden om het leven komen.
- 14 - Daags voor zijn huwelijk met Mary van Teck bezwijkt de Britse prins Albert Victor aan longontsteking. Hij was tweede in lijn van troonopvolging na zijn vader.
- 28 - Oprichting Nederlands eerste hockeyclub: Amsterdamsche Hockey & Bandy Club.
- februari
- 2 - William Painter patenteert de kroonkurk.
- 16 - Paus Leo XIII richt de encycliek "Au Milieu Des Sollicitudes" tot de Franse katholieken, waarin hij hen oproept hun verzet tegen de Derde Republiek op te geven.
- 27 - Rudolf Diesel krijgt patent op de dieselmotor.
- maart
- 27 - Manresa (Catalonië), goedkeuring van de Bases de Manresa, een ontwerp voor een regionale grondwet
- april
- 3 - In de Verenigde Staten wordt de eerste sundae gemaakt.
- 10 - José Martí richt een revolutionaire partij op om de Spaanse kolonies Cuba en Puerto Rico zelfstandig te maken.
- 15 - De Edison General Electric Company gaat samen met de Thomson-Houston Electric Company in General Electric.
- mei
- 1 - België gaat over op de West-Europese Tijd op verzoek van enkele spoormaatschappijen.
- 14 - Oprichting van Vitesse.
- 21 - De Great Western Railway is als laatste Engelse spoorweg omgebouwd van breedspoor naar normaalspoor, een omvangrijke operatie waar ruim 3000 man voor ingeschakeld is.
- 29 - De wielerklassieker Luik-Bastenaken-Luik wordt voor het eerst gehouden en wordt gewonnen door Léon Houa.
- In Groningen wordt begonnen met de aanleg van de spoorlijn tussen Sauwerd en Roodeschool.
- juni
- 7 - 12 De vulkaan Awu op het Indonesische eiland Sangir barst uit en maakt 1.532 slachtoffers.
- 10 - De twaalfjarige koningin Wilhelmina legt de eerste steen voor het nieuwe Universiteitsgebouw van Utrecht.
- juli
- 7 - Janus Ooms wint als eerste niet-Britse roeier de Diamond Sculls in Henley, het officieuze wereldkampioenschap.
- 8 - De hoofdstad van Newfoundland St. John's wordt door brand zwaar beschadigd.
- 18 - De Liberalen winnen de algemene verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk, wat het einde betekent van de regering - Salisbury. Gladstone vormt zijn vierde regering, met steun van de Ierse nationalisten. Voor het eerst wordt een socialist in het Lagerhuis gekozen: Keir Hardy.
- juli - De Internationale Schaatsunie (ISU) wordt in Scheveningen opgericht op initiatief van de KNSB.
- september
- 9 - Edward Emerson Barnard ontdekt Amalthea, een maan van Jupiter.
- oktober
- 31 - Inwijding van de gerestaureerde slotkapel in Wittenberg.
- november
- 17 - Franse troepen bezetten Abomey, de hoofdstad van het Westafrikaanse Koninkrijk Dahomey.
- 25 - De Franse baron Pierre de Coubertin lanceert het idee de Olympische Spelen in moderne vorm te doen herleven.
- zonder datum
- Bestuurlijke hervormingen in Thailand (zie Changwat).
- In Noorwegen wordt het landsmål gelijkgesteld aan het riksmål.
- De ziekte van Bechterew wordt voor het eerst beschreven, door Vladimir Bechterew.
- De Internationale wordt officieel aangenomen als strijdlied van de communistische beweging.
- De Vereniging: De Afscheiding en de Doleantie gaan samen als de Gereformeerde Kerken in Nederland.
- De laatste Franstalige krant in Nederland, Le Courrier de la Meuse, houdt op te bestaan.
- Franse archeologen beginnen met het opgraven van Delphi.
- Brussel bouwt als eerste stad in Europa een afvalverbrandingsinstallatie.
Muziek
- Giuseppe Verdi schrijft de opera Falstaff
- Pjotr Iljitsj Tsjaikovski componeert de balletsuite De Notenkraker
- Sergej Rachmaninov componeert Morceaux de Fantaisie Opus 3
- Jules Massenet schrijft de opera Werther
- 17 maart: première van Ouverture lyrique van Armas Järnefelt
Literatuur
- Arthur Conan Doyle publiceert The Adventures of Sherlock Holmes
- André Gide publiceert Les poésies d'André Walter
- Louis Couperus schrijft Eene illuzie
Beeldende kunst
- Eerste Sezession-beweging, in München.
