Regering-Verhofstadt III

Sinds de verkiezingen van 10 juni 2007 was Guy Verhofstadt al aftredend eerste minister. Op 17 december 2007[1] werd hij door koning Albert II aangesteld als formateur om een interim-regering te vormen, omdat het ruim een half jaar na de verkiezingen nog niet mogelijk was gebleken een reguliere nieuwe regering te vormen, terwijl de aftredende regering als 'regering van lopende zaken' niet genoeg slagkracht had (zie Verhofstadt in de regeringsformatie 2007). Verhofstadt III trad op 21 december 2007 aan en legde die dag zowel de eed af bij de koning als de regeringsverklaring bij de volksvertegenwoordiging.[2]

Verhofstadt III kreeg de opdracht zich op de belangrijkste lopende zaken te richten, zoals het opstellen van een begroting voor 2008, terwijl er intussen verder onderhandeld werd over vorming van een nieuwe en definitieve regering, die uiterlijk 23 maart 2008 zou moeten aantreden.

Deze onderhandelingen werden verdeeld in enerzijds onderhandelingen over sociaal-economische en milieu-aangelegenheden o.l.v. Didier Reynders, en anderzijds over de staatshervorming onder leiding van Yves Leterme en ondersteund door een 'Raad der Wijzen' met ervaren staatslieden.

De regering-Verhofstadt III stelde zich volgens haar regeringsverklaring tien punten ten doel, waaronder:

• Het wegwerken van het begrotingstekort
• Ondersteuning van de koopkracht van de bevolking door verschillende financiële maatregelen
• Bestrijding van de werkloosheid
• Bevorderen van de concurrentie in de energiesector
• Bestrijding van de CO₂-uitstoot
• Verbetering van de gezondheidszorg, de mobiliteit en de dienstverlening van de overheid
• Ratificering van het Verdrag van Lissabon.

Zowel volksvertegenwoordigers als commentatoren trokken de haalbaarheid van het tienpuntenprogramma tijdens zo'n korte regeerperiode en een economische crisis in twijfel.

De regering was gedeeltelijk asymmetrisch samengesteld: de politieke kleuren aan Vlaamse en Franstalige zijde kwamen niet geheel overeen. Het was de eerste keer dat zoiets in België gebeurde sinds de opsplitsing van de partijen naar taalgroep. De samenstelling kwam neer op een klassieke oranje-blauwe coalitie (liberalen met christendemocraten), uitgebreid met de Franstalige socialisten om een tweederdemeerderheid in Kamer en Senaat te bekomen. Of anders gezegd: de vier grootste partijen van de Kamer, na enige twijfel[3] aangevuld met de cdH.

De CD&V-kartelpartner Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) steunde de interim-regering maar trad niet toe tot het kabinet. Uit protest tegen het uitblijven van een staatshervorming onthield één N-VA-kamerlid (Sarah Smeyers) zich van stemming bij de vertrouwensstemming op 23 december.

Mede door de steun van N-VA kon Verhofstadt III bogen op een tweederdemeerderheid van 101 zetels in de Kamer van volksvertegenwoordigers. Alle coalitiepartijen waren vertegenwoordigd in het kernkabinet.[4]

• De term interim-regering is geen begrip in het Belgische staatsrecht. Het heeft een politiek karakter en verwijst naar een beperking in de tijd van de levensduur van deze regering en niet naar een beperking van de bevoegdheden ervan. In tegenstelling tot een regering van lopende zaken beschikte deze interim-regering wel degelijk over de volheid van bevoegdheden.[6]
• Deze regering is tot stand gekomen na 194 dagen, wat een 'Belgisch record' was. Dit record werd enkele jaren later alweer verbroken door de regeringsformatie van 2010-2011.
• Nadat de eerdergenoemde Raad van Wijzen en het Octopusoverleg eind februari 2008 tot een voorlopig akkoord kwam over staatshervorming (met de afspraak om tegen juli 2008 tot verdere hervormingen te komen), kon op 20 maart 2008 de eerste regering-Leterme aantreden. De christendemocraat Yves Leterme nam dus drie dagen voor de gestelde deadline (23 maart) het stokje over van Verhofstadt.

• Regeringsverklaring van premier Verhofstadt
• Overzicht met artikelen uit nieuwsmedia over de regering-Verhofstadt

Belgische regeringen

1830-1918: Voorlopig Bewind · De Gerlache · Lebeau I · De Mûelenaere · Goblet d'Alviella · De Theux de Meylandt I · Lebeau II · Nothomb · Van de Weyer · De Theux de Meylandt II · Rogier I · De Brouckère · De Decker · Rogier II · Frère-Orban I · D'Anethan · Malou I · Frère-Orban II · Malou II · Beernaert · De Burlet · De Smet de Naeyer I · Vandenpeereboom · De Smet de Naeyer II · De Trooz · Schollaert · De Broqueville I 1918-1995: Cooreman · Delacroix I · Delacroix II · Carton de Wiart · Theunis I · Van de Vyvere · Poullet-Vandervelde · Jaspar I · Jaspar II · Renkin · De Broqueville II · Theunis II · Van Zeeland I · Van Zeeland II · Janson · Spaak I · Pierlot I · Pierlot II · Pierlot III · Pierlot IV · Pierlot V · Pierlot VI · Van Acker I · Van Acker II · Spaak II · Van Acker III · Huysmans · Spaak III · Spaak IV · G. Eyskens I · Duvieusart · Pholien · Van Houtte · Van Acker IV · G. Eyskens II · G. Eyskens III · G. Eyskens IV · Lefèvre · Harmel · Vanden Boeynants I · G. Eyskens V · G. Eyskens VI · Leburton I · Leburton II · Tindemans I · Tindemans II · Vanden Boeynants II · Martens I · Martens II · Martens III · Martens IV · M. Eyskens · Martens V · Martens VI · Martens VII · Martens VIII · Martens IX · Dehaene I 1995-heden: Dehaene II · Verhofstadt I · Verhofstadt II · Verhofstadt III · Leterme I · Van Rompuy · Leterme II · Di Rupo · Michel I · Michel II · Wilmès I · Wilmès II Gerelateerd: Lijst van Belgische regeringen · Lijst van premiers van België · Lijst van vicepremiers van België · Regeringsformatie in België