- Schilderijen van Edvard Munch veroorzaken een schandaal op een tentoonstelling in Berlijn.
- Auguste Rodin begint het werk aan Balzac.
- O grave, where is thy Victory (1892) Jan Toorop
- Manao tupapau (1892) Paul Gauguin
- The lily gatherer, (Rudolf Eickemeyer, 1892).
Bouwkunst
- Watertoren Zwolle (1892) Jan Schotel
- Basiliek, Raalte (1892) Alfred Tepe
- Slot Neuschwanstein, Beieren (gereed 1892)
Geboren
januari
- 1 - Artur Rodziński, Pools dirigent (overleden 1958)
- 1 - Manuel Acuña Roxas, Filipijns president (overleden 1948)
- 3 - J.R.R. Tolkien, Engels schrijver (overleden 1973)
- 11 - Eugenio Garza Sada, Mexicaans zakenman (overleden 1973)
- 14 - Martin Niemöller, Duits militair, luthers theoloog en verzetsstrijder (overleden 1984)
- 16 - Josef Skupa, Tsjechisch poppenspeler (overleden 1957)
- 17 - Feike de Boer, Nederlands bestuurder, in 1945-1946 burgemeester van Amsterdam (overleden 1976)
- 18 - Oliver Hardy, Amerikaans komiek (overleden 1957)
- 22 - Marcel Dassault, Frans industrieel en vliegtuigconstructeur (overleden 1986)
- 23 - Johannes Martin Bijvoet, Nederlands chemicus (overleden 1980)
- 28 - Ernst Lubitsch, Duits regisseur (overleden 1947)
februari
- 6 - William Murphy, Amerikaans medicus en Nobelprijswinnaar (overleden 1987)
- 8 - Ralph Chubb, Brits dichter (overleden 1960)
- 8 - Elizabeth Ryan, Amerikaans tennisster (overleden 1979)
- 10 - Günther Blumentritt, Duits generaal (overleden 1967)
- 22 - Lee Eyerly, Amerikaans attractiebouwer en vliegenier (overleden 1963)
- 29 - Arsène Alancourt, Frans wielrenner (overleden 1965)
maart
- 1 - Karl-Axel Kullerstrand, Zweeds atleet (overleden 1981)
- 2 - Mea Verwey, Nederlands uitgeefster en letterkundige (overleden 1978)
- 8 - Juan Nepomuceno, Filipijns politicus en ondernemer (overleden 1973)
- 10 - Arthur Honegger, Zwitsers componist (overleden 1955)
- 10 - Abraham van der Kraan, Nederlands architect (overleden 1946)
- 10 - Eva Turner, Brits sopraan (overleden 1990)
- 11 - Harry Mommers, Nederlands voetballer (overleden 1963)
- 12 - Victor Jacquemin, Belgisch atleet (overleden ?)
- 13 - Pedro Calomino, Argentijns voetballer (overleden 1950)
- 15 - Charlotte Köhler, Nederlands actrice (overleden 1977)
- 20 - Ludwig Crüwell, Duits generaal (overleden 1958)
- 22 - Johannes Frießner, Duits generaal (overleden 1971)
- 24 - Gabriel Reyes, Filipijns aartsbisschop (overleden 1952)
- 27 - Ferde Grofé, Amerikaans componist en arrangeur (overleden 1972)
- 28 - Corneel Heymans, Belgisch wetenschapper en Nobelprijswinnaar (overleden 1968)
- 30 - Stefan Banach, Pools wiskundige (overleden 1945)
- 30 - Erhard Milch, Duits generaal-veldmaarschalk met een joodse vader (overleden 1972)
- 30 - Johannes Pääsuke, Estisch fotograaf en filmmaker (overleden 1918)
april
- 5 - Hermann Kemper, Duits uitvinder van de magneetzweeftrein (overleden 1977)
- 7 - Julius Hirsch, Duits-joods voetballer (overlijdensdatum onbekend, officieel 1945)
- 8 - Mary Pickford, Amerikaans filmactrice (overleden 1979)
- 10 - Mimi Sodré, Braziliaans voetballer (overleden 1982)
- 11 - Gerardus Johannes Marinus van het Reve, Nederlands journalist en schrijver, vader van Gerard Reve (overleden 1975)
- 13 - Arthur Harris, Brits maarschalk (overleden 1984)
- 15 - Corrie ten Boom, Nederlands horlogemaakster, evangeliste en schrijfster (overleden 1983)
mei
- 2 - Émilie Noulet, romanist, hoogleraar Université libre de Bruxelles (overleden 1978)
- 2 - Manfred von Richthofen ('de Rode Baron'), Duits gevechtspiloot uit de Eerste Wereldoorlog (overleden 1918)
- 7 - Josip Broz Tito, Joegoslavisch politiek leider (overleden 1980)
- 8 - Adriaan Pelt, Nederlands journalist en diplomaat (overleden 1981)
- 8 - Stanisław Sosabowski, Pools militair (overleden 1967)
- 9 - Nout van Dullemen, Nederlands jurist (overleden 1974)
- 9 - Danilo Lokar, Sloveens schrijver en arts (overleden 1989)
- 11 - Margaret Rutherford, Brits actrice (overleden 1972)
- 16 - Dietrich von Saucken, Duits generaal (overleden 1980)
- 18 - Pops Foster, Amerikaans contrabassist (overleden 1969)
- 27 - Sara Heyblom, Nederlands actrice (overleden 1990)
- 28 - Henri Godin, Belgisch atleet (overleden 1980)
- 30 - Fernando Amorsolo, Filipijns kunstschilder (overleden 1972)
- 31 - Gregor Strasser, Duits nationaal-socialistisch politicus (overleden 1934)
juni
- 1 - Amanoellah Khan, Afghaans koning (overleden 1960)
- 1 - Hironori Otsuka, Japans grondlegger van de karatestijl Wado-ryu (overleden 1982)
- 1 - Raffaele Paolucci, Italiaans militair (overleden 1958)
- 1 - Hendrik Sangster, Nederlands architect (overleden 1971)
- 3 - Francisco Santos, Filipijns wetenschapper (overleden 1983)
- 9 - Gregorius de Wit, benedictijner monnik (overleden 1978)
- 10 - Cornelius Berkhout, Nederlands pianist en pianopedagoog (overleden 1958)
- 10 - Henry Macintosh, Schots atleet (overleden 1918)
- 11 - Cor Alons, Nederlands binnenhuisarchitect, industrieel ontwerper en boekbandontwerper (overleden 1967)
- 12 - Gertrude Lilian Entwisle, Brits elektrotechnisch ingenieur (overleden 1961)
- 12 - Ferdinand Schörner, Duits veldmaarschalk (overleden 1973)
- 13 - Basil Rathbone, Brits acteur (overleden 1967)
- 22 - Robert Ritter von Greim, Duits piloot en veldmaarschalk (overleden 1945)
- 27 - Zoilo Hilario, Filipijns schrijver, politicus en jurist (overleden (1963)
juli
- 1 - James M. Cain, Amerikaans (scenario)schrijver en journalist (overleden 1977)
- 6 - Willy Coppens de Houthulst, Belgisch Eerste Wereldoorlog luchtaas (overleden 1986)
- 10 - Dionijs Burger, Nederlands wis- en natuurkundige en schrijver (overleden 1987)
- 10 - Spessard Holland, Amerikaans politicus (overleden 1971)
- 13 - Jonni Myyrä, Fins atleet (overleden 1955)
- 15 - Walter Benjamin, Duits filosoof en socioloog (overleden 1940)
- 22 - Arthur Seyss-Inquart, Oostenrijks jurist en nazipoliticus (overleden 1946)
- 23 - Haile Selassie, keizer van Ethiopië (overleden 1975)
- 29 - Joseph Teixeira de Mattos, Nederlands tekenaar en kunstschilder (overleden 1971)
augustus
- 1 - Bert Sas, Nederlands militair attaché (overleden 1948)
- 2 - Jack L. Warner, Canadees filmproducent (overleden 1978)
- 15 - Louis de Broglie, Frans natuurkundige (overleden 1987)
- 26 - Gaetano Belloni, Italiaans wielrenner (overleden 1980)
- 26 - Edmond-François Calvo, Frans stripauteur (overleden 1957)
september
- 1 - Dolf van der Voort van Zijp, Nederlands ruiter (overleden 1978)
- 4 - Darius Milhaud, Frans componist (overleden 1974)
- 6 - Edward Victor Appleton, Brits natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1965)
- 8 - Natividad Almeda-Lopez, Filippijns advocaat en rechter (overleden 1977)
- 9 - Sophie Stein, Nederlands cabaretière en actrice (overleden 1973)
- 10 - Arthur Holly Compton, Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1962)
- 11 - Lucien Buysse, Belgisch wielrenner (overleden 1980)
- 13 - Victoria Louise van Pruisen, enige dochter van de Duitse keizer Wilhelm II (overleden 1980)
- 17 - Hendrik Andriessen, Nederlands componist (overleden 1981)
- 27 - Titus Buitenhuis, Nederlands NSB-burgemeester (overleden 1964)
- 28 - Edmond Thieffry, Belgisch luchtvaartpionier en 1e WO aas (overleden 1929)
oktober
- 5 - Henri Van Straten, Belgisch kunstenaar (verdwenen 1944)
- 9 - Ivo Andrić, Kroatisch dichter (overleden 1975)
- 9 - Marina Tsvetajeva, Russisch dichter (overleden 1941)
- 23 - Aart van Rhijn, Nederlands politicus (overleden 1986)
- 28 - Eduard Jan Dijksterhuis, Nederlands wetenschapshistoricus (overleden 1965)
- 28 - Pierre Frieden, Luxemburgs politicus (overleden 1959)
november
- 1 - Aleksandr Aljechin, Russisch schaker (overleden 1946)
- 2 - Paul Abraham, Hongaars componist (overleden 1960)
- 5 - John Burdon Sanderson Haldane, Engels-Indiaas geneticus en evolutiebioloog (overleden 1964)
- 17 - Pim van Boetzelaer van Oosterhout, Nederlands politicus (overleden 1986)
- 23 - Erté, Russisch-Frans ontwerper (overleden 1990)
- 23 - Mieczysław Wiśniewski, Pools voetballer (overleden 1952)
december
- 4 - Francisco Franco, Spaans dictator (overleden 1975)
- 14 - Alfred Bestall, Britse illustrator en schrijver (overleden 1986)
- 15 - Jean Paul Getty, Amerikaans oliemagnaat (overleden 1976)
datum onbekend
- Ary Patusca, Braziliaans voetballer (overleden 1923)
Overleden
- januari
- 14 - Albert Victor, hertog van Clarence en Avondale (28), lid van het Britse koninklijk huis
- maart
- 27 - François Ferdinand Hommebon d'Elhoungne (76), Belgisch liberaal politicus en minister van Staat
- 31 - Pieter Frederik van Os (83), Nederlands kunstschilder
- april
- 179 - Alexander Mackenzie (70) tweede minister-president van Canada
- 22 - Édouard Lalo (69), Frans componist
- mei
- 1 - Willem Albert Scholten (72), Nederlands ondernemer
- 29 - Bahá'u'lláh (74), stichter van de Bahai-religie
- juli
- 7 - Ivan Tsjerski (47), Pools-Russisch geoloog en geograaf
- september
- 24 - Jan Willem van Borselen (67), Nederlands kunstschilder (Haagse School)
- oktober
- 6 - Alfred Tennyson (83), Brits dichter
- 7 - Thomas Woolner (66), Engels beeldhouwer en dichter
- november
- 3 - Hervé (67), Frans operettecomponist, zanger, acteur en dirigent
- 6 - Frederik Nicolaas Nieuwenhuijzen (73), bestuurder in Nederlands-Indië
- 25 - Samuel Senior Coronel, (65) Nederlands sociaal geneeskundige
- december
- 6 - Werner von Siemens (75), Duits uitvinder en industrieel
- 18 - Richard Owen (88), Brits bioloog
- datum onbekend
- Constantin Guys (90), Nederlands illustrator
Zie de categorie 1892 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
This article is issued from
Wikipedia.
The text is licensed under Creative
Commons - Attribution - Sharealike.
Additional terms may apply for the media files.